काठमाडौं । प्रविधिसँग निकट सम्बन्ध राख्ने टेलिकम उद्योग कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) को एक दशकभन्दा लामो अनुभव समेट्दै आएको छ। यस उद्योगमा मेशिन लर्निङ र प्रिडिक्टिभ एआई पहिले नै व्यापक रूपमा समावेश भइसकेको छ, जसले गर्दा जेनरेटिभ एआई (जेनएआई) को लाभ उठाउन यस क्षेत्रलाई थप सहज बनाएको छ।
हालै गरिएको एक अनुसन्धान अनुसार, टेलिकम उद्योग जेनएआईमा लगानी गर्ने क्षेत्रमा अग्रणी देखिएको छ। अन्य उद्योगको तुलनामा यसको लगानी उच्च रहेको छ भने कर्मचारीहरूले समेत यस प्रविधिप्रति सकारात्मक धारणा राखेका छन्।
तर, चुनौतीको कुरा के छ भने, यदि टेलिकम कम्पनीहरूले एआईको लाभ उठाउन सकेनन् भने उनीहरूले बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न कठिनाइ भोग्नुपर्नेछ। अधिकांश विकसित बजारमा सञ्चार सेवा प्रदायक (सिपीएस) हरूको राजस्व र नाफा वृद्धिदर स्थिर देखिएको छ भने ऋण अनुपात बढ्दै गइरहेको छ।
विगत केही वर्षमा सिपीएसहरूको बजार मूल्य वृद्धिदर निकै कमजोर देखिएको छ। सन २०१८ बाट हालसम्म, यी कम्पनीहरूको बजार मूल्य केवल सात प्रतिशतले वृद्धि भएको छ, जबकि डिजिटल प्लेटफर्महरूको बजार मूल्य दुई सय ३० प्रतिशतले र एस एण्ड पी पाँच सय सूचीको बजार मूल्य एक सय ७२ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।
विकासशील बजारहरूमा समेत, बहुविक्रेता संरचना, ग्राहकहरूका उच्च अपेक्षा तथा साइबर सुरक्षाका जटिल चुनौतीहरू व्यवस्थापन गर्न टेलिकम कम्पनीहरूले जेनएआईको अधिकतम प्रयोग गर्न आवश्यक देखिएको छ।
जेनरेटिभ एआईद्वारा टेलिकम क्षेत्रमा सम्भावित परिवर्तनहरू
वर्ल्ड इकोनोमिक फोरमले एक्सेन्चर कम्पनीसँग साझेदारी गर्दै टेलिकम क्षेत्रमा एआईको वर्तमान अवस्था बुझ्न विभिन्न अध्ययन तथा अनुसन्धान गरेको थियो ।
यस अध्ययनका क्रममा विभिन्न क्षेत्रका टेलिकम कम्पनीहरू, मूल उपकरण निर्माता (ओइएम), उद्योग संघ तथा विश्वविद्यालयहरूबाट प्राप्त अनुभव तथा तथ्यांकका आधारमा उद्योगको प्रवृत्तिलाई स्पष्ट पारिएको छ।
त्यस क्रममा टेलिकम कम्पनीहरूका लागि १० वटा प्रमुख एआई उपयोगका क्षेत्रहरू पहिचान गरिएका छन्, जसलाई उच्च प्राथमिकताका रूपमा राखिएको छ। साथै, अन्य केही एआई प्रविधिहरू आगामी एक वर्षदेखि एक वर्ष ६ महिनाभित्र लागू गर्न सकिने देखिएको छ।
यी प्रविधिहरूले चार प्रमुख क्षेत्रहरूमा सुधार ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ :
१ सञ्चालन खर्च घटाउने
हाल टेलिकम कम्पनीहरूको सञ्चालन खर्च कुल आम्दानीको ६५ देखि ७० प्रतिशतको हाराहारीमा छ, जसमा सञ्जाल सञ्चालन मात्र ५० प्रतिशत खर्च ओगट्ने अनुमान गरिएको छ।
जेनएआई प्रविधिले स्वचालित प्रणालीद्वारा नेटवर्क योजना, ग्राहक सेवा ईमेल लेखन तथा अन्य प्रशासनिक कार्यहरूलाई सरल बनाउन मद्दत गर्नेछ।
उदाहरणका लागि, परम्परागत एआई र जेनएआई प्रविधिहरू प्रयोग गरेर लागत(कुशल नेटवर्क डिजाइन बनाउने, बहुविक्रेता उपकरणहरूको एकीकरण सहज बनाउने तथा निरन्तर प्रदर्शन मूल्यांकन गरी समस्याहरू पहिचान गर्न सकिन्छ।
२ व्यवसायिक वृद्धिमा योगदान
जेनएआई प्रविधिले व्यक्तिगत आवश्यकताअनुसार तयार पारिएका मार्केटिङ अभियान तथा ग्राहक अनुभवलाई परिष्कृत गर्न मद्दत पुर्याउँछ।
स्पेनस्थित टेलिफोनिकाको ‘नेक्स्ट बेस्ट एक्सन एआई ब्रेन’ प्रविधिले ग्राहकको व्यवहारलाई पूर्वानुमान गर्दै सम्बन्धित सिफारिसहरू उपलब्ध गराउँछ। प्रारम्भिक प्रयोग अनुसार, यस प्रविधिले बिक्री २० प्रतिशतले वृद्धि गरेको छ भने ग्राहक रूपान्तरण दर ३० प्रतिशत पुगेको छ।
साथै, टेलिकम कम्पनीहरूले आफ्नो अवस्थित संरचना प्रयोग गरी क्लाउड, एज कम्प्युटिङ तथा जडान सेवाहरूमार्फत थप नवीन सेवा प्रदान गर्ने अवसर पाउन सक्छन्।
३ ग्राहक अनुभवमा सुधार
हाल टेलिकम ग्राहकहरूको मात्र ३४ प्रतिशतले सेवा सन्तोषजनक रहेको बताउँछन्, जबकि ७० प्रतिशत ग्राहकहरू बहुप्रयोगी अनुभवको अभावले निराश छन्।
जेनएआई प्रविधिले उन्नत संवादात्मक उपकरणहरू, जस्तै प्राकृतिक भाषा च्याटबट तथा एआई(संचालित खुद्रा सहायकहरू विकास गर्न मद्दत गर्दछ, जसले ग्राहक सेवा प्रतिनिधिहरूलाई अझ प्रभावकारी बनाउँछ।
उदाहरणका लागि, एक युरोपेली टेलिकम कम्पनीले एआई(समर्थित सेवा स्वचालन प्लेटफर्म प्रयोग गरी सेवा समाधान समय ४० प्रतिशतले घटाएको छ, ग्राहक प्रयास स्कोर ३५ प्रतिशतले सुधार गरेको छ तथा डिजिटल च्यानल अपनाउने दर २८ प्रतिशतले वृद्धि गरेको छ।
४ सुरक्षित र भरपर्दो सेवा सन्चालन
टेलिकम कम्पनीहरूले जटिल संरचना, पुराना उपकरण, खुला इन्टरफेस प्रणाली तथा एपीआईहरू प्रयोग गर्ने भएकाले साइबर हमलाका लागि प्रमुख निशानामा पर्दछन्।
एआई प्रविधिले सुरक्षा जोखिमहरू विश्लेषण गरी पूर्वानुमान गर्न सक्छ, कमजोर स्थानहरू पत्ता लगाएर समाधान गर्न सक्छ तथा ठगी रोक्न वास्तविक समय निगरानी प्रदान गर्न सक्छ।
उदाहरणका लागि, भारतीय एयरटेलले भारतमा पहिलो पटक एआई(संचालित स्पाम रोकथाम सञ्जाल सुरु गरेको छ।
यस प्रविधिले दैनिक दुई अर्ब ५० करोड फोन कल तथा एक अर्ब ५० करोड सन्देशहरू विश्लेषण गर्दै पहिलो दुई महिनामै झण्डै १० लाख ठगी गर्ने व्यक्तिहरू पहिचान गर्न सफल भएको थियो।
वर्तमान अवस्थामा, पूर्ण रूपमा स्वचालित, सुरक्षित तथा व्यक्तिगत सेवा प्रदान गर्न सक्षम नयाँ पुस्ताको टेलिकम कम्पनी विकसित हुँदैछ, जसलाई टेल्काेज भनिन्छ।
यस अवधारणामा, जेनएआईको प्रयोगद्वारा स्वायत्त सञ्जाल, डेटा मौद्रीकरण, एआई(सङ्कलन सेवा तथा व्यक्तिगत सहायक प्रविधि विकास गर्न सकिन्छ।
यसै अवधारणाको उदाहरणस्वरूप, ‘ई एन्ड अटोनोमस स्टोर एक्सपिरियन्स’ लाई लिन सकिन्छ।
यो विश्वकै पहिलो स्वायत्त टेलिकम स्टोर हो, जसमा स्मार्ट गेट, एआई-समर्थित क्यामेरा, रोबोटिक्स तथा स्मार्ट सेल्फहरू समावेश छन्।
ग्राहकहरू अनुहार पहिचान वा ‘ई एन्ड’ एपमार्फत पसल प्रवेश गर्न सक्छन्, सहज रूपमा सामान किन्न सक्छन् र स्वचालित रूपमा भुक्तानी गरी बाहिर निस्किन सक्छन्।
