काठमाडौं । लामो समयदेखि स्मार्ट ग्लास प्रविधि बजारमा उपलब्ध भएपनि हालै मेटाका सीईओ मार्क जुकरबर्गले अब स्मार्टफोनको अन्त्य हुने समय आएको बताएका छन् । यो भविष्यवाणीले प्रविधिको संसारमा नयाँ बहस सुरु गरेको छ । मेटा र एप्पल जस्ता ठूला कम्पनीहरूले एआर (अगमेन्टेड रियालिटी) पहिरनयोग्य वस्तुहरूमा ठूलो लगानी गरिरहेका छन् । यदि यो परिवर्तन भयो भने, हाम्रो डिजिटल संसारसँग जोड्ने तरिका पूर्ण रूपमा परिवर्तन हुन सक्छ ।

जुकरबर्गले सन् २०३० सम्ममा स्मार्टफोनभन्दा स्मार्ट चस्मा बढी लोकप्रिय हुने बताएका छन् । उनी विश्वास गर्छन् कि मानिसहरूले आफ्नो फोन कम प्रयोग गर्नेछन् र पहिरन योग्य वस्तुहरूमा बढी निर्भर हुनेछन् । उनले भने, “एक समय आउनेछ जब तपाईको स्मार्टफोन धेरैजसो समय तपाईको खल्तीमा हुनेछ ।’ यसको मतलब अब मानिसहरूले सजिलो र सुविधाजनक विकल्पहरू चाहन्छन् ।

विगत ३० वर्षदेखि स्मार्टफोन हाम्रो जीवनको एउटा महत्वपूर्ण हिस्सा बनेको छ । यी उपकरणहरू कल गर्न मात्र सीमित छैनन्, तर मिनी–कम्प्युटरमा परिणत भएका छन् । स्मार्टफोनले धेरै उद्योगहरूलाई मनोरञ्जनबाट ई–कमर्समा परिवर्तन गरेको छ । तर, अहिले स्मार्टफोनको वर्चस्व घट्दै गएको देखिन्छ । नयाँ प्रविधि र परिवर्तनशील उपभोक्ता आवश्यकताहरूले थप सुविधाजनक र उपयोगी विकल्पहरूको लागि बाटो खोलेको छ । अब तपाईलाई सधैं भारी उपकरण बोकेर पुरानो लाग्न सक्छ, विशेष गरी जब स्मार्ट चश्माले तपाईलाई ह्यान्ड्स–फ्री अनुभव दिनेछ ।

परिवर्तनकारी प्रविधि

जुकरबर्गले स्मार्ट चश्मालाई ‘स्मार्टफोन पछिको अर्को ठूलो प्लेटफर्म’ भने । उनी विश्वास गर्छन कि यी पहिरन योग्य उपकरणहरूले हाम्रो दैनिक जीवनलाई सजिलैसंग एकीकृत गर्नेछ र स्क्रिनको आवश्यकतालाई कम गर्नेछ । हालैका वर्षहरूमा स्मार्टफोनहरू प्रतिस्थापन गर्ने पहिरनयोग्य उपकरणहरूको चर्चा द्रुत रूपमा बढेको छ । सन् २०२१ मा प्रकाशित एउटा शोधपत्रमा मलेसियाको नर्दन युनिभर्सिटीका अनुसन्धानकर्ता होङ जुले लेखेका छन् कि एआर (अगमेन्टेड रियालिटी) स्मार्ट चस्मा स्मार्टफोन जस्तै हुनेछ, जसमा विशेष अपरेटिङ सिस्टम हुनेछ । सु भन्छन्, ‘प्रयोगकर्ताहरूले भिडियो एप्स, गेम एप्स र अन्य सफ्टवेयर इन्स्टल गर्न सक्नेछन् । स्मार्टफोनको तुलनामा, यी चश्माहरूले नक्सा नेभिगेसन, फोटो खिच्ने, भिडियो रेकर्ड गर्ने र आवाज र चालहरू मार्फत साथीहरूसँग अन्तरक्रिया गर्ने जस्ता धेरै सुविधाहरू सञ्चालन गर्न सक्छन् ।’

इन्टेलिजेन्ट ग्लास स्मार्टफोनलाई स्मार्टफोनका लागि बलियो दावेदार मानिन्छ । हाल, बौद्धिक चश्माहरू विकासको प्रारम्भिक चरणहरूमा छन्, त्यसैले यसको केही मुख्य हार्डवेयर र अनुप्रयोग क्षेत्रहरू अझै पनि अनुसन्धान र प्रयोगअन्तर्गत छन् । यद्यपि, यस प्रविधिको विकास द्रुत गतिमा भइरहेको छ, र यसको बजार पनि निरन्तर बढिरहेको छ । इन्टेलिजेन्ट चश्माका लागि डाटा ट्रान्समिसनको गुणस्तरमा बढी ध्यान दिइने विज्ञहरू बताउँछन् । फाइभ जीसँगै, एआई चश्माको अनुभव र मूल्य द्रुत रूपमा बढ्नेछ ।

स्मार्ट चश्मा किन विशेष छन ?

स्मार्ट चश्माले धेरै सुविधाहरू प्रदान गर्न सक्छ, जस्तै एआर एकीकरण जसले जानकारी सीधै तपाईंको आँखाको अगाडि प्रदर्शन गर्नेछ । यो ह्यान्ड्स–फ्री कनेक्टिभिटी हुनेछ, जसको अर्थ यन्त्रलाई नछोइकन कुराकानी र डिजिटल उपकरणहरू प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसबाहेक, हात प्रयोग नगरी डिजिटल र भौतिक संसारहरू बीच राम्रो समन्वय हुनेछ ।

एआर र पहिरनयोग्य प्रविधि द्रुत रूपमा विकास हुँदैछ । मेटा र एप्पल जस्ता कम्पनीहरूले सामान्य मानिसहरूलाई स्मार्ट चस्मा उपलब्ध गराउन आवश्यक पूर्वाधारमा ठूलो लगानी गरिरहेका छन् । एप्पलको ‘भिजन प्रो’ यसको उदाहरण हो, आश्चर्यजनक दृश्यहरू र उच्च प्रदर्शन कम्प्युटिङ प्रदर्शन गर्दै यी नयाँ प्रविधिहरूले राम्रो ब्याट्री ब्याकअप दिनेछन् । जसलाई लामो समय चार्ज गर्न आवश्यक पर्दैन । यसको सानो र हल्का डिजाइनको कारण यो लगाउन आरामदायक छ ।

स्मार्ट चश्माले हाम्रो दैनिक कार्यहरू परिवर्तन गर्न सक्छ । उदाहरणका लागि, रियल–टाइम नेभिगेसन उपलब्ध हुनेछ, अर्थात्, हिड्दा मार्गको बारेमा जानकारी उपलब्ध हुनेछ । तपाईंले कुनै पनि अवरोध बिना अद्यावधिक सूचनाहरू प्राप्त गर्नुहुनेछ । व्यक्तिगत सहायक उपलब्ध हुनेछ, जसले वास्तविक समयमा समय तालिका र रिमाइन्डर जस्ता सुविधाहरू प्रदान गर्नेछ । कल्पना गर्नुहोस्, तपाईं सहरमा घुमिरहनुभएको छ र सडक तपाईंको आँखाको अगाडि देखिन्छ । वा तपाईंले कुनै पनि अवरोध बिना बैठकको सम्झना गराउने सूचना प्राप्त गर्न सक्नुहुन्छ । यो प्रविधिले मल्टिटास्किङलाई नयाँ परिभाषा दिन सक्छ ।

स्मार्ट चश्माका चुनौतीहरू

धेरै कम्पनीहरूले स्मार्ट चश्माको विकासमा अग्रणी भूमिका खेलिरहेका छन् । माइक्रोसफ्ट होलोलेन्स, म्याजिक लिप, गुगल, फेसबुक ओकोलक्स, बुजिक्स, नर्थ जस्ता कम्पनीहरूले यस क्षेत्रमा उल्लेखनीय प्रगति गरिरहेका छन् । स्मार्ट चश्माका केही लोकप्रिय मोडलहरूमा रे–ब्यान मेटा स्मार्ट चश्मा, सोलोस एयरगो ३, वुजिक्स ब्लेड २, ओप्पो एयर चश्मा ३, र एक्सरियल एयर २ अल्ट्रा छन् ।

यसबाहेक स्मार्ट चश्मालाई स्वास्थ्य जगतमा पनि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । यो दृष्टिविहीन र कम दृष्टि भएका व्यक्तिहरूको लागि पनि उपयोगी साबित हुँदैछ । आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको मद्दतले तिनीहरूले दैनिक जीवनलाई अझ सजिलो बनाउँछन् । यद्यपि स्मार्ट चश्माको सम्भावनाहरू आकर्षक मात्रै हैन केही प्रमुख चुनौतीहरू पनि त्यहाँ छन् । विज्ञहरू भन्छन् कि गोपनीयताको मुद्दा धेरै गम्भीर छ । क्यामेरा र सेन्सरहरू सधैँ सक्रिय हुँदा गोपनीयताका समस्याहरू हुन सक्छ ।

यो प्रविधि प्रारम्भिक चरणमा महँगो हुन सक्छ । मानिसहरूलाई स्मार्टफोनको बानी छोडेर नयाँ प्लेटफर्म अपनाउन सजिलो हुनेछैन, मार्क जुकरबर्गको स्मार्ट चश्माको सपना मात्रै होइन । यो प्रविधिको पाइला बढाउने दिशा हो । मेटा र एप्पल जस्ता कम्पनीहरूले यस परिवर्तनको लागि आधारशिला राखिरहेका छन् । अनुवाद गरिएको