काठमाडौं । एलन मस्कले ओपन एआईलाई पूर्ण लाभमूलक व्यवसायमा रूपान्तरण हुनबाट रोक्न संघीय अदालतमा मुद्दा दायर गरेका छन्। मस्कसँगै उनको एआई स्टार्टअप एक्सएआई, र ओपनएआईका पूर्व बोर्ड सदस्य शिवन जिलिसका तर्फबाट शुक्रबार अदालतमा प्रारम्भिक आदेशका लागि निवेदन पेश गरिएको हो।
मस्कका वकिलहरूले ओपनएआईलाई प्रतिस्पर्धी कम्पनीहरू, जस्तै एक्सएआईमा लगानी गर्नबाट लगानीकर्तालाई रोक्न बाध्य बनाएको आरोप लगाएका छन्। वकिलहरूको दाबी छ कि ओपनएआईले प्रतिस्पर्धी संस्थाहरूलाई पुँजी पहुँच रोक्नका लागि गैरकानुनी रूपमा समूह बहिष्कार गरिरहेको छ।
यो मुद्दा एलन मस्क र ओपनएआईका प्रमुख साम आल्टम्यानबीचको बढ्दो कानुनी विवादलाई अझ चर्काउने देखिन्छ। मस्कले यसअघि मार्चमा सान फ्रान्सिस्को अदालतमा मुद्दा दायर गरे पनि पछि फिर्ता लिई संघीय अदालतमा पुनः दर्ता गराएका थिए।
वकिलहरूले मस्कको तर्फबाट दायर गरिएको मुद्दामा ओपनएआईले संघीय र्याकेटियरिङ कानुन उल्लङ्घन गरेको दाबी गरेका छन्। मस्कले ओपनएआईलाई प्रतिस्पर्धी संस्थाहरूको आर्थिक स्रोत रोक्ने उद्देश्यले माइक्रोसफ्टसँग सहकार्य गरेको आरोप लगाएका छन्।
ओपनएआईका प्रवक्ताले भने मस्कका आरोपलाई पूर्ण रूपमा निराधार भनेका छन्। प्रवक्ताका अनुसार, ‘एलनको चौथो प्रयास पनि पूर्ववर्ती आधारहीन आरोपहरूको पुनरावृत्ति मात्र हो।’
ओपनएआईले २०१५ मा गैरनाफामूलक संस्थाका रूपमा स्थापना गरेपछि २०१९ मा सीमित लाभ मोडलमा रूपान्तरण गरेको थियो। हाल यसलाई सार्वजनिक लाभमूलक कर्पोरेशनमा रूपान्तरण गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढाइएको छ, जसले लगानीकर्ताहरूलाई थप आकर्षित गर्ने लक्ष्य राखेको छ।
यसैबीच, माइक्रोसफ्टले ओपनएआईमा १४ अर्ब अमेरिकी डलरभन्दा बढी लगानी गरेको छ। तर हालैको वित्तीय प्रतिवेदनमा माइक्रोसफ्टले १.५ अर्ब डलर घाटा देखाएको छ।
ओपनएआईको पछिल्लो लगानी राउन्डमा थ्राइभ क्यापिटलको नेतृत्वमा १५७ अर्ब अमेरिकी डलरको मूल्याङ्कन गरिएको थियो। यस राउन्डमा माइक्रोसफ्ट र एनभिडियाले पनि लगानी गरेका थिए।
प्रतिस्पर्धा बढ्दै जाँदा ओपनएआईले एन्थ्रोपिक, गुगलजस्ता ठूला कम्पनीहरू र मस्कको नयाँ स्टार्टअप एक्सएआई जस्ता संस्थाहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपरेको छ।
मस्कको स्टार्टअप एक्सएआईले हालै मात्र ५० अर्ब अमेरिकी डलरको मूल्याङ्कनका साथ ६ अर्ब अमेरिकी डलर लगानी जुटाउन प्रयास गरिरहेको छ। यसले एआई चिप्स उत्पादन गर्न एनभिडियाका १ लाख युनिट चिप्स खरिद गर्ने योजना बनाएको छ।
संघीय व्यापार आयोगले हाल एआई विकासकर्ता र क्लाउड सेवा प्रदायकबीचको लगानी र सहकार्यबारे अनुसन्धान गरिरहेको छ। आयोगले ओपनएआई, अमेजन, अल्फाबेट, माइक्रोसफ्ट र अन्य कम्पनीहरूलाई अध्ययनको दायरामा राखेको छ।
वकिलहरूले अदालतमा दाबी गरेका छन् कि ओपनएआईले प्रतिस्पर्धात्मक रूपमा संवेदनशील जानकारीको गलत प्रयोग गरिरहेको छ। वकिलहरूले ओपनएआईलाई फ्रान्केन्स्टाइनू जस्तो गैरकानुनी रूपमा गठन गरिएको भन्दै आलोचना गरेका छन्।
ओपनएआईले प्रतिस्पर्धी संस्थाहरूको लगानी पहुँच रोक्दै आफ्नो वर्चस्व कायम राख्न खोजेको मस्कको आरोप छ। अदालतमा यो मुद्दाले एआई क्षेत्रमा ठूलो प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ।
