काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारत, युरोपेली संघ र अन्य देशहरूमा पारस्परिक भन्सार लगाउने अर्को मिति अप्रिल २ तारिख तोकेका छन् । ट्रम्पले अप्रिल २ अमेरिकी अर्थतन्त्र र व्यवसायको अनुचित अभ्यासहरू विरुद्ध ‘स्वतन्त्रता दिवस’ हुने बताइरहेका छन् । यसबाट बच्न युरोपेली संघ र भारतका अधिकारीहरू अमेरिकासँग वार्ता गरिरहेका छन् । ईयू व्यापार आयुक्त मारोस सेफकोभिकले कर राहतको लागि डोनाल्ड ट्रम्पका शीर्ष व्यापार अधिकारीहरूलाई भेटेका छन् । यद्यपि, यो वार्ताको नतिजा के भयो भन्ने कुरा अझै स्पष्ट भएको छैन् ।

सेफकोभिकका अनुसार उनले अमेरिकी वाणिज्य सचिव हावर्ड लुटनिक, अमेरिकी व्यापार प्रतिनिधि जेमिसन ग्रीर र ह्वाइट हाउसका आर्थिक सल्लाहकार केभिन ह्यासेटसँग कुरा गरे । डोनाल्ड ट्रम्पका अधिकारीहरूसँगको यसअघिका दुई वार्ताहरू पारस्परिक करहरूमा ट्रम्पको अडान परिवर्तन गर्न असफल भएका थिए । यद्यपि, सेफकोभिकले नयाँ वार्ताहरूको बारेमा एक्समा एक पोस्टमा भने ः ‘कडा परिश्रम जारी छ । इयुको प्राथमिकता निष्पक्ष र सन्तुलित सम्झौता हो, अन्यायपूर्ण शुल्क होइन । दुबै पक्षको लक्ष्य औद्योगिक शक्ति हो ।’ यद्यपि, युरोपेली संघसँग भइरहेको वार्ताको बारेमा अमेरिकाले कुनै जानकारी दिएको छैन ।

ट्रम्पका अधिकारीहरू भारतमा

ट्रम्पले प्रमुख व्यापारिक साझेदारहरूमा अमेरिकी आयात शुल्क बढाउन चाहन्छन् । उनले अमेरिकाका महत्वपूर्ण व्यापारिक साझेदारहरूले अमेरिकाबाट हुने निर्यातमा भारी आयात शुल्क लगाउँदै आएको भन्दै आएका छन् । यस कारणले गर्दा अमेरिकाले उनीहरूसँगको व्यापारमा घाटा बेहोरिरहेको छ । यस्तो अवस्थामा, टिट फर ट्याटको सिद्धान्तमा, अमेरिकाले पनि ती देशहरूबाट आयात हुने कुनै पनि विशेष वस्तुमा त्यही शुल्क अर्थात् आयात शुल्क लगाउनेछ, जुन उनीहरूले अमेरिकाबाट त्यो वस्तुमा लगाउँछन् ।

भन्सार शुल्कमा जारी वार्ताका बीचमा, केही देशहरूले अमेरिकालाई भन्सार छुट दिने तयारी पनि गरिरहेका छन् । भारतले पनि अमेरिकासँग ट्यारिफको विषयमा वार्ता गरिरहेको छ । अमेरिकी सहायक व्यापार प्रतिनिधि ब्रेन्डन लिन्च व्यापार वार्ताका लागि नयाँ दिल्लीमा छन् । एक रिपोर्टका अनुसार भारतले अमेरिकालाई भन्सार छुट दिने पहिलो चरणमा आधाभन्दा बढी अमेरिकी आयातमा भन्सार घटाउन सहमत भएको छ । यो छुटले अमेरिकाबाट हुने लगभग २३ अर्ब डलरको आयातलाई फाइदा पुर्याउनेछ । भारत विश्वमा सबैभन्दा बढी भन्सार शुल्क लगाउने देशहरू मध्ये एक हो । विश्व व्यापार संगठनका अनुसार भारतले लगाएको औसत भन्सार दर १२ प्रतिशतभन्दा बढी छ । जबकि ट्यारिफको हिसाबले, अमेरिकाको औसत दर २.५ प्रतिशत छ ।

डोनाल्ड ट्रम्पले उदारता देखाउँलान् ?

ट्रम्पले सोमबार नयाँ बयान दिएका छन् । यसपछि, अप्रिल २ मा ट्रम्पले पारस्परिक ट्यारिफको मुद्दामा केही उदारता देखाउने अपेक्षा गरिएको छ । वास्तवमा ट्रम्पले धेरै देशहरूलाई ट्यारिफ छुट दिन सक्ने बताएका थिए । यद्यपि, उनले देशहरूको नाम वा छुटको बारेमा थप जानकारी दिएनन् । ट्रम्पले निकट भविष्यमा सवारी साधन, औषधि र आल्मुनियममा छुट्टै शुल्क लगाइने पनि बताए ।

ट्रम्प र उनका अधिकारीहरूसँगको वार्ता इयु अधिकारीहरूका लागि सजिलो भएको छैन । अहिलेसम्म वार्तामा धेरै यस्ता मोडहरू आएका छन् जब यस्तो लाग्थ्यो कि वार्ता नराम्रोसँग समाप्त हुनेछ र त्यसपछि एट्लान्टिक महासागरको दुबै छेउमा व्यापार युद्ध जस्तो अवस्था सिर्जना हुनेछ । सवारी साधन, स्टील र आल्मुनियममा कर लगाउने जस्ता उपायहरू यस उथलपुथलको केन्द्रमा थिए । अब इयु व्यापार आयुक्त मारोस सेफकोभिकले एट्लान्टिक महासागरको दुबै छेउमा सवारी साधनहरूमा लगाइएको शुल्क घटाउन चाहेको बताएका छन् । यसको अर्थ युरोपेली संघले अमेरिकी कारहरूमा लगाएको १० प्रतिशतको भन्सार शुल्कमा कमी आउनु हो र अमेरिकाले बाहिरबाट आउने ट्रकहरूमा लगाएको २५ प्रतिशतको भन्सार शुल्कमा पनि कमी आउनु हो ।

क्यानडाले ट्रम्पसँग कुरा पनि गरेन

क्यानडाका नयाँ प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीले अप्रिल २ मा ट्रम्पले लगाएको करको जवाफमा प्रतिशोधात्मक कर लगाउने बारेमा प्रत्यक्ष रूपमा कुरा गरेका छन् । साथै, ट्रम्पले अमेरिका–मेक्सिको–क्यानडा स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताको सर्तहरू अनुसार नयाँ करबाट एक महिनाको छुट समाप्त गर्ने बारेमा पनि कुरा गरेका छन् । कुनै समय अमेरिकाको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण सहयोगी क्यानडाको प्रधानमन्त्रीको पदभार ग्रहण गरेदेखि मार्क कार्नीले ट्रम्पसँग कुरा गरेका छैनन् । कार्नीले ट्रम्पसँग वार्ता गर्न हतार नभएको पनि बताएका छन् । उनका अनुसार, उनी ‘दुई सार्वभौम देशहरू बीच ठोस वार्ता’ चाहन्छन् । यसो भन्दै, उनी अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको भनाइलाई संकेत गर्दैछन्, जसमा उनले बारम्बार क्यानडालाई अमेरिकाको ५१ औं राज्य बनाउने कुरा गरेका छन् ।

ट्रम्पलाई केवल करसँग कुनै समस्या छैन

ट्रम्पको पारस्परिक करको चेतावनी पछि, भारत जस्तै, अन्य देशहरू र युरोपेली संघले पनि अमेरिकालाई धेरै कर छुट दिएका छन् । उदाहरणका लागि, युरोपेली संघले अमेरिकी करको बदलामा लगाइएको कर अप्रिलको मध्यसम्म स्थगित गरेको छ । यसबाहेक, अमेरिकी बर्बन ह्विस्कीमा ५० प्रतिशत कर पनि स्थगित गरिएको छ । यद्यपि, ह्वाइट हाउसका अधिकारीहरूले चेतावनी दिएका छन् कि भन्सार छुटको लागि उत्सुक देशहरूले उनीहरूबाट पूर्ण रूपमा उम्कने आशा गर्नु हुँदैन । यसको कारण यो हो कि ट्रम्पले पारस्परिक भन्सार कर लगाउनुको आधार केवल भन्सार कर मात्र नभई घरेलु बजारमा अमेरिकी सामानहरू विरुद्ध यी देशहरूले खडा गरेका गैर–भन्सार अवरोधहरू पनि हुनेछन् । उदाहरणका लागि, ती देशहरूको मौद्रिक नीति र अन्य त्यस्ता कारकहरू पनि छन् । अनुवाद गरिएको