काठमाडौं । वारेन बफेट विश्वका सबैभन्दा धनी व्यक्तिहरूमध्ये एक हुन् । उनी विश्वका ठूला लगानीकर्ताहरूमध्ये एक हुन् भने बर्कशायर हाथवेका सीईओ पनि हुन् । उनले धैर्यता, स्मार्ट लगानी र वित्तीय अनुशासनको सिद्धान्तमा आफ्नो भाग्य निर्माण गरेका छन् । बफेट आफ्नो व्यवसायमा सफल मात्र छैनन्, अन्यलाई सफलताका लागि आवश्यक मार्गदर्शन पनि गर्छन । उनी बच्चाहरूलाई पैसाको बारेमा महत्त्वपूर्ण पाठ सिकाउनुलाई पनि प्राथमिकता दिन्छन् ।

सन २०११ मा, बफेटले सेक्रेट मिलियनेर्स क्लब नामक एनिमेटेड श्रृंखला सिर्जना गर्न मद्दत गरे । यसको उद्देश्य बालबालिकाहरूलाई व्यवसाय, लगानी र वित्तीय साक्षरताको आधारभूत कुराहरू सिकाउनु थियो । यो कार्यक्रम २६ एपिसोडसम्म चलेको थियो । यसले पैसाको मामिलामा बफेटबाट सल्लाह लिने केही बालबालिकाहरूको कथा देखाएको थियो ।

सन २०१३ मा एक कार्यक्रममा उनले भनेका थिए कि बच्चाहरूलाई पैसाको मामिला बुझाउनु कहिल्यै छिटो हुँदैन् । चाहे त्यो नयाँ खेलौनाको मूल्य बुझ्ने होस् वा पैसा बचतको महत्त्व बुझ्ने होस् । बफेटले आफ्ना बच्चाहरूलाई सिकाएका पाँच कुराहरू यहाँ दिइएका छन् । तपाईं आफ्ना बच्चाहरूलाई पनि यी कुराहरू सिकाउन सक्नुहुन्छ ।

१. चाँडै सुरु गर्नुहोस्

बफेटले सानै उमेरदेखि नै वित्तीय शिक्षाको महत्त्वमा जोड दिँदै आएका छन् । २०१३ मा सिएनबिसीसँगको एक अन्तर्वार्तामा उनले भनेका थिए, ‘कहिलेकाहीँ आमाबाबुले आफ्ना छोराछोरी किशोरावस्थामा पुगेपछि मात्र पैसाको सही प्रयोगको बारेमा कुरा गर्न थाल्छन् ।’ जबकि तिनीहरूले प्रि–स्कूलबाटै बच्चालाई सोबारे बुझाउन सुरु गर्न सक्छन् । क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालयको एक अध्ययन अनुसार, बालबालिकामा ७ वर्षको उमेरदेखि नै पैसा कमाउने बानी विकास हुन थाल्छ । बालबालिकालाई सानै उमेरमा बचत, खर्च र कमाउने आधारभूत कुराहरू सिकाएर, आमाबाबुले उनीहरूलाई दीर्घकालीन आर्थिक सफलताको लागि तयार पार्न सक्छन् ।

२. सानो बचतको पनि महत्व

बफेटले सिकाउँछन् कि ब्याजको शक्तिले गर्दा सानो बचत पनि समयसँगै बढ्न सक्छ । द सेक्रेट मिलियनेर्स क्लबमा, बफेट भन्छन् कि नियमित रूपमा थोरै रकम बचत गर्नु पनि फाइदाजनक हुन्छ । यो पाठ सिकाउने एउटा व्यवहारिक तरिका भनेको बच्चाहरूलाई आफ्नै खुत्रुके वा बैंक खाता दिनु हो । अभिभावकहरूले बच्चाहरूलाई उनीहरूको बचतको ट्रयाक राख्न र निक्षेपमा ब्याज कमाउन मद्दत गर्ने एपहरू पनि प्रयोग गर्न सक्छन् ।

३. स्मार्ट खर्च गर्ने बानी

बच्चाहरूले सिक्नुपर्ने पहिलो कुरा भनेको आवश्यकता र चाहना बीच कसरी भिन्नता छुट्याउने भन्ने हो । बफेटले यसो गर्ने एउटा सजिलो तरिका भनेको आफ्ना बच्चाहरूलाई उनीहरूले किन्न चाहने चीजहरूको सूची बनाउन लगाउनु हो भन्ने सुझाव दिन्छन् । त्यसपछि, सबै कुरा सँगै हेर्नुहोस् र निर्णय गर्नुहोस् कि यो आवश्यक हो वा अनावश्यक । यो बानीलाई सानै उमेरमा बसालेर, आमाबाबुले आफ्ना बच्चाहरूलाई ठूलो भएपछि राम्रो खर्च गर्ने बानी विकास गर्न मद्दत गर्न सक्छन् ।

४. आफ्नो सीप सुधार गरेर आफ्नो सम्पत्ति बढाउनुहोस्

बफेट आफैंले जीवनभर सिक्न जारी राखे । उनी प्रायः आत्म–अध्ययनको महत्त्वमा जोड दिन्छन् । सेक्रेट मिलियनेर्स क्लबको एक एपिसोडमा उनले भनेका थिए कि तपाईंले गर्न सक्ने सबैभन्दा राम्रो लगानी आफैंमा हो । जति धेरै सिक्नुहुन्छ, त्यति नै धेरै कमाउनुहुन्छ । बफेट आफैं पनि दैनिक धेरै पत्रपत्रिकाहरू पढ्छन् र बच्चाहरूलाई ज्ञानप्रतिको जोश विकास गर्न प्रोत्साहित गर्छन् । निरन्तर सिकाइ दीर्घकालीन आर्थिक सफलताको कुञ्जी हो ।

५. व्यावसायिक मानसिकतालाई प्रोत्साहन गर्नुहोस्

बफेटले छ वर्षको उमेरदेखि नै चुइङगम र कोकका बोतलहरू बेचेर पैसा कमाउन थालेका थिए । बालबालिकाहरूलाई आफ्नै व्यवसायिक विचारहरू अन्वेषण गर्न प्रोत्साहित गर्नुहोस् । चाहे त्यो लेमोनेड स्टल होस् वा अनलाइन स्टोर । यसले बच्चाहरूलाई वित्तीय सिद्धान्तहरू प्रारम्भिक रूपमा बुझ्न मद्दत गर्छ । आमाबाबुले बच्चाहरूलाई मार्गदर्शन प्रदान गरेर र सानो व्यवसाय सुरु गर्न मद्दत गर्न पैसा पनि जम्मा गरेर प्रोत्साहित गर्न सक्छन् । अनुवाद गरिएको