काठमाडौं । नेपालमा तपाईले केही व्यवसाय शुरु गर्ने योजना बनाउनु भयो भने सबैभन्दा पहिला धेरैलाई चिन्ताको विषय नेपालको कर प्रणाली बन्छ । नेपालमा अपेक्षाअनुरुप विदेशी लगानी भित्रिन नसक्नुमा देशमा रहेका नीतिगत व्यवस्थालाई जिम्मेवार मान्न सकिन्छ । यद्यपि दुनियाँमा यस्ता ठाउँहरु पनि छन् । जहाँ विश्वभरका लगानीकर्ता व्यवसाय गर्न चाहन्छन । यस्तै एउटा आकर्षणको केन्द्र हो युनाइटेड अरब इमिरेटस युएईको एक इमिरेटस ‘दुबई’ ।

दुबई आफ्नो कर–मैत्री नीतिहरूको लागि विश्वभर प्रसिद्ध छ । यहाँ मानिसहरूको लागि व्यापार सबैभन्दा ठूलो आकर्षण हो । यहाँ कुनै पनि प्रकारको व्यक्तिगत आयकर लाग्दैन । यही कारणले गर्दा संसारभरका पेशेवरहरू र कम्पनीहरू दुबईमा बसोबास गर्न मन पराउँछन् । दुबईको कर नियम र यसको अर्थतन्त्र कसरी काम गर्छ भनेर जानौं । दुबईमा व्यक्तिगत आयमा कुनै कर लाग्दैन । तपाईं स्थानीय नागरिक होस् वा प्रवासी, तपाईंको तलबमा कुनै कर लाग्दैन । आयकर नलाग्ने भएकाले यहाँ बस्ने मानिसहरूले बढी बचत गर्न सक्छन् किनभने तलबबाट कुनै कर कटौती हुँदैन र मानिसहरूले बढी बचत गर्न सक्छन् । यही कारणले गर्दा कर कटौती नभएका कारण मानिसहरूले आफ्नो कमाई लगानी गर्न सक्षम हुन्छन् । दुबईको करमुक्त प्रणालीले विश्वभरका प्रतिभाशाली पेशेवरहरूलाई यहाँ काम गर्न आकर्षित गर्छ ।

दुबई सरकारले आयकर बिना कसरी पैसा कमाउँछ ?

धेरै देशहरूमा आयकर दरहरू उच्च छन् । यस्तो अवस्थामा, आफ्नो आम्दानी अधिकतम बनाउन चाहनेहरूका लागि दुबई एक उत्कृष्ट विकल्प बन्न सक्छ । तर सोच्नुपर्ने कुरा के छ भने दुबई सरकारले आयकर बिना कसरी पैसा कमाउँछ ? व्यक्तिगत आयकर नभए पनि, व्यवसाय र कम्पनीहरूले कर तिर्नुपर्छ । सन् २०२३ मा, युएईले ९% को कर्पोरेट कर लागू ग¥यो, जुन ३,७५,००० दिराम (लगभग १ करोड ३० लाख रुपैयाँ) भन्दा बढी नाफा भएका कम्पनीहरूमा लागू हुन्छ ।

केही उद्योगहरूको लागि फरक कर दरहरू

यहाँ तेल कम्पनीहरूले ५५% देखि ८५% सम्म कर तिर्नुपर्छ ।
विदेशी बैंकहरूमा २०% को फ्ल्याट कर्पोरेट कर लागू हुन्छ ।
स्टार्टअप र साना व्यवसायहरू ः यदि कुनै कम्पनीको आम्दानी ३,७५,००० दिराम भन्दा कम छ भने, त्यसले कर तिर्नु पर्दैन । यो प्रणालीले दुबईलाई व्यवसायको लागि आकर्षक राख्छ, जबकि सरकारको लागि राजस्व पनि उत्पन्न गर्छ ।

दुबईमा अन्य कर र शुल्कहरू

दुबईमा कुनै आयकर छैन । तर अन्य कर र शुल्कहरू लागू हुन्छन्, जसले सरकारी राजस्वको ठूलो हिस्सा ओगटेको हुन्छ । यहाँ भ्याट २०१८ मा लागू गरिएको थियो र यो ५% छ । जुन धेरैजसो वस्तु र सेवाहरूमा लागू हुन्छ । बिजुली र पानीको बिल र सम्पत्तिमा हल्का नगरपालिका कर छ । यसबाहेक, होटल, रेस्टुरेन्ट र अन्य पर्यटन सेवाहरूमा पर्यटन कर लगाइन्छ ।

दोहोरो कर सम्झौता

दुबईले १०० भन्दा बढी देशहरूसँग दोहोरो कर सम्झौता (डिटिए) मा हस्ताक्षर गरेको छ । यसले कुनै व्यक्ति वा व्यवसायले एउटै आम्दानीमा दुई पटक कर तिर्नु नपर्ने कुरा सुनिश्चित गर्दछ । दुबईको भारत, अमेरिका र बेलायत जस्ता देशहरूसँग सम्झौताहरू छन् । युएई कर रेसिडेन्सी प्रमाणपत्र (टिआरसी) प्राप्त गरेर आफ्नो देशमा कर तिर्नबाट बच्न सकिन्छ । यो सुविधा विशेष गरी विभिन्न देशहरूमा आफ्नो आम्दानी गर्ने प्रवासीहरूका लागि लाभदायक छ ।

दुबईमा किन आयकर छैन ?

दुबईको अर्थतन्त्र एक विशेष मोडेलमा आधारित छ, जसको माध्यमबाट सरकारले आयकर नलागे पनि पैसा कमाउँछ । यहाँ, राजस्वको प्रमुख स्रोत तेल र ग्याँसमा आधारित पेट्रोलियम उद्योग हो जुन सरकारको आम्दानीको प्रमुख स्रोत हो । यहाँ पर्यटन र घरजग्गामा लाग्ने करबाट पनि सरकारले धेरै पैसा कमाउँछ ।