काठमाडौं । विश्व बैंकले पाकिस्तानको बढ्दो ऋण प्रणालीप्रति गम्भीर चिन्ता व्यक्त गर्दै यो देशको कमजोर आर्थिक अवस्थाको सङ्केत भएको चेतावनी दिएको छ । आर्थिक संकट झेलिरहेको पाकिस्तानलाई सबैभन्दा बढी ऋण दिने देश चीन हो ।
विश्व बैंकको प्रतिवेदन अनुसार पाकिस्तानलाई दिइएको कुल ऋणमा चीनको सबैभन्दा ठूलो हिस्सा रहेको छ । चीनले पाकिस्तानलाई करिब २९ अर्ब डलर (करीब ३९ खर्ब ३० अर्ब नेपाली रुपैयाँ) ऋण दिएको छ जुन अन्य कुनै पनि देशको तुलनामा सबैभन्दा बढी हो ।
साउदी अरबले पाकिस्तानलाई करिब ९ अर्ब १६ करोड डलर ऋण दिएको छ र यो मामिलामा दोस्रो स्थानमा छ । तर, पाकिस्तानको कुल विदेशी ऋणमा चीनको हिस्सा घटेको छ । यो शेयर २०२३ मा २५ प्रतिशत थियो, जुन अहिले २२ प्रतिशतमा झरेको छ । अर्कोतर्फ, साउदी अरेबियाको हिस्सा २०२३ मा दुई प्रतिशतबाट बढेर २०२४ मा सात प्रतिशत पुगेको छ ।
विश्व बैंकले मङ्गलबार जारी गरेको अन्तर्राष्ट्रिय ऋण प्रतिवेदन २०२४ अनुसार यस वर्ष अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ)बाट सबैभन्दा बढी ऋण लिने शीर्ष तीन देशमध्ये पाकिस्तान पनि परेको छ । यो देशले आफ्नो आर्थिक समस्या समाधान गर्न आईएमएफबाट पनि ठूलो मात्रामा ऋण लिइरहेको छ ।
प्रतिवेदनमा यो पनि भनिएको छ कि पाकिस्तानको कुल ऋण यसको निर्यात र राजस्वको अनुपातमा यसको कमजोर वित्तीय स्थितिको संकेत हो । प्रतिवेदनअनुसार, पाकिस्तानको कुल विश्वव्यापी ऋण (आईएमएफबाट ऋण सहित) २०२३ मा १३०.८५ अर्ब डलर थियो, जुन यसको कुल निर्यातको ३५२ प्रतिशत र यसको कुल राष्ट्रिय आय (जिएनआइ) को ३९ प्रतिशत हो ।
यसले पाकिस्तानको आर्थिक अवस्था निकै चुनौतीपूर्ण रहेको देखाउँछ । प्रतिवेदनका अनुसार पाकिस्तानको कुल बाह्य ऋणको करिब ४५ प्रतिशत (लगभग ५८.८८ बिलियन डलर) द्विपक्षीय ऋणदाताहरूबाट रहेको छ, जबकि ४६ प्रतिशत (करिब ६०.२ बिलियन डलर) बहुपक्षीय ऋणदाताहरूबाट रहेको छ । अनुवाद गरिएको