काठमाडौं । संसारमा रियलस्टेट (घरजग्गा) सम्पत्तिको मूल्यले आकाश छोएको छ । कोरोनापछि घरजग्गा बजारमा उछाल आएको छ । अर्कोतर्फ अहिले धेरैले किफायती घरको सट्टा ठूला घर र प्राइम लोकेशनलाई महत्व दिन थालेका छन् । यसैबीच, एक सूचकांक अनुसार फिलिपिन्सको राजधानी मनिला प्राइम लोकेशनमा सम्पत्तिको हिसाबले संसारको सबैभन्दा महँगो सहर बनेको छ ।
नाइट फ्र्याङ्कको प्राइम ग्लोबल सिटीज इन्डेक्सका अनुसार मनिलामा सम्पत्तिको मूल्य वार्षिक रूपमा २६ प्रतिशतले बढेको छ । यो तथ्यांक जुनमा समाप्त भएको त्रैमासिकको हो । यस सूचकांकमा विश्वका ४४ सहरलाई समावेश गरिएको थियो । यो सूचमा स्टकहोम, म्याड्रिड, दुबई, क्राइस्टचर्च, वेलिंग्टन र अकल्याण्डलगायत न्यूजील्याण्डका प्रमुख शहरहरूको सम्पत्तिको मूल्यमा वृद्धिमा भने केही मन्दी देखिएको छ ।
यो सूचकांकमा भारतको आर्थिक राजधानी मुम्बई दोस्रो स्थानमा छ । मुम्बई संसारमा सबैभन्दा महँगो सम्पत्तिको हिसाबले दोस्रो स्थानमा छ । जहाँ घरजग्गाको मूल्य १३ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । मुकेश अम्बानी, शाहरुख खान, अमिताभ बच्चन जस्ता प्रमुख व्यक्तित्वहरू मुम्बईमा बस्छन् । यी सहरहरूमा भएको बृद्धिले यी प्रमुख स्थानहरूमा घरहरूको माग निरन्तर बढिरहेको देखाउँछ । गत वर्ष मुम्बई यो सूचकांकमा छैटौं स्थानमा थियो ।
भारतका दिल्ली र बेंगलुरु जस्ता शहरहरू पनि मुख्य स्थानहरूमा सम्पत्तिहरूको बढ्दो मूल्यमा पछाडि छैनन् । यी शहरहरूमा पनि प्राइम लोकेशनहरूमा सम्पत्तिको माग बढ्दै गएको छ । इन्डेक्सका अनुसार दिल्लीमा प्राइम लोकेशनको मूल्य वार्षिक १०.६ प्रतिशत र बेंगलुरुमा ३.७ प्रतिशतले बढेको छ । सूचकांकमा, दिल्ली एक वर्ष अघि २६ औं स्थानको तुलनामा जुन क्वार्टरमा तेस्रो स्थानमा थियो । जबकि बेंगलुरुले आफ्नो १५ औं स्थान कायम राख्यो ।
प्राइम लोकेशन बाहेक, प्रिमियम सेग्मेन्टमा सम्पत्तिहरूको माग पनि बढेको छ । नाइट फ्र्याङ्क इन्डियाका सीएमडी शिशिर बैजलले भारतीय बजारमा प्रिमियम सेगमेन्टमा घर बिक्रीको संख्या बढिरहेको बताए । देशमा धनीहरुको बढ्दो धनसम्पत्ति र जीवनशैलीका कारण प्रिमियम वर्गका घर बिक्री हुने क्रम बढ्दै गएको उनले बताए । उनले आगामी दिनमा पनि यो क्रम जारी रहने विश्वास उनले व्यक्त गरे ।
यसैबीच, दुबई र मियामीजस्ता २०२० देखि मूल्यवृद्धि भइरहेका शहरहरुमा यो क्वाटरमा केही फरक नतिजा देखिएको छ । २०२० देखि १२४% बृद्धि भएको दुबईले यो क्वाटरमा ०.३% को सामान्य गिरावट देख्यो, जबकि मियामीमा २०२० देखि ७७% माथिको वृद्धि भएकोमा गत वर्षको तुलनामा ८% मात्र वृद्धि भयो ।
नाइट फ्र्याङ्कका ग्लोबल हेड अफ रिसर्च लियाम बेलीले विश्वव्यापी प्रवृत्तिहरूबारे टिप्पणी गर्दै भने, ‘यो त्रैमासिकमा विश्वव्यापी प्रमुख बजारहरूमा मूल्य वृद्धिमा आएको सुस्तताले ब्याजदर कटौतीमा थप प्रोत्साहन नहुनु र बजार मूल्यमा उछाल आएको तथ्यलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ । पछिल्ला केही क्वाटरहरूको चर्को वृद्धिको प्रभाव पनि अहिलेको क्वाटरमा परेको देखिन्छ ।’ “भविष्यको मूल्य वृद्धिमा सबैभन्दा ठूलो प्रभाव केन्द्रीय बैंकहरूको हातमा रहेको छ र अर्को १२ महिनामा ब्याजदरहरू थप कटौती गर्नेे विश्वासा छ,’ बेलीले थपे । अनुवाद गरिएको
