काठमाडौं । हालै चीनको साघांईमा स्नातक तह पूरा गरेका विद्यार्थीहरूका लागि रोजगार मेला आयोजना गरिएको थियो । तर, मेलामा युवा हरुको कम चासोका कारण वर्षामा पालमुनि आयोजकहरु दिक्क मानेर बसिरहेका थिए । ‘आफ्नो योग्यता र आकांक्षासँग मेल खाने जागिर पाउन गाह्रो छ,’ रोजगार मेलामा डेटा विज्ञानका विद्यार्थीले समाचार एजेन्सी एएफपीलाई भने ।

चीन मा बेरोजगारी

सांघाईमा आयोजित रोजगार मेलामा हस्पिटालिटी र मानव संशाधन कम्पनीहरुको प्रभुत्व रहेको थियो । मेला चिनियाँ विश्वविद्यालयका विद्यार्थीहरूको आगमनको आाशाास्थानीय अधिकारीहरूले आयोजना गरेका धेरै मध्ये एक थियो । रेस्टुरेन्ट चेनका लागि कामदार भर्ना गर्ने जुलिया शाओले भनिन्, ‘कलेजका धेरै विद्यार्थीहरूले वास्तवमै उच्च अपेक्षाहरू राख्छन् ।’ उनले प्रवेश तहको पदभन्दा प्रतिष्ठित र राम्रो तलब हुने जागिरलाई प्राथमिकता दिने बताइन ।

डिग्री र करियरसँग सम्बन्धित अपेक्षाहरूमा समानता नहुनु जस्ता कारणहरूले रोजगार मेलाहरूमा सिटहरू खाली भएको हुन सक्छ, तर चीनमा बेरोजगारी दर धेरै उच्च छ । आधिकारिक तथ्यांकअनुसार जुनमा १.१८ करोड विद्यार्थीले स्नातक गरेका छन् । यसभन्दा एक महिनाअघि मे महिनामा युवा बेरोजगारी दर १४.२ प्रतिशत रहेको अनुमान गरिएको थियो । गत वर्ष यो संख्या अझ बढी थियो । सन् २०२३ को मध्यमा युवा बेरोजगारी दर २१.३ प्रतिशतको हालसम्मकै उच्चमा पुगेको थियो ।

एएफपीका अनुसार समस्या यति गम्भीर छ कि राष्ट्रपति सी जिनपिङले कम्युनिष्ट पार्टी (सीसीपी) का शीर्ष कार्यकर्ताहरूलाई यसलाई ‘सर्वोच्च प्राथमिकता’ दिनुपर्ने बताएका छन् । मे महिनामा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी पोलिटब्युरोमा दिएको भाषणमा राष्ट्रपति जिनपिङले विश्वविद्यालयका स्नातकहरूका लागि थप रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्नुपर्ने आवश्यकता पनि उल्लेख गरेका थिए । विश्लेषकहरूले दीर्घकालीन आर्थिक नीतिहरू तय गर्न बेइजिङमा सत्तारुढ दलको बैठक समाप्त हुनुअघि सुधारहरू पेश गर्ने अपेक्षा गरेका छन् ।

चीनले के कस्ता चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ ?

लगातार कम खपत र लामो समयसम्म रियल इस्टेट संकट, साथै कोरोनाभाइरस पछि बेरोजगारी, चीनको आर्थिक पुनरुत्थानका लागि सबैभन्दा ठूलो बाधाहरू हुन् । मुडीज एनालिटिक्सका ह्यारी मर्फी क्रुजका अनुसार राष्ट्रपति जिनपिङको टिप्पणीले नीतिमा परिवर्तन भएको स्पष्ट संकेत गर्दछ । राष्ट्रपतिका अनुसार युवालाई प्रमुख क्षेत्र र उद्योगमा रोजगारी खोज्न वा व्यवसाय सुरु गर्न प्रोत्साहन गर्नुपर्छ ।

चीनमा युवा बेरोजगारीका दुईवटा पक्ष छन्, एउटा रोजगारीको अवसरको अभाव र अर्को युवाहरूमा रुचिको कमी । राष्ट्रपति सी चिनफिङले यस समस्यालाई प्राथमिकतामा राखेर समाधान गर्न पार्टीका शीर्ष अधिकारीहरूलाई निर्देशन दिएका छन् ।

मर्फी क्रुजले भने–‘सरकारले ज्याला सब्सिडी बढाउनेछ ताकि कम्पनीहरूले भर्खरै स्नातक गरेका युवाहरूलाई काममा राख्न सकून् । साथै, यसले विद्यार्थीहरूको लागि थप रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्नेछ ।’ राष्ट्रपति जिनपिङको रोजगारीसम्बन्धी निर्देशनमा, मेबैंकको म्याक्रो रिसर्चका निर्देशक एरिका ताई भन्छिन् कि यो कथन चीनको नेतृत्वबाट निरन्तर टिप्पणीहरू पछि आएको हो, जसमा यस मुद्दाको जरुरीतालाई रेखांकित गरिएको छ । एरिका ताई भन्छिन् कि ‘नीति प्राथमिकताहरूसँग पङ्क्तिबद्ध’ वा औद्योगिक स्तरवृद्धि र वैज्ञानिक आविष्कारजस्ता सीपको अभाव भएको स्थानहरू भर्नमा जोड दिइन्छ ।’

एरिका ताईले समाजशास्त्र, पत्रकारिता र कानूनमा डिग्री लिएकाहरूको अवसर घट्दै गएको पनि बताइन् । उनले उच्च माग भएका सीपहरूमा मानिसहरूलाई तालिम दिन मद्दत गर्न सरकारले प्रायोजित प्रशिक्षण कार्यक्रमहरू लागू गर्न सुझाव दिन्छिन् ।

के चीनमा बेरोजगारी अझै बढ्छ ?

२२ वर्षीय कानून विद्यार्थी कियान लेले भने–‘कोरोनाभाइरस महामारीपछि पेशेवरहरूलाई पनि काममा रहन गाह्रो छ, शीर्ष कानून फर्महरूमा भर्खरको छटनी र तलब कटौतीको अवस्था हेर्दापनि यो देखिन्छ ।’ नयाँलाई रोजगारी पाउन मुस्किल भएको उनले बताए । छियान र उनको सहपाठी वाङ हुई दुवैले आफ्नो अध्ययन जारी राख्न रोजेका छन् । वाङ भन्छन्, ‘आर्थिक अवस्था निकै सुस्त छ । धेरै कम्पनीहरू दिवालिया भएका छन् र धेरैको रोजगारी घटेको छ ।’

चीनको निजी क्षेत्रले प्रविधि कम्पनीहरू र निजी शिक्षण क्षेत्रमाथि विगतको सरकारको क्र्याकडाउनका कारण ठूलो मन्दी भोगेको छ । वा वाङ र कियान जस्ता स्नातकोत्तर पढिरहेका धेरै युवाहरूले निजामती सेवाहरूलाई अझ स्थिर विकल्पको रूपमा हेर्छन् । ताईले भने कि मार्चमा विश्वविद्यालयहरूले आफ्ना विद्यार्थीहरूलाई सक्रिय रूपमा जागिर खोज्न आग्रह गरेका थिए ।

वाङले चिन्ता व्यक्त गरे, ‘प्रतिस्पर्धा धेरै उच्च छ र स्नातकहरूको संख्या हरेक वर्ष बिस्तारै बढिरहेको छ ।’ कानुनका अर्का विद्यार्थी कार्ल हु भन्छन्, समस्या जागिर खोज्नु होइन, तर तलब र सुविधाका हिसाबले राम्रो करियर खोज्नु हो । कार्ल हु भन्छन् कि उनले बैंकमा राम्रो जागिर पाएका छन्, तर धेरै मानिसहरूले ‘आफ्ना अपेक्षाहरू कम गर्नुपर्छ ।’ अनुवाद गरिएको