काठमाडौं । दक्षिण एसियामा भारतदेखि युरोपसम्म विश्वभर गर्मी बढिरहेको छ । यसैबीच आइतबार विश्वको तापक्रमले रेकर्ड तोडेको छ । युरोपेली वातावरण एजेन्सी कोपर्निकस क्लाइमेट चेन्ज सर्भिस (सिथ्रीएस) का अनुसार जुलाई २१ पृथ्वीको हालको इतिहासमा सबैभन्दा तातो दिन बन्यो ।

कोपर्निकस एजेन्सीको तथ्यांकले पृथ्वीको सतहमा वायुमण्डलको औसत तापक्रम आइतबार १७.०९ सेल्सियस (६२.६७ फरेनहाइट) पुगेको देखाएको छ, जुन सन् १९४० यताकै उच्च हो । यो अघिल्लो वर्षको जुलाईमा रेकर्ड गरिएको १७.०८ सेल्सियसको रेकर्डभन्दा केही बढी हो ।

तापक्रम अझै बढ्न सक्छ

विश्वभर तापक्रममा वृद्धि देखिएको छ । रोयटर्सको रिपोर्टका अनुसार गत हप्ता अमेरिका, युरोप र रुसका ठूलो भागमा चरम गर्मीले तहसनहस बनाएको छ । जसका कारण तापक्रम अझै बढ्ने अनुमान गरिएको छ । कोपर्निकस सर्भिसका निर्देशक कार्लो बुओन्टेम्पोले भने, ‘विश्वभर गर्मीले निरन्तर विनाश गरिरहेको हुनाले यो हप्ता आइतवारको कीर्तिमान पनि तोड्न सक्ने सम्भावना छ ।’ गत वर्ष जुलाई ३ देखि साउन ६ सम्म लगातार चार दिन गर्मीले रेकर्ड तोडेको थियो । वैज्ञानिकहरूले जीवाश्म इन्धनको उत्र्सजनले जलवायु परिवर्तनले उत्तरी गोलार्धमा अत्यधिक गर्मी भएको बताएका छन् ।

नयाँ रेकर्डहरू बन्ने

आइतवारको कीर्तिमान गत वर्षको तापक्रमको तुलनामा थोरै मात्र बढी थियो । तर, बुएनटेम्पोले विगत १३ महिनामा तापक्रममा भएको उल्लेखनीय परिवर्तनलाई औंल्याए । जुन २०२३ देखि हालसम्म प्रत्येक महिना अघिल्लो वर्षहरूमा सोही महिनाको तुलनामा पृथ्वीको सबैभन्दा तातो महिनाको रूपमा रेकर्ड गरिएको छ । यस हिसाबले सन् २०२३ सबैभन्दा तातो वर्ष सावित भएपनि जलवायु परिवर्तन र एल निनोले तापक्रम झनै बढाएको हुनाले सन् २०२४ अघिल्लो वर्षको रेकर्ड तोड्न सक्ने वैज्ञानिकहरू बताउँछन् ।

पृथ्वीमा बढ्दो खतरा

‘साँच्चै अचम्मको कुरा छ कि विगत १३ महिनाको तापक्रम र अघिल्लो रेकर्डहरू बीचको भिन्नता ठूलो छ,’ बुआनटेम्पोले भने–‘हामी अहिले साँच्चै अज्ञात क्षेत्रमा छौं । ‘हावापानी न्यानो हुँदै जाँदा, हामी आगामी महिना र वर्षहरूमा नयाँ रेकर्डहरू तोडिएको देख्नेछौं ।’ कोपर्निकस सर्भिसको तथ्यांकले वैज्ञानिकहरुको चिन्ता बढाएको छ ।

वैज्ञानिकहरूले यसलाई पृथ्वीको लागि खतराको रूपमा हेरिरहेका छन् । बर्कले अर्थ डाटा प्रोजेक्टमा काम गर्ने जलवायु वैज्ञानिक जेके हसफादरले १३ रेकर्ड महिनापछि यो नयाँ रेकर्ड पक्कै पनि चिन्ताजनक संकेत भएको बताए । उनले थप भने कि यसले थप चिन्ताजनक बनाएको छ किनभने २०२४ ले रेकर्ड स्तरमा २०२३ लाई पनि पार गर्ने सम्भावना बढी छ । अनुवाद गरिएको