काठमाडौं । चीनको डालियान सहरको मेट्रो स्टेशनको नाम ‘कंग्रेस सेन्टर’ हो । केही दिनको लागि स्टेशनको नाम ‘एनुएल मिटिङ अफ दि च्याम्पियन्स’ मा परिवर्तन गरिएको छ । स्टेसन बाहिरका सडक, गल्ली र फुटपाथ एकदमै चम्किलो छन् । वरपरका सडकहरू पनि सरसफाइ र फराकिलो बनाइएको छ र रंगीन झण्डा हावामा फहराइरहेछ ।

डालियान उत्तर–पूर्वी चीनमा ‘येल्लो सी’ नजिकै अवस्थित एउटा सहर हो । यस वर्ष शहरले २५ देखि २७ जुनसम्म विश्व आर्थिक मञ्च (डब्लुईएफ) को बैठक आयोजना गरिरहेको छ । आधिकारिक रूपमा यस बैठकको नाम ‘एनुएल मिटिङ अफ दि च्याम्पियन्स’ (एएमएनसी ) हो र यसलाई समर डाभोस पनि भनिन्छ ।

यो एशियामा व्यापार सम्बन्धित वार्षिक अन्तर्राष्ट्रिय बैठक हो । यो २००७ मा सुरु भयो र चीन १५ औं पटक डब्लुईएफको आयोजक हो । यसमा विश्वभरका प्रमुख शिक्षाविद्, व्यवसायी, युवा, नागरिक समाजका व्यक्तिहरू र नेताहरू सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा छलफल गर्न भेला हुन्छन् । सन २०२४ बैठकमा जलवायु र ऊर्जा, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) र चीनको अर्थतन्त्रजस्ता विषयहरूमा केन्द्रित गरी कुल १६२ सत्रहरू हुनेछन् । जसमा करिब १ हजार ५ सय जनाको सहभागिता रहने छ ।

चीन धेरै वर्षदेखि विश्व अर्थतन्त्रको चालक बनेको छ, तर अहिले यसको बाटोमा चुनौतीहरू आउँदैछन् । यो वर्ष चीनमा भइरहेको विश्व आर्थिक मञ्चको बैठकको मुख्य विषय हो ।

हजारौं आगन्तुक र गोप्य कुराकानी

कन्फरेन्स रुमको ठीक अगाडि एउटा शोरुम छ, जसमा बिएमडब्लुको नयाँ मोडल देखिन्छ । यो जर्मन कार कम्पनीले चिनियाँ बजारका लागि सेडान कार उत्पादन गर्छ । तिनीहरूको निर्माण इकाई रेलद्वारा डालियानबाट करिब डेढ घण्टा टाढा छ । यीमध्ये अधिकांश कारहरु युरोपेली कारहरु भन्दा धेरै लामो छन् । चीनमा, यी गाडीहरू किन्न सक्ने मानिसहरूसँग प्रायः ड्राइभर पनि हुन्छन । उनीहरूले कार आफैं चलाउनु नपर्ने भएकाले यात्रालाई सहज बनाउन कारमा ठूलो स्क्रिन र इन्टरनेट जडान छ जसमा उनीहरू भिडियो गेम खेल्न वा टिभी हेर्न सक्छन् । बिएमडब्लु शोरुममा प्रदर्शनमा रहेको कार विद्युतीय हुनु अचम्मको कुरा होइन ।

तनाव र विश्वव्यापी व्यापार युद्धको खतरा

यहाँको सम्मेलन केन्द्र, जुन विशाल क्ल्यामशेल जस्तो देखिन्छ, भियनाका आर्किटेक्टहरूद्वारा डिजाइन गरिएको हो । यो भवनमा ७ हजार मानिस अट्न सक्छन् । सम्मेलन केन्द्रको विशेष डिजाइन र संरचनाको कारण, बैठकहरूको लागि कोठाहरू यहाँ छिटो बनाउन सकिन्छ । गोप्य कुराकानीका लागि सुरक्षित ठाउँ बढ्दो राजनीतिक र आर्थिक तनाव सबैभन्दा चिन्ताजनक अवस्थाहरू मध्ये एक हो ।

विद्युतीय सवारीसाधनलाई लिएर जारी तनावका बीच चीनले युरोपेली संघ (ईयू)सँग व्यापार युद्ध सुरु गर्न सक्ने डर पनि छ । चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीद्वारा प्रकाशित अखबार चाइना डेलीले गत हप्ता आफ्नो सम्पादकीयमा लेखेको थियो, ‘बेइजिङ कुनै पनि प्रकारको व्यापार युद्धको विरुद्धमा छ । यद्यपि, केही लाइनपछि, सम्पादकीयले चेतावनी दियो कि यदि ईयूले चीनमा बनेको इलेक्ट्रिक गाडीहरूमा विशेष शुल्क लगाएको छ भने, चीनले पनि प्रतिकारात्मक कदम चाल्नेछ ।’

धैर्य र अवसर

यस पृष्ठभूमिलाई हेर्दा डालियानमा खासै उत्साह छैन । विश्व अर्थतन्त्र निसन्देह बढिरहेको छ, विशेष गरी एशियामा । तर, जब डब्लुईएफ विशेषज्ञहरूले रिकभरीको बारेमा कुरा गर्छन् र अत्यधिक सावधानीका साथ अर्थव्यवस्थाको वर्तमान अवस्थालाई औंल्याउँछन् । यस समयमा धेरै भूराजनीतिक जोखिमहरू देखा पर्छन् । तर, धेरै मानिसहरूले चीनसँग व्यापारमा अवसरहरू देख्छन् । जसमध्ये एक हुन् सुहास गोपीनाथ । उनी ग्लोबल्सका सीईओ हुन् र उनको कम्पनी आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मा काम गर्छ र साइबर सुरक्षामा एक विशेषज्ञ कम्पनीका रुपमा रहेको छ ।

गोपीनाथ भारतको बेंगलुरु सहरबाट डालियान आएका हुन् । उनको अगाडिको साता निकै व्यस्त छ । गोपीनाथ भन्छन्, ‘चीन अब नवप्रवर्तनको केन्द्र जस्तै भएको छ र म महामारी पछि चीनमा के भइरहेको छ भनेर जान्न धेरै इच्छुक छु ।’ गोपीनाथले थप बताए, ‘धेरै लामो अन्तरालपछि समर डाभोस हुँदैछ र म विश्वास गर्छु कि यो हरेक व्यवसायीका लागि धेरै महत्वपूर्ण छ जसले ग्लोबल कम्पनी बनाउन चाहन्छ । उ चीनमा के भइरहेको छ भन्नेबारे अनभिज्ञ रहन सक्दैन ।’

चीनले आफ्नै प्रविधि विकास गरिरहेको छ

डालियान सहर प्रशासनले यात्रा अघि गोपीनाथलाई सम्पर्क गर्यो र उनले मानिसहरूसँग कुरा गर्न सुझाव दिए । प्रशासनले उनीहरूलाई अनुवादकको रूपमा राम्रो अंग्रेजी बोल्ने चिनियाँ विद्यार्थी पनि उपलब्ध गराएको थियो । चीनले आफूलाई भरपर्दो र महत्वपूर्ण आर्थिक साझेदारको रूपमा प्रस्तुत गर्न चाहन्छ । जनवादी गणतन्त्र चीन आफैंले धेरै कुराहरू विकास गरिरहेको छ । जस्तै हरित उद्योग र प्रविधि, आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) । यसका बाबजुद पनि विदेशी कम्पनीहरूसँग केही तहको सहकार्यलाई प्रोत्साहन गरिन्छ ।

शेनयाङकी २१ वर्षीया यु बोईले अन्य देशहरूसँगको सहकार्यको महत्वलाई जोड दिँदै भनिन्, ‘हामी उनीहरूबाट सिक्न सक्छौँ, उनीहरूबाट सिक्न सक्छौँ । उनीहरूलाई नक्कल गरेर मात्र होइन, प्रविधि र अन्य चीजहरू चीनमा पाउन सकिन्छ ।’ यु बोई एक उत्कृष्ट विद्यार्थी हुन्, अध्ययनमा राम्रो अंक पाउँछिन् र अंग्रेजी पनि बोल्छिन । यो वर्षको बैठकमा भाग लिने उनी सायद सबैभन्दा कान्छी सहभागी हुन् ।

नयाँ प्रविधि र सीपहरू

डालियानमा धेरै चिनियाँहरू युवा विद्यार्थी यू बोईजस्तै विश्वस्त देखिन्छन् । यो मनोवृत्ति हामीसँग काम गर्न इच्छुक व्यक्तिहरूलाई स्वागतमा छ, उनीहरूले हाम्रा सर्तहरू स्वीकार्छन् भने भन्न खोजेको देखिन्छ । सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा नयाँ प्रविधिको द्रुत विकासमार्फत सीप र व्यावहारिक ज्ञान र अवसरहरूको आदानप्रदान हो । यही समयमा राजनीति एक विषय हो जसमा यहाँ धेरै मानिसहरू बोल्न चाहँदैनन् ।

भारतीय उद्यमी गोपीनाथ भन्छन्, ‘व्यापार र कारोबारमा देशहरू एक्लै बस्न सक्दैनन् । भूराजनीतिक मुद्दाहरूलाई पन्छाएर अर्थतन्त्र र विकासमा ध्यान दिनु अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ । भारत र चीन एकअर्काविना प्रगति गर्न सक्दैनन् ।’ जहाँसम्म डालियानको सवाल छ, यहाँ (डब्लुईएफ) आयोजना गर्न धेरै तयारी गरिएको थियो । होटलहरूमा पाहुनाहरूलाई मार्गदर्शन गर्न मुस्कुराउने मित्रवत कर्मचारीहरू देखिन्छन् । बाँकी स्वयंसेवकहरूलाई खुला दिमागका साथ आगन्तुकहरूलाई स्वागत गर्न धेरै हप्ताको प्रशिक्षण दिइएको थियो । उनीहरूलाई सकेसम्म अङ्ग्रेजीमा बोल्न भनिएको थियो, यद्यपि केही स्वयंसेवकहरूले यसमा समस्या सामना गर्नुपरेको थियो । जहाँ तापक्रम लगभग २६ डिग्री छ । न धेरै तातो, न धेरै चिसो । अनुवाद गरिएको