काठमाडौं । अर्जेन्टिना क्षेत्रफलको हिसाबले विश्वको आठौं ठूलो देश हो । यसको अर्को परिचय फुटबलको समृद्ध इतिहास र वर्तमान पनि हो । जसलाई विश्व फुटबलका महान खेलाडी म्यारोडोना र लियोनल मेसीको देशको रुपमा पनि चिनिन्छ । पहिलो विश्वयुद्धअघि दक्षिण अमेरिकी यो देशलाई विश्वको शीर्ष १० धनी देशहरूमा गनिन्थ्यो । तर, आज यो देशमा मुद्रास्फीति चरम सीमामा छ र विश्वमा सबैभन्दा बढी मुद्रास्फीति छ ।

अप्रिलमा अर्जेन्टिनामा वार्षिक मुद्रास्फीति दर २८९ प्रतिशत पुगेको थियो । मुद्रास्फीतिको यो मामिलामा विश्वको कुनै पनि देश यसको नजिक पनि छैनन् । टर्किए ७५.४५ प्रतिशतका साथ दोस्रो स्थानमा र ६४.९ प्रतिशतका साथ भेनेजुएला तेस्रो स्थानमा छ । प्रश्न यो हो कि कुनै समय विश्वको धनी देशको रुपमा रहेको अर्जेन्टिना कसरी यस्तो दुर्दशामा पर्यो ?

समृद्ध इतिहास

प्रथम विश्वयुद्ध अघि अर्जेन्टिना विश्वको धनी राष्ट्रमा गनिन्थ्यो । यस देशको समृद्धिको अनुमान यस तथ्यबाट गर्न सकिन्छ कि अर्जेन्टिना जस्तो धनी जस्ता भनाईहरू प्रचलनमा थिए । १९ औं शताब्दीको अन्त र २० औं शताब्दीको प्रारम्भमा सम्पूर्ण युरोपबाट मानिसहरू अर्जेन्टिना आए । यो देश धनसम्पत्तिले भरिपूर्ण थियो ।

तर, १९४६ देखि देशमा लोकप्रिय नीति र खर्चको अवधि सुरु भयो कि यसको अर्थतन्त्र पतनमा गयो । यो नीति १९४६ देखि १९५५सम्म सत्तामा रहेका राष्ट्रपति जुआन पेरोनद्वारा सुरु गरिएको थियो । सन् १९९० को दशकमा राष्ट्रपति कार्लोस मेनेमले स्वतन्त्र बजार सुधारका लागि केही प्रयास गरे तर, असफल भए । २००१ को अन्तमा चीजहरू हातबाट बाहिर गयो जब देशले गम्भीर आर्थिक संकटको सामना गर्यो र १०२ बिलियन डलरको ऋण डिफल्ट भयो ।

४० प्रतिशत जनता गरिब

अर्जेन्टिना सरकारले आफ्नो मुद्रा पेसोको मूल्य डलर बराबर राख्न कडा नीति बनाएको छ । दुई दशकभन्दा बढी समयदेखि देशमा वामपन्थी सरकारहरू छन्, जसले देशको आर्थिक समस्या समाधान गर्नुको सट्टा जनवादी नीति अपनाए र सरकारी खर्च नियन्त्रण गर्न सकेनन् । ६ महिनाअघि जेभियर मिली ठूला आश्वासन दिएर सत्तामा आए पनि जनताका समस्या घट्नुको साटो बढ्दै गएका छन् ।

पेसोको मूल्य एक वर्षमा चारपटकभन्दा बढी घटेको छ । सरकारी नियन्त्रणबाट पूर्ण रूपमा मुक्त भएमा यो निकै तल जान सक्ने विज्ञहरू बताउँछन् । देशका धनी जनताले पनि दैनिक खानाका लागि संघर्ष गर्नुपर्ने अवस्था छ । देशमा नगद सञ्चिति छैन र सरकार ठूलो ऋणमा छ भने ४० प्रतिशत जनता गरिबीको रेखामुनि बाँचिरहेका छन् । अनुवाद गरिएको