काठमाडौं । रुसको राज्य सञ्चालित ग्यास कम्पनी ग्याजप्रोमले गत वर्ष अर्थात २०२३ मा ६.९ बिलियन डलरको ठूलो घाटा बेहोरेको छ । देशको सबैभन्दा शक्तिशाली सरकारी कम्पनी मध्येको एक ग्याजप्रोमले २४ वर्षमा पहिलो पटक घाटा बेहोरेको छ । युक्रेनमा रुसको आक्रमणका कारण युरोपमा ग्यास बिक्री प्रभावित भएको छ । जसका कारण कम्पनीले घाटा बेहोर्नु परेको हो । २०२२ मा, कम्पनीको १३.१ बिलियन डलरको खुद नाफा कमाएको थियो । कम्पनीले यसअघि सन् १९९९ मा घाटा बेहोरेको थियो । राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका नजिकका सहयोगी एलेक्सी मिलरले सन् २००१ मा यस कम्पनीको कमान्ड लिएका थिए । यसको मुख्यालय सेन्ट पीटर्सबर्ग मा छ ।
कुनै समय रुसबाट ग्यास निर्यात गर्ने सबैभन्दा ठूलो बजार युरोप थियो तर, युक्रेन युद्धका कारण यो नराम्ररी प्रभावित भएको छ । पश्चिमा राष्ट्रहरुले रुसमाथि धेरै किसिमका प्रतिबन्ध लगाएका छन् । यसले ग्याजप्रोमको व्यवसायमा पनि ठूलो प्रभाव पारेको छ । रोयटर्सका अनुसार युरोपमा ग्याजप्रोमको प्राकृतिक ग्यास आपूर्ति गत वर्ष ५५.६ प्रतिशतले घटेर २८.३ अर्ब घनमिटरमा झरेको छ । यद्यपि, ग्याजप्रोमले २०२३ को सुरुदेखि आफ्नो निर्यात तथ्यांक सार्वजनिक गरेको छैन् । रोयटर्सको गणना अनुसार, कम्पनीको कुल आम्दानी २०२२ मा ३०.४ बिलियन डलरबाट २०२३ मा ६ं७ बिलियनमा झर्नेछ । विज्ञहरू भन्छन् कि यो गत २२ वर्षमा ग्याजप्रोमको लागि सबैभन्दा खराब आम्दानी हो ।
पश्चिमी देशको प्रतिबन्धका कारण रुसले आफ्नो कच्चा तेल भारत र चीन जस्ता देशलाई बेच्दै आएको छ । रुसबाट भारतमा कच्चा तेलको निर्यात अप्रिलमा रेकर्ड स्तर नजिक पुगेको छ । यस अवधिमा भारतको कुल आयातमा रुसको हिस्सा लगभग ४०% थियो जुन मार्चमा ३०% थियो । गत वर्ष जुलाईमा यो ४२% को सबै समयको उच्च रेकर्ड थियो । विश्वव्यापी कच्चा तेलको उच्च मूल्यका कारण भारतीय रिफाइनर्सले रुसबाट सस्तो मूल्यमा बढी तेल खरिद गरेका छन् ।
भारतीय रिफाइनरी कम्पनीहरूले अप्रिलमा रूसबाट प्रति दिन १.७८ मिलियन ब्यारेल कच्चा तेल आयात गरेका थिए, जुन मार्चको तुलनामा १९ प्रतिशतले बढेको ऊर्जा कार्गो ट्र्याकर भोर्टेक्साले जनाएको छ । अप्रिलमा चीनले रुसबाट समुद्री मार्गबाट प्रतिदिन १.२७ मिलियन ब्यारेल तेल आयात गरेको थियो भने युरोपले प्रतिदिन ३९६,००० ब्यारेल तेल आयात गरेको थियो । रुस अप्रिलमा भारतलाई सबैभन्दा ठूलो तेल आपूर्तिकर्ता थियो । यो पछि इराक, साउदी अरब र संयुक्त अरब इमिरेट्स थिए । तर, रुसबाट भारतको आयात यी तीनको संयुक्त आपूर्तिभन्दा बढी थियो । अनुवाद गरिएको
