काठमाडौं । भारतमा धेरै अर्बपतिहरू छन् जो एक समय निकै ठूलो नामका रुपमा थिए र अहिले उनीहरु आफ्नो व्यापारिक साम्राज्य डुबेसँगै संकटमा बाँचिरहेका छन् । यी बिजनेस आइकनहरू एउटा गल्तीका कारण बर्बाद भए । कुनै समय जनताको आइडल बनेका यी अर्बपतिको नाम अहिले बदनाम भएको छ ।

यी अर्बपति कसरी उचाइमा पुगे र डुबे भन्ने कथा पनि निकै रोचक छ । यसमा भिडियोकन समूहका प्रमोटर वेणुगोपाल धूत, रानब्याक्सी ल्याबोरेटरीजका मालविन्दर सिंह र शिवेन्द्र सिंह जस्ता धेरै नामहरू समावेश छन् । उनीहरुको ब्यापार कसरी धरासायी भयो भनौं ।

विजय माल्या

लिकर किंग, द म्यान अफ गुड टाइम्स भनेर चिनिने विजय माल्या आज भारतको फरार सूचीमा छन् । ९ हजार करोड रुपैयाँ लिएर भागेका विजय माल्यालाई भारत ल्याउने प्रक्रिया चलिरहेको छ । बुबाको थप्पडबाट सुरु भएको कथा चाँडै विनाशको दृश्यमा परिणत भयो । ‘फ्लाई द गुड टाइम्स’ र ‘द टेस्ट अफ रियल इन्डिया’ जस्ता ट्यागलाइनबाट व्यापारको शिखरमा पुगेका विजय माल्याको कथा कुनै फिल्मको स्क्रिप्टभन्दा कम छैन ।

निरव मोदी

पीएनबी घोटालाका मास्टरमाइन्ड नीरव मोदी हरेक पैसामा निर्भर भएका छन् । नीरव मोदीको कथा मेहुल चोक्सीसँग मिल्दोजुल्दो छ । सन् २०१९ मा नीरव मोदीको नराम्रो दिन सुरु भयो जब उनी लन्डन पुलिसको चपेटामा परे । लण्डन प्रहरीले नीरव मोदीलाई पक्राउ गरेपछि उनको खराब दिन सुरु भयो ।

मेहुल चोक्सी

मेहुल चोक्सी अन्तर्राष्ट्रिय हीरा व्यापारी हुन् । उनको हिराको व्यवसाय इटाली, चीन, जापान, हङकङ, थाइल्याण्ड, अमेरिकालगायत देशमा फैलिएको छ । मेहुल चोक्सी गीताञ्जली ग्रुप (गीताञ्जली जेम्स) का मालिक हुन् । मेहुल चोक्सीले आफ्ना भतिजा र हीरा व्यवसायी नीरव मोदीसँग मिलेर पञ्जाब नेशनल बैंक (पीएनबी स्क्याम) को १३ हजार करोड रुपैयाँ ठगी गरेका थिए । सन २०१८ मा यो घोटाला प्रकाशमा आउनुअघि, मेहुल चोक्सी देश छोडेर भागेका थिए ।

मालविन्दर सिंह र शिवेन्द्र सिंह

रानब्याक्सी ल्याबोरेटरीज कुनै समय निकै ठूलो प्रसिद्ध कम्पनी थियो । सन २०१५ मा रानब्याक्सी ल्याबोरेटरीजका प्रर्वद्धकहरू मालविन्दर सिंह र शिविन्दर सिंह भारतको सबैभन्दा धनी व्यक्तिहरूको फोब्र्स सूचीमा सामूहिक रूपमा ३५ औं स्थानमा थिए । यस अवधिमा उनको कुल सम्पत्ति २.५ बिलियन अनुमान गरिएको थियो । तर अहिले उनीहरु संकटमा छन् ।

वेणुगोपाल धूत

आइसीआईसीआई बैंक ठगी मुद्दामा भिडियोकन समूहका प्रमोटर वेणुगोपाल धूत पक्राउ परेका छन् । फोब्र्स पत्रिकाका अनुसार २०१५ मा धूतको कुल सम्पत्ति १.१९ बिलियन डलर थियो र उनी भारतका ६१ औं धनी व्यक्ति थिए । महाराष्ट्रको औरंगाबादबाट सुरु भएको भिडियोकनको व्यापार कुनै समय धेरै देशमा फैलिएको थियो । कम्पनीले धेरै क्षेत्रमा आफ्नो व्यवसाय विस्तार गर्यो, तर धेरै गलत निर्णयहरु को कारण यो समूह चार दशक भन्दा कम समयमा बर्बाद भयो । अनुवाद गरिएको