काठमाडौं । एरोनले आफ्नो भाग्यमा विश्वास गर्न सकेनन् । थाइल्याण्डको एक द्रुत रूपमा बढ्दै गरेको टेक कम्पनीले एरोनलाई उनको मनपर्ने कामको प्रस्ताव गर्यो । तलब एकदम उच्च थियो र अन्य धेरै सुविधाहरू पनि उल्लेख गरिएको थियो । तिनीहरूका लागि यो दक्षिणी अफ्रिकामा तिनीहरूको अन्धकार भविष्यबाट बाहिर निस्कने बाटो थियो । एरोन बताउँछन्, ‘म विदेशमा काम गर्न चाहन्थें । र एक दिन मलाई सम्पर्क गरियो । म बैंकक पुग्दासम्म मलाई सबै कुरा कानुनी छ जस्तो लाग्यो ।’

एरोनलाई एयरपोर्टमा न्यानो स्वागत गरियो र कारमा बसाइयो । उनीसँगै पूर्वी अफ्रिकाबाट आएका अन्य दुई युवा पनि थिए । एरोन भन्छन्, ‘हामीलाई एयरपोर्टबाट मात्र १० मिनेट टाढाको होटलमा लैजानुपर्ने थियो । तर कारले अर्कै बाटो लिएको थियो ।’ करिब आठ घण्टाको यात्रापछि चालकले उनीहरुलाई थाइल्याण्डको सिमानामा रहेको सहर माई सोटमा लगे । यहाँबाट एरोन र साथी युवालाई अवैध रुपमा मोई नदी पार गरी म्यानमार ल्याइयो । ‘त्यहाँ बन्दुक बोकेका मानिसहरू थिए । उनीहरूले हामीलाई डुङ्गामा चढ्न भने र हामीले नदी तर्यौं,’ एरोन सम्झन्छिन् ।

म्यानमार मानव बेचबिखनको केन्द्र

एरोन र उनीसँगै रहेका युवालाई केके पार्क नामक कारागारजस्तो परिसरमा तस्करी गरिएको थियो । यहाँ हजारौं मानिसलाई अपराध गर्न बाध्य पारिएको थियो । तिनीहरू अमेरिका, युरोप र चीनमा मानिसहरूलाई ठग्न प्रयोग भइरहेका थिए । संयुक्त राष्ट्रसंघको अनुमान छ कि म्यानमारमा एक लाखभन्दा बढी मानिसहरू यस्ता घोटाला केन्द्रहरूमा काम गर्न बाध्य छन् ।

एक अनुसन्धान इकाईले कम्प्लेक्सबाट भाग्न सफल धेरै मानिसहरूलाई भेटे । यी व्यक्तिहरूले सामूहिक निगरानी, यातना र साप्ताहिक हत्याका घटनाहरू वर्णन गरे । पश्चिम अफ्रिकी देशका लुकासले भने, ‘हामीले दिनमा १७ घण्टा काम ग¥यौं । कुनै गुनासो छैन, कुनै दिन बिदा छैन, कुनै आराम छैन । हामीले घर जान चाहन्छौं भन्दा तिनीहरूले कि त बेचिदिने वा मारिदिने बताउँथे ।’

केके पार्क एशियाको सबैभन्दा डरलाग्दो स्क्यामिङ केन्द्रहरू मध्ये एक हो । यहाँ मानिसहरू ठगिएका छन् र घोटाला गर्न बाध्य छन् । अस्वीकार गर्नेहरूलाई यातना दिइन्छ, भोकै मारिन्छ र हत्यासमेत गरिन्छ

यस्ता क्रुर क्रियाकलापको पछाडि को छ ?

युरोपियन स्पेस इमेजिङद्वारा प्रदान गरिएको तस्वीर र कम्प्लेक्स भित्रबाट खिचिएका विशेष तस्बिरहरूको समीक्षामा त्यहाँ बन्दी बनाएका धेरै बाँचेकाहरूसँग कुरा गर्दा उनीहरू सबैले गार्डको वर्दीमा लगाइएका ब्याजहरू चिन्थे । यी ब्याजहरू म्यानमार सीमा सुरक्षा बलका ब्याजहरू हुन् । यो भूतपूर्व विद्रोहीहरूको समूह हो जसले करिब एक दशकअघि म्यानमारको सैन्य जुन्टासँग लडाई रोकेको थियो । बदलामा, तिनीहरूले आफ्नो क्षेत्र बिना बाधा शासन गर्ने अधिकार पाए । केके पार्कमा उनीहरुका सिपाहीहरू उपस्थित छन् । तर धेरै स्रोतहरूका अनुसार यो सम्पूर्ण अभ्यासको वास्तविक मालिक चीन हो ।

केके पार्कमा क्रिप्टोका चिन्हहरू

अनुसन्धान इकाईले पैसा कहाँ गयो पत्ता लगाउन धेरै ठगी पीडितहरूबाट लिइएको पैसाको सम्पूर्ण आवतजावत हेर्यो । यी पैसा ट्रेलहरूले क्रिप्टोकरेन्सी वालेटहरूसम्म पुगेको भेटियो । जुन केके पार्कका पीडितहरूबाट लिएको पैसा जम्मा गर्न प्रयोग हुन्थ्यो । यहाँबाट रकम अन्य वालेटहरूमा पठाइयो । यी वालेटहरूको भूमिका डिजिटल खाताहरू जस्तै थियो र तिनीहरूमा क्रिप्टोकरेन्सीहरू जम्मा गरिएको थियो ।

यीमध्ये एउटा पर्स वाङ यी चेङ नामका व्यक्तिले खोलेका थिए । वाङ एक चिनियाँ व्यापारी हुन् र थाइल्याण्डमा बस्छन् । केके पार्कले प्रयोग गरेको वालेटबाट चेङले करोडौं डलरको क्रिप्टोकरेन्सी पाएका थिए । वाङ विदेशमा बसोबास गर्ने चिनियाँ व्यापारीहरूको विशाल नेटवर्कको हिस्सा हो, जसको नेटवर्क कुख्यात चिनियाँ माफिया मालिकसँग हुन्छ ।

केके पार्कको वालेटबाट वाङमा रकम हस्तान्तरण गर्दा उनी थाई–एसिया इकोनोमिक एक्सचेन्ज एसोसिएसनका उपाध्यक्ष थिए । यो संस्थाले बैंककमा चीन र थाइल्याण्डको सम्बन्धलाई बढावा दिन्छ । यस संस्थाको कार्यालय रहेको भवनमा ओभरसिज हङमेन कल्चर एक्सचेन्ज सेन्टर पनि छ । सन् २०२३ मा प्रहरीले बैंककको अर्को हङम्यान सेन्टरसँगै यस केन्द्रमा छापा मारेको थियो । गैरकानुनी रूपमा काम गरिरहेका यी केन्द्रहरू चीनको संगठित अपराध सञ्जालसँग जोडिएको आरोप थियो ।

चीनसँग जोडिएको तार

यी संस्थाहरू ‘भ्यान क्वोक कोइ’ उर्फ ‘ब्रोकन टूथ’ सँग नजिकबाट सम्बन्धित छन् । वानले द्दण्ज्ञड मा विश्व होङमेन इतिहास र संस्कृति संघ सुरु गरे । संगठित अपराधमा संलग्न भएको भन्दै अमेरिकाले यसलाई प्रतिबन्ध लगाएको थियो । वानको हङमेन संगठनले चीनको महत्वाकांक्षी बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) योजनालाई पनि प्रवद्र्धनन गर्छ । ट्रिलियन डलरको यो परियोजनाको उद्देश्य चीनलाई विश्व अर्थतन्त्रमा गहिरोसँग जोड्नु हो । यसलाई नयाँ सिल्क रोड पनि भनिन्छ ।

युएस इन्स्टिच्युट फर पिसका संगठित अपराधका प्रमुख विज्ञ जेसन टावरले भने, ‘भ्यान क्वोक कोइसँग एउटा लाइन छ जुन उसले धेरै प्रयोग गर्छ ।’ वान भन्छन् कि उनी पहिले कार्टेलका लागि लड्ने गर्थे र अहिले चीनको लागि लडिरहेका छन् । कम्युनिस्ट पार्टीको लागि ।’ केके पार्क निर्माण भएको क्षेत्र चीनको बीआरआई लगानीसँग सम्बन्धित मुख्य क्षेत्र हो । चिनियाँ सरकारले केके पार्क नजिकैको क्षेत्रमा बीआरआई अन्तर्गत भएका विकास कार्यको प्रशंसा गरेपनि पछि ठूलो मात्रामा ठगीको आरोप लागेपछि त्यसबाट टाढिएको थियो । चीनको आधिकारिक सन्देशहरूमा केके पार्कको कुनै उल्लेख छैन । न त यस क्षेत्रका अन्य विकास योजनाहरूजस्तै यहाँ कुनै ठूला कार्यक्रम आयोजना गरिएको छ । केके पार्क ठगी गर्ने उद्देश्यले बनाइएको हो ।

केके पार्कको बढ्दो नेटवर्क

केके पार्कको घोटाला गर्ने गतिविधिहरू व्यवसाय र संगठनहरूमा फर्किन्छन् जुन अपराधीहरूले उनीहरूको सञ्चालनलाई वैध बनाउन प्रयोग गर्छन् । यसरी गैरकानूनी रूपमा प्राप्त भएको ठूलो रकमको ‘मनी लान्ड्रिङ’ हुने गरेको छ । यो नेटवर्क दक्षिणपूर्वी एसियाबाट अफ्रिका, युरोप र उत्तर अमेरिकासम्म फैलिएको छ । जेसन टावर बताउँछन्, ‘हामीले देखिरहेका छौं कि यी आपराधिक सञ्जालहरू झन् शक्तिशाली र प्रभावशाली बन्दै गएका छन् । तिनीहरूको प्रवेश विश्वका विभिन्न देशहरूमा गहिरो हुँदै गइरहेको छ ।’ जेसन चेतावनी दिन्छन् कि कानूनी एजेन्सीहरू अहिलेसम्म यो विशाल नेटवर्कको धेरै सानो भागमा पुग्न सक्षम छन् । अनुवाद गरिएको