काठमाडौं । भारतमा पहिले टमाटर र अहिले प्याजको मूल्य बढेपछि सरकारको चिन्ता बढेको छ । यस्तोमा भारत सरकारले प्याजको मूल्यवृद्धि रोक्न ठोस कदम चाल्ने योजनामा काम गरिरहेको बताएको छ । भारत सरकारले प्याजको मूल्यवृद्धिलाई रोक्न शनिबार ठूलो निर्णय गरेको छ ।

प्याज निकासीमा ठूलो घोषणा आन्तरिक बजारमा प्याजको उपलब्धता बढाउन र मूल्य नियन्त्रण गर्न सरकारले शनिबार यो प्रमुख तरकारीको निर्यातमा डिसेम्बर ३१ सम्मको न्यूनतम निर्यात मूल्य (एमईपी) प्रतिटन ८०० डलर तोकेको छ । यो निर्णय अक्टोबर २९ अर्थात आजदेखि लागू हुनेछ ।

यसका साथै सरकारले खरिद भइसकेको ५ लाख टनभन्दा बढी हुने गरी बफर स्टकका लागि थप २ लाख टन प्याज खरिद गर्ने घोषणा गरेको छ । न्यूनतम निर्यात मूल्य बेंगलुरु रोज र कृष्णपुरम प्याजबाहेक सबै प्याजका प्रजातिहरूको लागि अवस्थित छ । ‘विदेशमा पठाइएको प्याजको एमईपी डिसेम्बर ३१, २०२३ सम्म प्रति टन ८०० डलरमा बढाइएको छ,’ विदेश व्यापार महानिर्देशनालयले एक सूचना जारी गर्दै भनेको छ ।

रवि २०२३ का लागि भण्डारण गरिएको प्याजको मात्रा घट्दै गएकाले घरेलु उपभोक्तालाई सुपथ मूल्यमा प्याजको पर्याप्त उपलब्धता कायम राख्न यस कदमले मद्दत गर्ने सरकारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ–‘प्याजको लागि प्रति टन ८०० डलर एमईपी लगभग भारु ६७ रुपैयाँ प्रति केजीमा कायम गर्दछ । भदौको दोस्रो सातादेखि देशभरका प्रमुख उपभोग केन्द्रहरूमा बफर स्टकबाट प्याज निरन्तर तानिएको छ र एनसीसीएफ र नाफेडद्वारा सञ्चालित मोबाइल भ्यानबाट पनि प्रतिकिलो २५ रुपैयाँका दरले खुद्रा उपभोक्तालाई आपूर्ति भइरहेको छ ।’

“अहिलेसम्म, बफर स्टकबाट लगभग १.७० लाख टन प्याज डिस्पोज गरिएको छ,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ–‘उपभोक्तालाई मूल्य नियन्त्रण गर्न र प्याज किसानलाई उचित मूल्य सुनिश्चित गर्न बफर स्टकबाट प्याज निरन्तर खरिद र डिस्पोज गरिएको छ ।’ आपूर्ति अभावका कारण राजधानीको खुद्रा बजारमा प्याजको मूल्य प्रतिकिलो भारु ६५ देखि ८० पुगेको छ । दिल्ली–एनसीआर क्षेत्रमा लगभग ४०० सफल खुद्रा स्टोरहरू भएको मदर डेरीले ६७ रुपैयाँ प्रतिकिलोको दरमा खुल्ला प्याज बिक्री गरिरहेको छ । जहाँ ई–कमर्स पोर्टल बिगबास्केटमा यसको मूल्य ६७ रुपैयाँ प्रतिकिलो र ओटीपीमा भारु ७० रुपैयाँ प्रतिकिलो छ । स्थानीय व्यापारीले प्रतिकिलो ८० रुपैयाँमा प्याज बिक्री गरिरहेका छन् । भारतले न्यूनतम निर्यात मूल्य प्रतिटन ८ सय डलर तोकेपछि भारतबाट प्याज आयातमा निर्भर नेपालजस्ता देशहरुमा प्याजको मूल्य बढने निश्चित छ । अनुवाद गरिएको