काठमाडौं । जलवायु परिवर्तनका कारण बाढी, खडेरी, आँधी र वन डढेलो जस्ता प्राकृतिक प्रकोपका कारण सन् २०१६ देखि २०२१ सम्म ४.३ करोडभन्दा बढी बालबालिका विस्थापित भएका छन् । युनिसेफले शुक्रबार जारी गरेको प्रतिवेदनमा जलवायु परिवर्तनको वर्तमान दरमा आगामी ३० वर्षमा १० करोडभन्दा बढी बालबालिका र युवाहरू मौसमजन्य प्रकोपका कारण विस्थापित हुने बताएको छ ।
‘वास्तविकता यो हो कि जलवायु परिवर्तनको प्रभाव बढ्दै जाँदा भविष्यमा अझ धेरै बालबालिका प्रभावित हुनेछन्,’ युनिसेफका आप्रवासन विशेषज्ञ र प्रतिवेदनका लेखकहरूमध्ये एक लौरा ह्यालीले भनिन् । जलवायु प्रकोपका कारण हुने आन्तरिक विस्थापनको संख्या सामान्यतया पीडितहरूको उमेरसँग मेल खाँदैन् । तर संयुक्त राष्ट्रको बाल एजेन्सीले तथ्याङ्क जाँच्न र बालबालिकाको लुकेको संख्या पत्ता लगाउन गैर–सरकारी आन्तरिक विस्थापन निगरानी केन्द्रसँग काम गर्यो ।
बाढी र हावाहुरीका कारण बढी विस्थापित
प्रतिवेदनमा सन् २०१६ देखि २०२१ सम्म ४४ देशमा बाढी, आँधी, खडेरी र वन डढेलो जस्ता चार प्रकारका जलवायु प्रकोपका कारण ४.३१ करोड बालबालिका विस्थापित भएको उल्लेख छ । ग्लोबल वार्मिङका कारण यस्ता प्रकोप बारम्बार भइरहेका छन् ।
कुल विस्थापनमध्ये ९५ प्रतिशत (४.९ करोड) बाढी र आँधीका कारण थिए । खडेरीका कारण १३ लाखभन्दा बढी बालबालिका आफ्नै देशमा विस्थापित भए पनि वनमा लागेको आगोका कारण ८ लाख १० हजार बालबालिका विस्थापित भएको प्रतिवेदनले देखाएको छ । मुख्यतया क्यानडा, इजरायल र अमेरिका बढी प्रभावित भएका छन् । प्रतिवेदनमा चीन र फिलिपिन्स सबैभन्दा बढी बालबालिका आन्तरिक रूपमा विस्थापित भएका देशहरूमा परेको उल्लेख छ ।
तर, बाल जनसंख्याको आकारको सापेक्ष, डोमिनिका र भानुआटु जस्ता साना टापु राष्ट्रहरूमा बस्ने बालबालिकाहरू आँधीबाट सबैभन्दा बढी प्रभावित भएका थिए, जबकि सोमालिया र दक्षिण सुडानका बालबालिकाहरू बाढीबाट सबैभन्दा बढी प्रभावित भएका थिए ।
युनिसेफका कार्यकारी निर्देशक क्याथरिन रसेलले एक विज्ञप्तिमा भनेकी छन्, ‘विनाशकारी जंगली आगो, आँधी वा बाढीले उनीहरूको समुदायलाई असर गर्दा यो कुनै पनि बालबालिकाको लागि विनाशकारी हुन्छ ।’ उनले थपिन, ‘भाग्न बाध्य भएकाहरूका लागि, डर र प्रभावहरू विशेष गरी विनाशकारी हुन सक्छन्, उनीहरू घर फर्कने, विद्यालय पुनः सुरु गर्ने वा फेरि स्थानान्तरण गर्न बाध्य हुने भन्ने चिन्ताको साथ ।’ अनुवाद गरिएको
