काठमाडौं । जलवायु परिवर्तनले जनावरहरूलाई पनि असर गरिरहेको नयाँ अनुसन्धानले देखाएको छ । सिएबिआइ समीक्षामा प्रकाशित अनुसन्धानका लागि जनावरहरूको शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्य अध्ययन गरिएको थियो । उनीहरुको खानपान, वातावरण र व्यवहारको पनि अध्ययन गरिएको थियो । अध्ययनले तातो तापक्रम वा बढ्दो तापक्रमका कारण जनावर तनावग्रस्त हुने गरेको पाइएको छ । जसका कारण उनीहरुको उत्पादकत्व घट्दै गएको छ । अनुसन्धानका अनुसार जलवायु परिवर्तनका कारण गाईको दूध दिने क्षमता ३५ प्रतिशतले घटेको छ ।

त्यसैगरी अत्याधिक गर्मी हात्तीको मृत्यु, कुकुरको तौल बढ्नुको कारण पनि मानिएको छ । चमेरा, जेब्राफिस, भ्यागुता, कोआला, अफ्रिकी हात्ती, कुखुरा, पंक्षी र गाईमा जलवायु परिवर्तनको असर हेर्न अनुसन्धान गरिएको थियो । अनुसन्धानले चराहरूमा ताप नियन्त्रण गर्ने क्षमता सीमित रहेको बताएको छ । किनभने तिनीहरूमा पसिना ग्रन्थीहरू छैनन्। तिनीहरू हान्ते र अधिक पानी पिएर आफ्नो गतिविधि सीमित गर्छन् ।

अनुसन्धानका अनुसार उच्च तापक्रमले कुखुराको आयु र मासुको गुणस्तरमा पनि ह्रास आएको छ । यस निष्कर्षमा पुग्न, कुखुराहरूलाई चार दिनसम्म तातो अवस्थामा राखिएको थियो । यसले उनीहरूमा नेक्रोसिसका केसहरू निम्त्यायो। यस्तो अवस्थामा शरीरका तन्तुहरू मर्छन् । नेक्रोसिसमा, कुखुराको शरीरका तन्तुहरू मर्छन् । जसका कारण कुखुराको जीवन र मासुको गुणस्तरमा प्रत्यक्ष असर परेको छ । नेक्रोसिसमा, कुखुराको शरीरका तन्तुहरू मर्छन्। जसका कारण कुखुराको जीवन र मासुको गुणस्तरमा प्रत्यक्ष असर परेको छ ।

पानीको अभावमा हात्ती मर्छन्

अनुसन्धानकर्ता डा एडवर्ड नारायणले भने–तापक्रम बढेपछि अफ्रिकी मुलुकमा खडेरीको अवस्था बनेको छ । यहाँ पानी नहुँदा हात्ती मरिरहेका छन् । वल्र्ड वेदर एट्रिब्युसन (डब्लुडब्लुए) को रिपोर्ट अनुसार पूर्वी अफ्रिकामा खडेरीको सम्भावना १००% बढेको छ । साढे दुई वर्षसम्म अफ्रिकामा औसतभन्दा कम वर्षा भयो र मौसम अधिकांश समय तातो थियो । जसका कारण बाली सुकेर जलेको छ भने धेरै जनावरहरू पनि मरे । सन् २०२२ मा प्रकाशित एक रिपोर्ट अनुसार ग्लोबल वार्मिङका कारण आगामी ४० वर्षमा अफ्रिकी हात्तीहरू पूर्ण रूपमा लोप हुनेछन् ।

जलवायु परिवर्तनले कोआला जनावरको जनसंख्यालाई पनि असर गरेको छ । घट्दै गएको छ । गर्मीमा, कोआलाहरूले आफ्नो शरीरको तापक्रम कायम राख्न बढी ऊर्जा प्रयोग गर्नुपर्छ । उनीहरूले यो ऊर्जा युकलिप्टस रूखका पातहरूबाट प्राप्त गर्छन् । जलवायु परिवर्तनका कारण युकेलिप्टसका रूखहरू मरिरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा कोआलाले खाना पाउँदैन र मर्न थाल्छ ।

गर्मीले कुकुरको तौल बढाइरहेको छ

अनुसन्धानका अनुसार तातो मौसमले कुकुरमा मोटोपना बढाएको छ । वास्तवमा, यसको पछाडि मानवीय कारण छ । अनुसन्धानमा बेलायतको उदाहरण दिइएको थियो । बेलायतमा बस्ने ५० प्रतिशत कुकुरको तौल औसतभन्दा बढी रहेको बताइएको छ । त्यो किनभने डठ% मानिसहरू गर्मीको कारण आफ्नो कुकुरहरूलाई बाहिर हिंड्न बाहिर लैजाँदैनन् । यसले कुकुरमा अल्छीपन पनि बढाएको छ । गर्मी मौसममा कुकुरहरू पनि धेरै रिसाउँछन् । कुकुरले टोक्ने घटना पनि बढेको छ । चिकित्सकका अनुसार जाडो र वर्षाको तुलनामा गर्मीमा कुकुरले टोक्ने घटना ११ प्रतिशतले बढेको छ ।

शोधकर्ताहरूले कुकुरको टोकाइको दर र हरेक दिनको तापक्रमबीचको सम्बन्ध पत्ता लगाउन तिनीहरूको अध्ययन गरे । सूर्यको किरण वा पराबैंगनी किरणको मात्रा बढी हुँदा कुकुरले टोक्ने घटना बढेको पाइएको छ । शोधकर्ताहरूले कुकुरको टोकाइको दर र हरेक दिनको तापक्रमबीचको सम्बन्ध पत्ता लगाउन तिनीहरूको अध्ययन गरे। सूर्यको किरण वा पराबैंगनी किरणको मात्रा बढी हुँदा कुकुरले टोक्ने घटना बढेको पाइएको छ ।

मानव गतिविधिले तापक्रम बढाउने

धेरै रिपोर्टमा जलवायु परिवर्तनको कारण मानिसलाई भनिएको छ । हामी ऊर्जाको लागि जीवाश्म ईन्धन जलाउँछौ । जसका कारण हरेक वर्ष विश्वभरबाट ४००० मिलियन टन कार्बनडाइअक्साइड उत्सर्जन हुने गरेको छ । यस वायु प्रदूषणका कारण ग्लोबल वार्मिङ अर्थात् विश्वव्यापी तापक्रम निरन्तर बढिरहेको छ । विश्वव्यापी रूपमा, कोइला, कच्चा तेल र प्राकृतिक ग्याँस ऊर्जाको लागि सबैभन्दा बढी प्रयोग गरिन्छ । अहिलेको अवस्थामा हरितगृह ग्यासको उत्सर्जन जारी रह्यो भने सन् २०५० सम्ममा पृथ्वीको तापक्रम दुई डिग्रीले बढ्ने विज्ञहरू बताउँछन् । यसो भयो भने कतिपय ठाउँमा ठूलो खडेरी र कतिपय ठाउँमा विनाशकारी बाढी आउनेछ । हिमनदी पग्लिनेछ, समुद्रको सतह बढ्नेछ । यसले समुद्री जीवनलाई असर गर्नेछ । समुन्द्री किनारमा रहेका धेरै सहर पानीमा डुबेर नाम मेटिनेछन् । अनुवाद गरिएको