विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र चीनमा सबै कुरा राम्रोसँग चलिरहेको छैन । मुलुकमा फेरि एकपटक कारखानाको गतिविधिमा कमी आएको छ । यो लगातार चौथो महिनामा घटेको हो । यसैबीच, देशका केही शीर्ष नेताहरूले केही क्षेत्रमा लुकेका खतराहरूबारे चेतावनी दिएका छन् ।
काठमाडौं। विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र चीनलाई आर्थिक मोर्चामा अर्को धक्का लागेको छ । जुलाईमा फेरि एकपटक देशमा कारखानाको गतिविधि घटेको छ । चीनको फ्याक्ट्री एक्टिभिटी लगातार चौथो महिना घट्यो । चीनको अर्थतन्त्र सुस्तताबाट बाहिर आउन सकेको छैन र निर्यातमा ठूलो गिरावट आएको छ । सरकारले अर्थतन्त्रलाई मजबुत बनाउन नयाँ उपाय घोषणा गरेको छ । अमेरिका र धेरै पश्चिमी देशहरूले चीनमाथि आफ्नो निर्भरता कम गर्न उपायहरू गर्न थालेका छन् ।
यी देशका धेरै कम्पनीहरूले भारतलगायत अन्य देशहरूमा ठाउँ खोजिरहेका छन् । जसका कारण मुलुकमा उत्पादनमा ह्रास आएको छ । सोमबार सार्वजनिक भएको आधिकारिक म्यान्युफ्याक्चरिङ पर्चेजिङ इन्डेक्स (पीएमआई) ४९.३ रहेको छ । यदि यो ५० भन्दा कम रह्यो भने यसलाई संकुचन मानिन्छ ।
यद्यपि, जुलाईको पीएमआई जुनको तुलनामा थोरै राम्रो थियो । जुनमा देशको पीएमआई ४९.० थियो । तर, राष्ट्रिय तथ्याङ्क ब्यूरो (एनबीएस) का झाओ छिङदेका अनुसार पीएमआईमा बिस्तारै सुधार भइरहेको छ । चीन सरकारले आफ्नो वृद्धिलाई ट्रयाकमा फर्काउन संघर्ष गरिरहेको छ । यसको सबैभन्दा ठूलो कारण भनेको देशमा उपभोक्ता खर्चमा ठूलो कमी आएको हो । देशको गैर–उत्पादन पीएमआई पनि जुनमा ५३.२ बाट जुलाईमा ५१.५ मा झरेको छ । यसले सेवा र निर्माण क्षेत्रहरूमा व्यापारिक भावनालाई संकेत गर्दछ । चीनमा पुँजी बजार सेवा र घरजग्गा गतिविधिमा पनि गिरावट आएको स्पष्ट छ ।
पछिल्लो समय चीनले आर्थिक मोर्चामा सबै पक्षबाट निराशाको सामना गरेको छ । दोस्रो त्रैमासिकमा चीनको अर्थतन्त्र ६.३ प्रतिशतले वृद्धि भएको थियो, जबकि विश्लेषकहरूले ७.१ प्रतिशतको अपेक्षा गरेका थिए । सुस्त उपभोग, घरजग्गा क्षेत्रको संकट र मुद्रास्फीतिको डरका कारण चीन निकै संकटमा छ ।
इन्भेष्टमेन्ट बैंक म्याक्वेरीका अर्थशास्त्री ल्यारी हुले चीनको अवस्थाले जापानको सम्झना गराएको बताउँछन् जहाँ धेरै वर्षदेखि स्थिरताको अवस्था सिर्जना भएको थियो । चीन लामो समयदेखि विश्वको कारखाना । देश निर्यातमा धेरै निर्भर छ । तर, पछिल्लो समय यसको निर्यातमा ठूलो गिरावट आएको छ । अमेरिका र युरोपमा मन्दीको जोखिम र बढ्दो मुद्रास्फीतिका कारण विश्वभर चिनियाँ सामानको माग घट्दै गएको छ ।
चीनका शीर्ष नेताहरूले अर्थतन्त्रले नयाँ कठिनाइ र चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको चेतावनी दिएका छन् । कतिपय क्षेत्रमा धेरै लुकेका खतरा रहेको उनीहरुको भनाइ छ । झाओले विदेशबाट थोरै अर्डर आएको बताए । यससँगै मागमा कमी आउनु चीनका उत्पादकहरूका लागि सबैभन्दा ठूलो चुनौती हो । देशलाई यसबाट बाहिर निकाल्न सरकारले नयाँ उपाय घोषणा गरेको छ । सोमबार सरकारले उपभोग बढाउन २० बुँदे योजना सार्वजनिक गरेको छ । यसमा आवासको माग बढाउनका साथै संस्कृति र पर्यटनलाई गति दिन र विद्युतीय सवारी साधनलाई प्रवर्द्धन गर्ने उपायहरू समावेश छन् । अनुवाद गरिएको
