जीडीपीको हिसाबले भारत हाल विश्वको पाँचौं ठूलो अर्थतन्त्र हो । तथ्यांकअनुसार कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको वृद्धिदर पनि तीव्र गतिमा भइरहेको छ । के भारत छिट्टै विश्वको तेस्रो ठूलो अर्थतन्त्र बन्न सक्छ ?

काठमाडौं । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को तथ्यांकअनुसार भारत हाल विश्वको पाँचौं ठूलो अर्थतन्त्र हो । भारतको कुल गार्हस्थ उत्पादन (जीडीपी) करिब ३,७५० बिलियन डलर छ । तर यी तथ्यांकहरूले विश्वको पहिलो र चौथो अर्थतन्त्र र भारतबीचको भिन्नता रहेको पनि देखाउँछ । विश्वको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्र अमेरिका हो, जसको जीडीपी २६,८५४ बिलियन डलर छ, अर्थात् भारतभन्दा करिब सात गुणा बढी छ ।

दोस्रो नम्बरमा चीन छ, जसलाई भारत आफ्नो सबैभन्दा ठूलो प्रतिद्वन्द्वी मानिन्छ । चीनको जीडीपी १९,३७४ बिलियन डलर अर्थात् भारतको तुलनामा करिब पाँच गुणा बढी छ । यी विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्र हुन् । तेस्रो र चौथो नम्बरको अर्थतन्त्र र भारतमा खासै भिन्नता छैन । जापान ४ हजार ४१० अर्ब डलरको जीडीपीका साथ तेस्रो र जर्मनी ४ हजार ३०९ अर्ब डलरको जीडीपीका साथ चौथो नम्बरमा छ । आईएमएफको प्रक्षेपणअनुसार यदि भारतले यही गतिमा वृद्धि गरिरह्यो भने सन् २०२७ सम्ममा यो विश्वको तेस्रो ठूलो अर्थतन्त्र बन्नेछ । अमेरिकी बहुराष्ट्रिय बैंक गोल्डम्यान साक्सका अनुसार सन् २०७५ सम्ममा भारत विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र बन्न सक्छ ।

भारत कहाँ कमजोर छ ?

कुनै पनि देशले आफ्नो जनसंख्याको आधारमा आर्थिक प्रगति हासिल गर्न सक्षम छ वा छैन भनेर बुझ्नको लागि यसको प्रयोग गरिन्छ । अब हेर्नुस् यो मापनमा भारत कहाँ उभिएको छ । भारतको प्रतिव्यक्ति जीडीपी २६०० डलर छ, जबकि अमेरिकाको ८०,००३ डलर छ, जुन भारतको तुलनामा तीस गुणा बढी हो । अमेरिकाको प्रतिव्यक्ति जीडीपी विश्वमा सबैभन्दा बढी छ । क्यानाडा विश्वमा दोस्रो स्थानमा छ, जसको प्रति व्यक्ति जीडीपी ५२०७२ डलर छ । यो भारतको तुलनामा २० गुणा बढी हो ।

तेस्रो नम्बरमा जर्मनी छ, जसको प्रतिव्यक्ति जीडीपी ५१,०३८ अमेरिकी डलर छ, अर्थात् भारतको तुलनामा १९ गुणा बढी छ । विश्वका १० ठूला अर्थतन्त्रहरूमध्ये कुनै पनि प्रतिव्यक्ति जीडीपी ९,००० भन्दा कम छैन, अर्थात् भारतभन्दा तीन गुणा बढी । यद्यपि, भारतको लागि राम्रो कुरा यो हो कि यो हाल विश्वको सबैभन्दा द्रुत बृद्धि हुने अर्थतन्त्र हो । आईएमएफका अनुसार भारतको कूल गार्हस्थ्य उत्पादन ५.९ प्रतिशत, अमेरिका १.६ प्रतिशत, चीन ५.२, जापान १.३ र क्यानडा १.५ प्रतिशतले बढिरहेको छ ।

फ्रान्स ०.७ प्रतिशतको गतिमा बढिरहेको छ र जर्मनी र बेलायतले अहिले नकारात्मक वृद्ध्दिर दर्ता गरिरहेका छन्, अर्थात् उनीहरूको अर्थतन्त्र संकुचित हुँदैछ । यस्तो अवस्थामा भारतको वृद्धिदरलाई भविष्यका लागि राम्रो मानिएको छ । अनुवाद गरिएको