काठमाडौं । चाँडै नै भारतका मानिसहरूले मेड इन इन्डिया यात्री विमानहरूबाट यात्रा गर्न सक्नेछन् । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले सोमबार शिवमोग्गा विमानस्थलको उद्घाटनका क्रममा जनसभामा भारतलाई आगामी दिनमा हजारौं यात्रुवाहक विमानको आवश्यकता पर्ने बताउँदै अब चाँडै मेड इन इन्डिया (मेड इन इन्डिया) यात्री विमान (विमान निर्माण) उपलब्ध हुने घोषणा गरे ।

प्रधानमन्त्री मोदीले स्वतन्त्रताको ६० दशकपछि पनि ७४ वटा मात्रै विमानस्थल रहेको बताएका थिए । भाजपाले ९ वर्षमा ७४ वटा नयाँ विमानस्थल बनाएको छ । उनले एयर इन्डियासँग विश्वकै सबैभन्दा ठूलो विमान खरिद गर्ने सम्झौता भएको बताए । ‘यसअघि एयर इन्डियाको चर्चा हुँदा नकारात्मक कुरा मात्रै थाहा हुन्थ्यो । एयर इन्डिया घाटामा चल्ने बिजनेस मोडल र घोटालाका लागि मात्र चिनिन्थ्यो । आज संसारभर उड्डयनको चर्चा छ । अब विदेशबाट विमान आयात तर चाँडै मानिसहरू मेड इन इन्डिया विमानहरूमा उडान गर्नेछन् । यसो भयो भने देशका जनतालाई पनि फाइदा हुन्छ । देशमा रोजगारीका नयाँ अवसरहरू खुल्नेछन् । मानिसले रोजगारी पाउनेछन् र आम्दानी बढ्नेछ’, मोदीले भने ।

एयरोस्पेस उद्योगको हब बनाउने तयारी

सरकार भारतलाई एयरोस्पेस उद्योगको हब बनाउन चाहन्छ । भारत उड्डयन उद्योगमा एक प्रमुख शक्तिको रूपमा उदाइरहेको छ । सरकारले एयरबस र बोइङजस्ता दिग्गज कम्पनीले भारतमा मात्रै विमान निर्माण गरोस् भन्ने चाहन्छ । सरकारले यी कम्पनीहरूसँग पनि यसबारे कुरा गरिसकेको छ र उनीहरूको जवाफको प्रतीक्षा छ ।

हालैका वर्षहरूमा विमान र टर्बो जेटहरूको आयात बढेको छ । व्यापार घाटा कम गर्न सरकारले धेरै आयात हुने यस्ता वस्तुको पहिचान गरिरहेको छ । विमान निर्माण कम्पनीहरूले भारतबाट केही स्पेयर पार्ट्स पनि किन्न थाले पनि सरकार यसबाट सन्तुष्ट छैन । यो बोइङ र एयरबसले भारतमा आफ्नो अन्तिम एसेम्बली लाइनहरू स्थापना गर्न चाहन्छ । अन्तिम एसेम्बली लाइनको अर्थ भारतमा यसको सम्पूर्ण आपूर्ति श्रृंखला इकोसिस्टम हुनेछ । जसमा विमानको बडी बनाउनेदेखि पखेटा, एसेम्बल इन्जिन, सिट आदि पर्दछन् ।

प्लान्ट स्थापना भइरहेको छ

हामी तपाईलाई बताउछौं कि टाटाको नेतृत्वमा रहेको कन्सोर्टियमले वडोदरामा प्लान्ट स्थापना गरिरहेको छ । यो प्लान्टमा सी–२९५ यातायात विमान बनाइनेछ । यसका लागि भारतीय वायुसेनाले २०२१ मा २१,९३५ करोड भारुको सम्झौता गरेको थियो । टाटाले एयरफोर्सलाई ५६ वटा विमान उपलब्ध गराउन एयरबस डिफेन्स एण्ड प्रोजेक्टसँग हात मिलाएको छ । यी विमानहरूले पुरानो एब्रो विमानलाई प्रतिस्थापन गर्नेछन् । यस परियोजनालाई आन्तरिक एयरोस्पेस क्षेत्रको प्रवद्र्धनका लागि महत्वपूर्ण कदमका रूपमा लिइएको छ । यो विमान नागरिक कामका लागि पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । सम्झौता अनुसार एयरबसले चार वर्षभित्र स्पेनको एसेम्बली लाइनबाट १६ वटा विमान उपलब्ध गराउनेछ । यसपछि ४० वटा विमान भारतमा मात्रै बन्नेछन् ।

स्वदेशी कलपूर्जा प्रयोग गरिने

विमानमा ९६ प्रतिशत स्वदेशी कम्पोनेन्ट जडान गरिनेछ । पहिलो मेड इन इन्डिया विमान सेप्टेम्बर २०२६ मा डेलिभर हुने अपेक्षा गरिएको छ । वायुसेनाका अधिकारीहरूका अनुसार यो विमानले एडभान्स ल्यान्डिङ ग्राउन्ड (एएलजी) र अप्रस्तुत रनवेबाट समेत सञ्चालन गर्न सक्नेछ । विमानले करिब ७० यात्रु बोक्न सक्छ । यो पहिलो पटक सी–२९५ विमान युरोप बाहिर निर्माण हुनेछ । सी–२९५ एमएडब्लु विमान ५–१० टनको विमान हो जसले भारतीय वायुसेनाको पुरानो एभरो विमानलाई प्रतिस्थापन गर्नेछ । यसमा द्रुत प्रतिक्रिया र सेना र सामग्रीको प्यारा ड्रपिङको लागि ‘रियर र्याम्प’ ढोका हुनेछ । अनुवाद गरिएको