काठमाडौं । कफीको विश्वव्यापी खपत लगभग ३० वर्षदेखि बढ्दै गएको छ । दैनिक प्रतिव्यक्ति खपत औसत २.७ कप कफीको साथ, कफी अब क्यानाडाको सबैभन्दा लोकप्रिय पेय पदार्थ हो । एक अनुमान अनुसार विश्वभर दैनिक करिब दुई अर्ब कप कफी खपत हुने गरेको छ ।
यो मागले कफी क्याप्सुलको निर्माण सहित कफी तयारी विधिहरूको एक ठूलो विविधताको नेतृत्व गरेको छ । यी क्याप्सुलको लोकप्रियताले जनमतलाई विभाजित गरेको छ किनभने तयारी विधि वातावरणको लागि हानिकारक छ । यसमा एकल प्रयोग ‘प्याकेजिङ’ प्रयोग गरिन्छ ।
अनुसन्धानकर्ताले भनेका छन् –‘उत्पादन र सेवाहरूको वातावरणीय प्रभावहरूको मूल्याङ्कन गर्ने अनुसन्धानकर्ताहरूको रूपमा, हामी प्रायः कफीको कार्बन उत्सर्जनको बारेमा छलफल गर्छौं । हामीले घरमा कफी तयार गर्न प्रयोग गरिने धेरै प्रविधिहरूको कार्बन उत्सर्जन अध्ययन गर्ने निर्णय गर्यौं, र यो पत्ता लाग्यो कि कफी क्याप्सुलहरू सबैभन्दा ठूलो कार्बन उत्सर्जनकर्ता होइनन् ।’
कफी जीवन चक्र
घरमा कफी पकाउँदा हुने प्रदूषण यसको सानो अंश मात्र हो । तपाईंले एक कप कफीको मजा लिन सक्नु अघि, यसले कफी ‘बीन्स’ को कृषि उत्पादन, तिनीहरूको ढुवानी, भुनने र ‘सिमी’ पीसने, कफीको लागि पानी तताउने र कफी खन्याउन कप धुने सहित धेरै चरणहरू पार गर्दछ ।
यी चरणहरूले स्रोतहरू प्रयोग गर्छन् र हरितगृह ग्यासहरू उत्सर्जन गर्छन् । कफी तयारी विधिहरूमा कार्बन उत्सर्जनको तुलना गर्न, कफीको सम्पूर्ण जीवन चक्रलाई विचार गर्न महत्वपूर्ण छः कफी उत्पादन, प्याकेजिङ र निर्माण मेसिनरी, कफी तयारी र उत्पादन गरिएको फोहोरसम्म ।
कफी तयार गर्ने चार तरिकाहरू तुलना
अनुसन्धानकर्ताहरुले थप अध्ययन गर्ने निर्णय र यस विषयमा व्यापक समीक्षा सञ्चालन गरे । त्यसपछि कफीको २८० मिलीलीटर कफी तयार गर्ने चार तरिकाहरू तुलना गरेर कफीको कार्बन उत्सर्जन मापन गरे, जस्तैः १) परम्परागत फिल्टर कफी (२५ ग्राम कफी) २) इनक्याप्सुलेटेड फिल्टर कफी (१४ ग्राम कफी) घ) पकाएको कफी (फ्रान्सेली प्रेस) (१७ ग्राम कफी) ४) घुलनशील कफी (१२ ग्राम कफी), जसलाई ‘इन्स्टयान्ट कफी’ पनि भनिन्छ ।
विश्लेषणले स्पष्ट रूपमा देखायो कि परम्परागत फिल्टर कफीमा उच्चतम कार्बन उत्सर्जन हुन्छ, मुख्यतया किनभने कफीको मात्रा उत्पादन गर्न कफी पाउडरको उच्च मात्रा प्रयोग गरिन्छ । यो प्रक्रियाले पानीलाई तताउन र यसलाई तातो राख्न थप बिजुली पनि खपत गर्छ । अनुवाद गरिएको
