काठमाडौं। फेब्रुअरीमा युक्रेनमा भीषण आक्रमण गरेको रुस पश्चिमी देशको प्रतिबन्धका कारण समस्यामा परेको छ । युरोपेली मुलुकहरूले रुसबाट तेल र ग्यास आयातमा कटौती गरेका छन् ।
जसका कारण ऊर्जाको ठूलो निर्यातक रुसको अगाडि ठूलो संकट खडा भयो । यो महासंकटको घडीमा अमेरिकाको धम्कीपछि पनि भारतले आफ्नो मित्र रुसलाई खुलेर समर्थन गरेको छ । अवस्था यस्तो छ कि युक्रेन युद्ध सुरु भएपछि रुसबाट भारतमा तेलको निर्यात १४ गुणाले बढेको छ । रुसले भारतलाई निकै सस्तोमा तेल उपलब्ध गराउँदै आएको छ, जसले मोदी सरकारलाई मुद्रास्फीति नियन्त्रण गर्न मद्दत गरिरहेको छ ।
युक्रेनका विदेशमन्त्रीले रुसबाट भारतको तेल आयात बढाएकोमा मोदी सरकारलाई खुलेर निशाना बनाएका थिए । युक्रेनी जनता रुसी आक्रमणबाट पीडित भएकाले भारतले सस्तो तेल पाउँदै आएको उनले बताए ।
अहिले भर्खरको एनर्जी ट्र्याकरले खुलासा गरेको छ कि भारतमा रुसी तेलको निर्यात १४ गुणा बढेको छ भने चीनमा पनि दोब्बर भएको छ। यी दुवै खरिदकर्ताको सहयोगमा रुसलाई युरोपेली मुलुकले गरेको नोक्सानको क्षतिपूर्ति गर्न सहयोग गरिरहेको छ । भारतको यो सहयोगबाट रुस पनि खुसी भएको छ ।
रुसले अमेरिकी दबाबका बाबजुद भारतको तेल खरिद गरेकोमा खुलेर प्रशंसा गरेको छ । भारतका लागि रुसी उपराजदूत रोमन बाबुस्किनले भारतले तेल खरिदमा ‘स्वतन्त्र नीति’ अपनाएको बताए ।
रुसले यस्तो बयान दिएको हो जब जी ७ देश, अष्ट्रेलिया र युरोपेली संघले रुसी तेलको मूल्यवृद्धि गरेको छ । रोमन बाबुस्किनले भने कि यो पूर्णतया मूर्ख अवस्था हो जहाँ तेलको खरिदकर्ताले मूल्य निर्धारण गरिरहेको छ, विक्रेताले होइन। उनले तेलको मूल्य निर्धारणलाई समर्थन गर्ने कुनै पनि देशलाई रुसले तेल नदिने बताए ।
यसअघि युरोपेली र जी७ देशले रुसी तेलको मूल्य प्रतिब्यारेल ६० डलर तोक्ने सहमति गरेका थिए । यो प्रतिबन्ध आउँदो फागुन ५ गतेदेखि लागु हुने भएको छ । रुसको ९० प्रतिशत तेल यसको परिधिमा आउनेछ । रुसले भारतजस्ता केही देशलाई सस्तो मूल्यमा तेल उपलब्ध गराउने क्रममा जी७ देशहरूले यो प्रतिबन्ध लगाएका हुन् ।
भारतले सन् २०२१ मा दैनिक औसत ३५ हजार ब्यारेल तेल आयात गरेको थियो, जुन २०२२ को मार्चमा बढेर प्रतिदिन ६८ हजार ब्यारेल पुगेको छ । रुसको तेलको मूल्य निर्धारणबाट भारतीय कम्पनीहरूलाई धेरै फाइदा भएको छ । यसको कारण रुसी तेलको खरिदकर्ता घटेका छन् ।
