काठमाडौं । भारतमा बुलेट ट्रेन परियोजनामा तीव्र गतिमा काम भइरहेको छ । र यही परियोजनाअन्तर्गत भारतले बुलेट ट्रेन चलाउन समुन्द्र मुनि सुरुङ निर्माण गर्ने भएको छ । अबको केही वर्षमा देशले पहिलो पटक समुद्रमुनि सुरुङ निर्माण गर्न लागेको हो । समुन्द्रमुनि बनेको यो सुरुङमा बुलेट ट्रेन ३०० किलोमिटर प्रतिघण्टाको गतिमा चल्नेछ ।

यो सम्पूर्ण सुरुङ २१ किलोमिटर लामो हुनेछ, जसमध्ये ७ किलोमिटर समुन्द्र मुनिबाट जानेछ । यो सुरुङ अहमदाबाद–मुम्बई हाई स्पीड रेल (बुलेट ट्रेन) परियोजनाको हिस्सा हुनेछ । नेशनल हाई स्पीड रेलवे कर्पोरेशन लिमिटेड (एनएचएसआरसिएल) ले यो सुरुङको लागि बोलपत्र आह्वान गरेको छ । एनएचएसआरसिएलले गत वर्ष नोभेम्बरमा भूमिगत सुरुङ निर्माण कार्यका लागि बोलपत्र आह्वान गरेको थियो । तर प्रशासनिक कारण देखाउँदै सो उल्लेख गर्दै रद्द गरिएको थियो ।

यो सुरुङ महाराष्ट्रको ठाणे जिल्लाको बान्द्रा–कुर्ला कम्प्लेक्स र शिलफाटाको भूमिगत स्टेशनहरू बीच निर्माण हुनेछ । टेन्डर कागजात अनुसार सुरुङ टनेल बोरिङ मेसिन र न्यू अस्ट्रियन टनेलिङ मेथड (एनएटीएम) प्रयोग गरी निर्माण गरिने छ । यो सुरुङको निर्माण ठाणेको खाडीमा हुनेछ ।

यसअघि दिल्ली–मुम्बई -यापिड रेल ट्रान्जिट परियोजनाका लागि यमुनामा पानीमुनि सुरुङ प्रस्ताव गरिएको थियो । तर, यो प्रस्ताव व्यावहारिक देखिएन । सडक तथा रेल मन्त्रालयले ब्रह्मपुत्र नदीमा सुरुङ निर्माण गर्ने योजनामा पनि काम गरिरहेको छ । यो सवारी साधन र रेल दुवै लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

एकल ट्यूबमा दुईवटा रेलवे ट्रयाक

एनएचएसआरसिएलका अनुसार, थाने खाडीमा निर्माण हुने सुरुङ एकल ट्यूबमा हुनेछ । यसमा आगमन र बाहिर जाने रेलहरूको लागि दुई ट्रयाकहरू हुनेछन् । एनएचएसआरसीएलले यस प्याकेजमा सुरुङको स्थान नजिकैको ३७ स्थानमा ३९ उपकरण कोठा पनि स्थापना गरिने बताएको छ ।

समुद्रमुनि ६५ मिटर गहिराईमा सुरुङ

देशको पहिलो समुद्रमुनि सुरुङ २५ देखि ६५ मिटर गहिराईमा र जमिनको सतहभन्दा २५ देखि ६५ मिटर मुनि बनाइनेछ । त्यसैगरी शिलफाटा नजिकैको पारसिक पहाड मुनिको सबैभन्दा गहिरो निर्माणस्थल ११४ मिटर हुनेछ । यस आयोजनाका लागि १३.१ मिटर व्यास कटर हेड भएका टनेल बोरिङ मेसिन प्रयोग गरिने छ ।

बोलपत्र हुँदै

यो परियोजनाका लागि बोलपत्र पेश गर्ने अन्तिम मिति जनवरी २९ तोकिएको छ । यो एनएचएसआरसिएल प्रकारको पहिलो परियोजना हो, त्यसैले एजेन्सीले बोलपत्र पेश गर्ने अन्तिम मिति जनवरी २९ तोकेको छ । भारतीय रेल मन्त्रालयले सन् २०२६ मा गुजरातमा ५० किलोमिटरको रुटमा बुलेट ट्रेनको पहिलो ट्रायल रन हुने अपेक्षा गरेको छ । अनुवाद गरिएको