काठमाडौं । एक समय थियो जब सम्पूर्ण दक्षिण अफ्रिकाको राजनीति तीन दाजुभाइको वरिपरि घुमेको थियो। उनीहरुको प्रभावले दक्षिण अफ्रिकाको राजनीतिमा उथलपुथल ल्यायो, जसका कारण राष्ट्रपति ज्याकब जुमाले पद त्याग गर्न बाध्य भए। ज्याकब जुमामार्फत उनीहरुले सुन खानीलगायत सबै सरकारी ठेक्का पाएको आरोप छ भने उनीहरुले सरकारको काममा पनि हस्तक्षेप गर्न थालेका थिए।

को हुन् गुप्ता ब्रदर्स ?

अजय गुप्ता, अतुल गुप्ता र राजेश गुप्ताका बुबा शिवकुमार गुप्ताको भारतको सहारनपुरमा एउटा सानो रासन पसल थियो। अजयले सीए, अतुलले बीएससी र कम्प्युटर हार्डवेयर एण्ड एसेम्बली कोर्स गरे। कान्छो भाइ राजेशले बीएससी गरे । सन् १९८५ मा उनी सहारनपुरबाट दिल्ली आए र त्यहाँ केही दिन ठूलो होटलमा काम गरे । त्यसपछि जागिर छाडेर सन् १९९३ मा दक्षिण अफ्रिका गए । यहाँ तीन दाजुभाइले कम्प्युटरसँग सम्बन्धित व्यवसाय सुरु गरे र दक्षिण अफ्रिकाको जोहानेसबर्गमा कम्प्युटर र त्यसका पार्टपुर्जाहरू बनाउने कम्पनी खोलेका थिए । यस समयमा अजयको दक्षिण अफ्रिकाका तत्कालीन राष्ट्रपति ज्याकब जुमासँग पारिवारिक सम्बन्ध थियो।

यसरी शुरु भयो विवाद

दक्षिण अफ्रिकाका अर्थमन्त्रीलाई हटाउने आरोप लागेपछि अजय विवादमा आएका थिए ।दक्षिण अफ्रिकाका राष्ट्रपति ज्याकोब जुमाले उनको आदेशमा अर्थमन्त्रीलाई हटाएको आरोप लागेको थियो । यसअघि २०१० मा पनि सांसदलाई मन्त्री बनाउने आश्वासन दिएको आरोप उनीमाथि लागेको थियो । राष्ट्रपति जुमाको परिवारका धेरै सदस्यहरू अजय गुप्ताका कम्पनीहरूमा निर्देशक थिए ।

भयंकर भ्रष्टाचार

दक्षिण अफ्रिकामा कम्प्युटरबाहेक अजय गुप्ता खानी र मिडिया जस्ता अन्य क्षेत्रमा संलग्न थिए । राष्ट्रपति ज्याकोब जुमा पनि भ्रष्टाचारका कारण आफ्नो पद गुमाउनु परेको थियो । गुप्ता भाइहरू अजय, अतुल र राजेश गुप्तामाथि ठूलो मात्रामा अर्बौंको स्थानीय मुद्रा हिनामिना गरेको आरोप छ। यो भ्रष्टाचार सन् २००९ देखि २०१८ सम्म भएको हो । त्यसपछि उनले राजनीतिक सम्बन्ध राखे । जब कालाहरू सत्तामा आए, उनीहरूले खुलेआम राजनीतिलाई व्यापारको लागि प्रयोग गरे। दक्षिण अफ्रिकाका पूर्व राष्ट्रपति ज्याकोब जुमालाई भ्रष्टाचारको आरोपमा गुप्ता ब्रदर्सका कारण १५ महिनाको जेल सजाय सुनाइएको छ ।यद्यपि, घोटालाहरू बाहिर आएपछि उनीहरु दक्षिण अफ्रिकाबाट भागेका थिए । उनीहरुको विरुद्धमा धेरै प्रदर्शनहरु पनि भए । दक्षिण अफ्रिकाका राष्ट्रपति सिरिल रामाफोसाले गुप्ता परिवारविरुद्ध उचित कारबाही नभएको स्वीकार गरेका थिए ।

दक्षिण अफ्रिकाका सातौं धनी व्यक्ति बने

गुप्ता दाजुभाइ सन् १९९३ मा दक्षिण अफ्रिका पुगेका थिए । त्यहाँ उनीहरुले जुत्ता पसलबाट व्यवसाय सुरु गरे । बिस्तारै उनीहरुको ब्यापारले गति लियो । त्यसपछि गुप्ता दाजुभाइले सहारा कम्प्यूटर्स नामक कम्पनी खोलेर पहिलो ठूलो कदम चालेका थिए । यसपछि आईटीदेखि मिडिया, खानी र घरजग्गासम्ममा गुप्ता भाइहरू तल्लीन भए । सन २०१६ मा अतुल गुप्ताको कुल सम्पत्ति ७७३.४७ मिलियन डलर पुगेको थियो । उनी दक्षिण अफ्रिकाको सातौं धनी व्यक्ति बने।

विवाहपछि विवाद

गुप्ता परिवार पहिलोपटक अप्रिल २०१३ मा विवादमा फसेको थियो, जब पारिवारिक विवाह समारोहका लागि भारतबाट आएको अतिथि विमान दक्षिण अफ्रिकी वायुसेनाको बेसमा अवतरण गरेको थियो। यो विशेष कार्यक्रमलाई लिएर धेरै हंगामा भयो र राजनीतिक सर्कलमा यसको आलोचना भयो। पछि, गुप्ता परिवारले यसका लागि माफी मागे र दक्षिण अफ्रिकामा पर्यटन प्रवर्द्धन गर्न चाहेको बताए। यो घटना गुप्तागेटको नामले चर्चित थियो।

पक्राउ

दक्षिण अफ्रिकाबाट फरार गुप्ता ब्रदर्स सोमबार संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) मा पक्राउ परेका छन्। राजेश गुप्ता र अतुल गुप्तामाथि अफ्रिकाका पूर्वराष्ट्रपतिको शासनकालमा करोडौं रुपैयाँ हिनामिना गरेको आरोप छ । उनीहरुलाई इन्टरपोलको सहयोगमा पक्राउ गरिएको हो । यसको जानकारी दक्षिण अफ्रिकाले नै दिएको छ । -अनुवाद गरिएको