काठमाडौं । हिउँदमा धुलाम्य र बर्खायाममा हिलाम्य हुने सडकको रुपमा चिनिएका काठमाडौं उपत्यकाका सडक सधैं खन्ने क्रम चलिरहन्छ । जसका कारण सवारीचालक, पैदलयात्रीदेखि स्थानीय बासिन्दासम्मले लामो समय सास्ती पाउने गरेका छन् । कहिले, पानी, कहिले ढल, कहिले बिजुली, कहिले टेलिफोन, कहिले इन्टरनेट भन्दै सडक खन्नेहरुले सडक खनेर आफ्नो काम गर्ने तर, खनेका सडकलाई पुनः व्यवस्थापन नगर्ने गर्दा काठमाडौंवासीले सधै धूलो, मैलो र प्रदूषणको मार खेपिरहेका छन् ।
पछिल्लो समय नेपाल विद्युत प्राधिकरणले विद्युतीय तारहरुलाई अन्डरग्राउन्ड (भूमिगत) गर्ने काम शुरु गरेसँगै काठमाडौंका केही क्षेत्रका सडक लथालिंग भएका छन् । जसका कारण ती क्षेत्रमा स्थानीय, व्यापार–व्यवसाय सञ्चालन गर्ने, सवारीचालक तथा पैदलयात्रीले समेत विभिन्न कष्ट बेहोरिरहेका छन् ।
प्राधिकरणका अनुसार गत बर्षको फागुनदेखि सुरु गरिएको तार भूमिगत गर्ने कार्य हाल तीव्र रुपमा चलिरहेको छ । कतिपय स्थानमा काम सम्पन्न भई डिस्ट्रिव्युट गर्न मात्रै बाँकी छ भने कतिपय स्थानहरुमा भर्खर सुरु हुँदैछ । तार भूमिगत गर्ने बेलामा प्राधिकरणले सडक नखनीकनै अर्थात होरिजेन्टल ड्रिलिङको माध्यमबाट तार अन्डरग्राउन्ड गर्ने योजना बनाएको थियो । साथै सडक खनेकै अवस्थामा पनि खनेको १० दिनभित्रै सडक पुनः कालोपत्रे गर्नेगरी काम गर्ने बताएको थियो । प्राधिकरणले सडक खनेपनि त्यसलाई तुरुन्त व्यवस्थापन गर्ने र कसैलाई समस्या नपर्नेगरि काम गर्ने भनेपनि अहिले भने अवस्था त्यस्तो देखिएको छैन् ।
हाल काठमाडौंको उत्तर चक्रपथदेखि बुढानीलकण्ठको सडक खनेको ३ महिना वितिसक्दासमेत कालोपत्रे नहुँदा उक्त सडकखण्डमा धूलो, हिलो र प्रदूषणले समस्या श्रृजना गरेको छ । पैदल हिँड्ने यात्रुहरु सास्तीमा परेका छन् । ‘भित्री सडकहरु त अस्तव्यस्त छन् नै तर मुख्य सडकहरु पनि प्राधिकरणले तार विछ्याउने नाममा अलपत्र पार्दै छोड्ने गरेको छ’, एक पैदल यात्रुले भने ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरणका प्रवक्ता मदन तिमल्सिनाका अनुसार निश्चित काम बाँकी रहेकाले सडक टाल्ने काममा ढिलाई हुँदै आएको छ । तर, सडक खनेको ३ महिना वितिसक्दा पनि टाल्ने प्रक्रिया नै अघि नबढ्दा स्थानीयबासीहरुसमेत आजित भएको स्थानीयवासीहरु बताउँछन् । प्राधिकरणले गत बर्षको फागुनमा काठमाडौं उपत्यकाका प्रमुख स्थानहरुमा तार भूमिगत गर्नेगरी काम सुरु गरेको थियो ।
प्राधिकरणका तत्कालीन कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले उक्त परियोजनाको उदघटन समारोहमा जताभावी सडक खनेर अलपत्र नपार्ने प्रतिवद्धता गरेका थिए । उनले उक्त समारोहमा सडक जताततै नखन्ने, खनेपनि व्यवस्थित तरिकाले खन्ने र १० दिनभित्रै पिच गर्नेगरी काम गरिने बताएका थिए । हाल उनको उक्त प्रतिवद्धता नै अलपत्र परेको छ ।
भारतीय ठेकेदार कम्पनी केईआई इन्डस्ट्रिज लिमिटेडसँग महाराजगञ्ज वितरण केन्द्रका तार अन्डरग्राउन्ड गर्न २ करोड ५५ लाख ८१ हजार अमेरिकी डलर बराबरको सम्झौता भएको थियो । यस्तै रत्नपार्क वितरण केन्द्रका तार अन्डरग्राउन्ड गर्न २ करोड २९ लाख डलरबराबरको सम्झौता भएको छ । पहिलो चरणमा दुई वटा वितरण केन्द्र अन्तर्गत ९० हजार ग्राहकको घरसम्म तार अन्डरग्राउन्ड गरिसकेपछि अरु ठाउँमा पनि काम थाल्ने प्राधिकरणको तयारी छ । यसको लागि एसियाली विकास बैंक एडिबीले सहुलियतपूर्ण ऋण सहयोग गरेको छ ।
हालसम्म प्राधिकरणले रत्नपार्क र महाराजगंज वितरण केन्द्र अन्तर्गत पर्ने मुख्य लाइनको काम सम्पन्न गरिसकेको र अब सहायक लाइनमात्रै बाँकी रहेको प्राधिकरणका प्रवक्ता तिमल्सिनाले बिजखबरलाई जानकारी दिए । मुख्य लाइनमा अन्डरग्राउन्ड भएका तारलाई हाल डिस्ट्रिव्युसन प्वाइन्टमा जोड्नेलगायतका कामहरु भईरहेका छन् । यस्तै सहायक लाइनहरुमा भने पाईप विछ्याएसँगै विद्युतीय तारहरु राख्ने कामहरु पनि तीव्र गतिमा भईरहेको उनले बताए ।
प्राधिकरणले चालु आर्थिक बर्षभित्रै उपत्यकाका ९० हजार बढी घरधुरीमा भूमिगत लाइनमार्फत विद्युत पुर्याउने लक्ष्यका साथ काम गरिरहेको छ । काठमाडौं उपत्यकाका विद्युतीय पोलहरुमा विद्युतसँगै केवल टेलिभिजन, इन्टरनेटलगायतका तारको गुजुल्टोकाका कारण शहरको स्वरुप नै कुरुप भएको भन्दै प्राधिकरणले विद्युतीय तारलाई भूमिगत गर्ने योजना बनाएको थियो । जसमा इन्टरनेट र केवल टेलिभिजनका सेवाप्रदायकले पनि आफ्नो वायरहरु राख्न पाउनेगरी डक्टहरु विछ्याईएको प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक हितेन्द्र देव शाक्यले बताए । उनका अनुसार मुख्य सडकहरुमा तार विछ्याइसकेपनि केही प्राविधिक कामहरु भने बाँकी नै छन् । त्यसै कारण पनि मुख्य सडकका केही खण्डहरुमा पिच गर्ने काम गर्न सकिएको छैन ।
