काठमाडौं । कतारले सन २०२२ को फिफा वर्ल्ड कप (विश्वकप) फुटबल आयोजना गर्दैछ । जसका लागि केही वर्षयता कतारले विश्वकपका लागि विश्वकै उत्कृष्ट संरचनाहरु धमाधम निर्माण गरिरहेको छ । तर, विश्वकै धनी राष्ट्रका रुपमा रहेको कतारमा नेपालीलगायत हजारौं आप्रवासी कामदारहरुले रंगशालालगायका पूर्वाधार निर्माणका क्रममा ज्यन गुमाइरहेको दुखद परिस्थिति छ ।
बेलायती पत्रिका ‘द गार्जियन’ ले भर्खरै प्रकाशित गरेको एक नयाँ प्रतिवेदनअनुसार पछिल्लो १० बर्षमा कतारमा कम्तिमा ६ हजार ५ सय आप्रवासी कामदारहरुको मृत्यु विश्वकपका पूर्वाधार निर्माणका क्रममा भएको देखिएको छ । प्रतिवेदनले विश्वकपका लागि संरचना निर्माण कार्यका लागि ६ हजार ५ सय बढीले आफ्नो ज्यान गुमाउनुपरेको उल्लेख गरेको छ ।
‘गार्जियनले बाहिर ल्याएको मृतकको संख्याले खतराको घण्टी बजाएको छ । तर यहाँ काम गर्ने मजदुरहरुले पारिश्रमिक पनि खतराकै आधारमा बढी पाएका हुनसक्छन्,’ एम्नेस्टी ईन्टरनेशनल पर्सियन गल्फ रिजनका अनुसन्धाता मे रोमानोस भन्छन् । यस्तै उनले पहिले नै कतारलाई वर्ल्ड कप आयोजनाका लागि आवश्यक संरचना निर्माणका लागि आप्रवासी कामदारको स्वास्थ्यमा राम्रो ख्याल राख्नुपर्ने स्पष्ट रुपमा भनेको बताए । यदि कतारले त्यसमा ध्यान पुर्याएको भए हाल हजारौं आप्रवासी कामदारहरुले आफ्नो अमूल्य ज्यान गुमाउनु नपर्ने धारणा उनी राख्छन् ।
गार्जियनका अनुसार ६ हजार ५ सय जना मृतकहरु भारत, नेपाल, बंगलादेश, पाकिस्तान र श्रीलंकाका छन् । तर, उक्त क्षेत्रमा काम गर्ने धेरैजसो कामदारहरु भने केन्या र फिलिपिन्सका रहेका छन् । वास्तविक मृतकको संख्या पनि धेरै ठूलो हुनसक्ने अनुमान लगाइएको छ ।
गार्जियनको प्रतिवेदनअनुसार उक्त तथ्यांकमध्ये ३७ जनाको मृत्यु रंगशालासम्बन्धी कामको क्रममा मृत्यु भएको थियो । तर, धेरैजसो कामदारहरुको मृत्यु भौतिक संरचनासँग सम्बन्धित छ ।
मृत्यु भएका प्रायको मृत्युको कारण प्राकृतिक र मुटुसम्बन्धी रोगलाई मानिएको छ । यसमा पनि प्रायः मृतकको सनाखतसमेत नभएको पाइएको छ । एक प्रतिवेदनका अनुसार कतारमा काम गर्ने सबै आप्रवासी कामदारमध्ये २ प्रतिशत कामदारले मात्रै वर्ल्डकपको लागि आवश्यक पूर्वाधारमा काम गरिरहेका छन् ।
रंगशालालगायत खेलसम्बन्धी पूर्वाधारमा काम गर्ने कामदारहरुको स्वास्थ्य अवस्थालाई विशेष ध्यानमा राखिन्छ । तर सडक, मेट्रो, रेललगायत पूर्वाधारमा काम गर्ने आप्रवासी कामदारको स्वास्थ्यमा विशेष ध्यान दिइएको छैन ।
कतारले सन २०२२ को नोभेम्बर अर्थात विश्वकप शुरु हुनु अगाडि नै नयाँ एयरपोर्ट, होटल र ७ वटा नयाँ रंगशाला तयार गर्नुपर्नेछ । जसअन्तर्गत राजधानी दोहामा मात्रै धेरै संरचनाहरु निर्माण भइरहेका छन् । यी सबै संरचनाहरु सबै आप्रवासी कामदारहरुमार्फत भइरहेका छन् । धेरैजसो गरिव मुलुकहरुबाट आएका आप्रवासी कामदारहरुलाई कम पारिश्रमिक दिएर बढी काम लगाउने गरिएको तथ्यसमेत बाहिर आएको छ । ्
प्रतिवेदनमा अनुसार धेरैजसो कामदारहरु न भनेबमोजिम कामको पारिश्रमिक पाउने न आफुले चाहेको अन्य कम्पनीमा काम गर्न पाउने अवस्थामा रहेका छन् । उनीहरुलाई रोजगारदाताको अनुमति विना अन्य स्थानमा काम गर्ने मौकासमेत दिईँदैन । कतिपय कामदारहरुले भने विभिन्न उपाय लगाएर उक्त बन्धनबाट उम्कन सफल रहेको पनि गार्जियनले प्रकाशित गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।- गार्जियनको सामग्री अनुवाद गरिएको
