काठमाडौं । सेयर बजारमा तपाईले बैंकको फिक्स्ड डिपोजिट (एफडी)को तुलनामा लगभग दोब्बर प्रतिफल पाउनुहुन्छ । तर, शेयर बजारमा ८५ प्रतिशतभन्दा बढी लगानीकर्ताले आफ्नो पैसा गुमाएको देखिन्छ अर्थात् घाटा बेहोर्नुपरेको छ । यो विरोधाभास होइन र ? यस्तोमा सेयर बजारमा लगानी गर्ने उत्तम तरिका के हो ? जसले लगानीकर्ताहरूले नाफा कमाउन सक्छन् भन्ने आम प्रश्न सबैको रहन्छ ।

लगानीकर्ताको पहिलो प्रश्न

लगानीकर्ताहरूको दिमागमा सबैभन्दा सामान्य प्रश्न यो हो कि यो लगानी गर्ने सही समय हो ? पक्कै पनि यो सोध्ने मात्र प्रश्न होइन । तपाईंले आज सेयर किन्न वा भोलि सेयर बेच्ने निर्णय गर्न अखबारका हेडलाइनहरू पढ्नुहुन्न । यसको सट्टा, आफैलाई सोध्नुहोस् कि तपाई कति समयसम्म बजारमा लगानी गर्न इच्छुक हुनुहुन्छ ।

तपाईं कति जोखिम लिन सक्नुहुन्छ ?

सेयर बजारमा लगानी गर्नुअघि आफैलाई सोध्नुहोस् कि तपाईले कति बजार जोखिम सहन सक्नुहुन्छ । त्यो बेला तपाईको लगानी यात्रा सुरु हुन्छ । यदि तपाईंलाई अर्को ६ महिनामा आपतकालीन अवस्थामा रकमको आवश्यकता पर्न सक्छ भने, यी ६ महिनाहरूमा सेयरबाट टाढा रहनुहोस् । तर, यदि तपाईको लगानीको लक्ष्य दीर्घकालीन छ भने तपाईले सेयरमा लगानी गर्न सक्नुहुन्छ । अर्थात् लगानीकर्ताले दीर्घकालीन अवस्थालाई ध्यानमा राखी सेयर बजारमा लगानी गर्नुपर्छ ।

बजार सधैं एकनास हुँदैन

सधै ध्यानमा राख्नुस कि बजार छिटोछिटो स्वाभाविक रूपमा अस्थिर हुन्छ र त्यस्तो क्रम जारी रहन्छ । नकारात्मक समाचार वा सेन्टिमेन्टका कारण बजारमा केही गिरावट आउन सक्छ तर, बजार सधैं ओरालो लाग्दैन । जब भावना सुधार हुन्छ, तिनीहरूमा एक महत्वपूर्ण रैली हुन्छ । तसर्थ, दीर्घकालीन लगानीकर्ताका लागि यो समय सेयरमा लगानी गर्ने र दीर्घकालीन सम्पत्ति सिर्जना गर्ने अवसर जस्तै हो । पौराणिक लगानीकर्ता वारेन बफेट भन्छन्, ‘अरूहरू डराउँदा लोभी हुनुहोस् र अरू लोभी हुँदा बेच्नुहोस् ।’

सेयरको ‘गोल्डेन रुल’ के हो ?

सेयरको ‘गोल्डेन रुल’ (सुनौलो नियम) भनेको तपाईको सम्पत्ति विनियोजनको निर्णय गर्नु हो र दैनिक मूल्य मुभमेन्टहरूमा धेरै ध्यान दिनुको सट्टा तपाई लगानी लक्ष्यहरूमा अडिग रहनु हो । म्युचुअल फण्डहरूले बजार जोखिम हेज गर्न विभिन्न विकल्पहरू जस्तै एसआइपी र एसटिपीहरू प्रस्ताव गर्छन् । किनकी बजारका विभिन्न तहमा किनबेच गर्दा लगानीकर्ताले औसत रुपैयाँ लागतको फाइदा पाउँछन् । साथै, तपाइँको सम्पत्ति विनियोजन र लगानी विकल्पहरू निर्णय गर्न मद्दतको लागि विभिन्न सेयर बजारसम्बन्धी व्यवसायिक सेवाहरु प्रदान गर्नेहरुसँग सल्लाह पनि लिन सक्नुहुन्छ । अनुवाद गरिएको