काठमाडौं । गत आर्थिक बर्षको तुलनामा चालु आर्थिक बर्षमा सरकारको खर्च बढेको छ । महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयका अनुसार चालु आर्थिक बर्षको पहिलो त्रैमास अर्थात ३ महिनामा सरकारले चालु खर्च शीर्षकमा २ खर्ब २३ अर्ब ८८ करोड ९० लाख रुपैयाँ खर्च गरेको छ । यो गत आर्थिक बर्षको तुलनामा ३७ अर्ब १५ करोड रुपैयाँले बढी हो ।

महालेखापरीक्षकको कार्यालयका अनुसार गत आर्थिक बर्ष २०७८÷७९ को पहिलो ३ महिना अर्थात साउनदेखि असोज मसान्तसम्म १ खर्ब ८६ अर्ब ७३ करोड ९ लाख रुपैयाँ चालु खर्च भएको थियो । कर्मचारीको तलव, विभिन्न भत्तालगायत प्रशासनिक खर्च यसमा पर्दछ ।

पछिल्लो समय राजनीतिक अस्थिरताका कारण प्रत्येक बर्ष फेरबदल भइरहने सरकारका कारण कर्मचारीको तलब, कार्यालय संचालन खर्चलगायत प्रशासनिक खर्चसमेत उकालो लाग्दो छ । अझ चुनाव नजिकिँदै जाँदा सरकारले भोट बटुल्नकै लागि ल्याएकोे पपुलर बजेटको प्रत्यक्ष असार चालु खर्च शीर्षकमा देखिन्छ । जसका पछिल्लो उदाहरण हो चालु आवको ३ महिनामा चालु शीर्षकमा भएको खर्च हो ।

सरकारले यो आर्थिक बर्षमा ११ खर्ब ८३ अर्ब २३ करोड रुपैयाँ चालु खर्च गर्ने लक्ष्य राखेको छ । जसमध्ये हालसम्म अर्थात ३ महिनामा लक्ष्यको १८.९२ प्रतिशत खर्च भइसकेको छ । यो खर्च पछिल्लो ३ महिनामा सरकारले उठाएको कुल राजस्वभन्दा ८ अर्बले मात्रै कम हो । चालु आवको ३ महिनामा सरकारले वैदेशिक अनुदान, करलगायत विभिन्न शीर्षकमा २ खर्ब ३२ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ राजस्व उठाएको छ । अर्थात बाँकी रहेको ८ अर्ब ३७ करोड रुपैयाँ मात्रै वित्तीय व्यवस्था र पुँजीगत शीर्षकमा खर्च गर्नुपर्ने अवस्था रहेको महालेखाले जानकारी दिएको छ ।

यता पुँजीगत खर्चतर्फ भने सरकारले ३ महिनामा लक्ष्यको ५.१७ प्रतिशत अर्थात १९ अर्ब ६८ करोड १९ लाख रुपैयाँ मात्रै खर्च गरेको छ । गत आवको सोही अवधिलाई हेर्दा चालु आवमा पुँजीगत खर्च ४ अर्बले बढेको देखिन्छ । गत आवको पहिलो ३ महिनामा सरकारले १५ अर्ब ३ करोड २७ लाख रुपैयाँ पुँजीगत खर्च गरेको थियो ।

आम्दानीमा गिरावट

गत आवको तुलनामा यो बर्ष खर्च बढेपनि आम्दानीमा भने गिरावट आएको छ । असोज मसान्तसम्मको तथ्यांक हेर्दा सरकारले विदेशी अनुदान, अन्य आम्दानी तथा राजस्वमार्फत २ खर्ब ३२ अर्ब १२ करोड करोड रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ ।

यो गत आर्थिक बर्षको पहिलो ३ महिनाको तुलनामा ४५ अर्ब ७२ करोड ७७ लाख रुपैयाँले कम हो । अर्थात सरकारले गत आवको पहिलो ३ महिनामा २ खर्ब ७७ अर्ब ८५ करोड ४२ लाख रुपैयाँ आम्दानी गरेको थियो । यो बर्षको पहिलो त्रैमासमा सरकारले कर राजस्व शीर्षकमा १ खर्ब ८९ अर्ब, गैरकर राजस्व शीर्षकमा १९ अर्ब २० करोड, विभिन्न अनुदान शीर्षकमा ७९ करोड ३० लाख र अन्य राजस्वतर्फ २२ अर्ब ७४ करोड रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ ।