काठमाडौं । लिजेण्डरी फुटबलर डिएगो म्याराडोनाको नाम पनि ब्याजदरको सिद्धान्तसँग जोडिएको छ, उनका दुई गोलका कारण । उनले यी दुई गोल सन् १९८६ को विश्वकप फुटबलको क्वार्टरफाइनलमा इङ्ल्यान्डविरुद्ध अर्जेन्टिनाको खेलमा गरेका थिए । बैंक अफ इङ्गल्याण्डका पूर्व गभर्नर मर्विन किंगले एक पटक ब्याज दरको म्याराडोना सिद्धान्त प्रस्ताव गरेका थिए ।

अर्जेन्टिनाका फुटबलर डिएगो म्याराडोनाको पहिचानका लागि कुनै व्याख्या जरुरुी पर्दैन । खेलकुद, विशेष गरी फुटबलमा रुचि राख्ने लगभग सबैलाई उनको नाम र कामको बारेमा थाहा छ । म्याराडोनालाई खेलको इतिहासमा विश्वकै उत्कृष्ट खेलाडीमध्ये एक मानिन्छ । तर, म्याराडोनाको नाम ब्याजदरको सिद्धान्तसँग पनि जोडिएको छ, उनका दुई गोलका कारण । बैंक अफ इङ्गल्याण्डका पूर्व गभर्नर मर्विन किंगले एकपटक ब्याज दरको म्याराडोना सिद्धान्त प्रस्ताव गरेका थिए ।

उनले सन् १९८६ को विश्वकप फुटबलको क्वार्टरफाइनलमा इङ्ल्यान्डविरुद्ध अर्जेन्टिनाको खेलमा म्याराडोनाले गरेको दुई गोललाई उल्लेख गरेका छन । जुन २२, १९८६ मा मेक्सिको सिटीमा भएको खेलमा म्याराडोनाले गरेको पहिलो गोललाई ‘ह्यान्ड अफ गड’ भनिन्छ । वास्तवमा, म्याराडोनाले हेडरबाट गोल गर्न चाहन्थे तर, बल उनको हातमा लागेर गोलपोस्टमा गएको र म्याच रेफ्रीले यसलाई हेर्न सकेनन् । मर्विन किङले आफ्नो भाषणमा म्याराडोनाको लक्ष्य केन्द्रीय बैंकिङमा पुरानो ‘रहस्य र रहस्यवादी’ दृष्टिकोण रहेको बताए । म्याराडोनाको कार्य अप्रत्याशित, समय अनिर्णय र नियमविरुद्ध थियो ।

दोस्रो गोलमा खास के रह्यो ?

म्याराडोनाले उक्त खेलमा दोस्रो गोल गर्दा ६० मिटर टाढाबाट फुटबललाई आफ्नो हाप भित्र लिएर एक्लै दौडेर इङ्ल्यान्डको गोलक्षेत्रमा पुगे र गोल गरे । बाटोमा, उनले पाँच डिफेन्डरलाई छलाए । किंगले भने कि यस गोलको असाधारण तत्व भनेको म्याराडोना सीधा लाइनमा दौडे, जबकि डिफेन्डरहरूले दायाँ वा बायाँतिर स्विंग गर्ने अपेक्षा गरे । तर म्याराडोनाले डिफेन्डरहरू अनुमानलाई गलत बनाए । केन्द्रीय बैंकरहरूले पनि प्रायः बजारलाई चकित पार्न प्राइम ब्याज दरको सन्दर्भमा यो गर्छन् ।

दोस्रो गोलको मौद्रिक सिद्धान्त

किंगका अनुसार, म्याराडोनाको त्यो खेलको दोस्रो गोल ब्याजदरको आधुनिक सिद्धान्तमा अपेक्षाको शक्तिको उदाहरण हो । बजार ब्याजदर केन्द्रीय बैंकले अपेक्षा गरेको कुरासँग जोडिएको हुन्छ । धेरै देशका केन्द्रीय बैंकहरूले प्रमुख ब्याजदरहरूमा कुनै पनि ठूला कदमहरू नलिइकन अर्थतन्त्रलाई प्रभावित पार्न सक्षम छन् । तिनीहरू आफ्नो लक्ष्यतर्फ सीधा रेखामा अघि बढिरहेका हुन्छन । कहिलेकाहीँ वित्तीय बजारले ब्याजदरमा उतारचढाव वा उतारचढाव हुने अपेक्षा गर्नु र यथावत रहने अपेक्षा नगर्नु निजी खर्चलाई स्थिर बनाउन पर्याप्त हुन्छ । अनुवाद गरिएको