काठमाडौं । नेपाल कोरोनाविरुद्धको खोप उपलब्धताकाका लागि सघर्ष गरिरहेको समयमा विश्वका विभिन्न राष्ट्रहरुले भने कोरोनाविरुद्धको खोप नगाउनेहरुलाई तुरुन्त खोप लगााउन आग्रह गरिरहेका छन् । अमेरिका, बेलायत, रुस, अष्ट्रेलियाजस्ता राष्ट्रमा खोल लगाउन विभिन्न उपहार कार्यक्रम पनि ल्याएको देखिन्छ । विभिन्न राष्ट्रमा कोरोनाविरुद्धको खोप नलगाएकाहरुलाई हेर्ने नजर नै फरक हुन थालेको छ ।
कोभिड १९ विरुद्ध खोप नलगाएको व्यक्तिले उनीहरूको आफ्नै स्वास्थ्यलाई मात्र जोखिममा पार्दैनन् उनीहरु ‘संक्रमणको कारखाना’ हुन ’, एक संक्रामक रोग विशेषज्ञले सीएनएनलाई भने । भ्यान्डर्बिल्ड युनिभर्सिटी मेडिकल सेन्टरमा संक्रामक रोगहरूको डिभिजनका प्राध्यापक डा विलियम श्याफ्नरले सीएनएनलाई भने–‘खोप नलगाएका व्यक्तिहरू सम्भावित विविध कारखाना हुन् ।’
उनले धेरैजसो खोप नलगाएका व्यक्तिहरू भएको स्थानमा भाईरस मल्टिप्लाइ हुने बढी सम्भावना रहेको बताए । उनले थपे– ‘कोरोनाभाइरस संक्रमित व्यक्तिको शरीरमा भिन्नताहरू हुन्छन् । ‘जब संक्रमण हुन्छ, यसले उत्परिवर्तन गर्दछ, र परिवर्तनसँगै थप गम्भीर अवस्था ल्याउँछ’ शेफनरले भने ।
विभिन्न भाइरसजस्तै कोरोना भाइरसले कोभिड–१९ पैदा गर्यो । भाइरसदले यस्ता उत्परिवर्तन गर्दछ । केही उत्परिवर्तनले भाइरसलाई हानी पुर्याउन सक्छ भने केहीले भाइरसलाई थप मद्दत गर्न सक्दछन् । उदाहरणको लागि, उत्परिवर्तनले कोरोना भाइरसलाई बढी ट्रान्समिस्सिल हुन मद्दत गर्यो । जब भाइरस एकबाट अर्को व्यक्तिमा फैलिन्छ, उत्परिवर्तन प्रतिलिपि जस्तै बन्छ र थप फैलन्छ । यदि यस्ते उत्परिवर्तन सफल बन्यो र फैलियो भने यो एक भेरियन्ट बन्छ । सीएनएनको रिपोर्टमा कोरोनाविरुद्ध खोप नलगाएका व्यक्तिले उत्परिवर्तन लाई फैलाएर नयाँ भेरियन्ट फैलाउने काम गरिरहेका छन् ।
‘हरेकपटक भाइरस परिवर्तन हुँदा यसले भाइरसलाई थप म्युटेसन थप्नको लागि बिभिन्न प्लेटफर्म प्रदान गर्दछ । अहिले हामीसँग विभिन्न भाइरसहरू छन् जुन अझ प्रभावकारी रूपमा जनसंख्यामा फैलिन्छन् । उत्परिवर्तनसँगै जनसंख्यामा भाइरस फैलाउन सजिलो हुने बित्तिकै यिनै मानिसहरु हुन्’् जोन्स हप्किन्स ब्लूमबर्ग स्कूल अफ पब्लिक हेल्थका सूक्ष्मजीव विद् र इम्युनोला‘जिस्ट एन्ड्र्यू पेकोसले सीएनएनलाई भने । भाइरस फैलिन सक्दैन भने, यसले उत्परिवर्तन गर्न सक्दैन ।
अहिले कोरोनाभाइरसका थुप्रै प्रकारहरू छन्, जसमा चारवटा भेरियन्टलाई विश्व स्वास्थ्य संगठनले ‘चिन्ताको रूप’ को रुपमा व्याख्या गरेको छ । यी चारमा युकेमा पहिलोपटक पत्ता लगाइएको अल्फा, दक्षिण अफ्रिकामा पहिलोपटक फेला परेको बीटा, पहिलोपटक ब्राजिलमा फेला परेको गामा, र भारतमा पहिलोपटक पत्ता लगाइएको डेल्टा रहेका छन् । भाइरसका यी रूपहरु पनि यस्तो समयमा मा पत्ता लगाइयो जहाँ संक्रमणका घटनाहरु अधिक थियो ।
सार्वजनिक स्वास्थ्य विशेषज्ञहरू विशेष गरी डेल्टा भेरिएन्टले खोप लिनेहरूका लागि पनि खतरा हुन सक्ने बारेमा चिन्तित छन् । जबकि खोपहरू विभिन्न भेरियन्टहरू विरूद्ध प्रभावकारी ठहरिएका पनि केहि भेरियन्टविरुद्धमा प्रभावकारी नहुन पनि सक्छन् । उदाहरणका लागि फाइजरको खोपका दुईवटा खुराकहरू डेल्टा भेरिएन्टबाट कोभिड–१९ को लाक्षणिक घटनाहरू रोक्न ८८ प्रतिशत प्रभावकारी पाइएको छ ।
अमेरिकामा विज्ञहरु विशेष गरी कम खोपको दर भएका समुदायमा सफलता प्राप्त हुनेमा चिन्तित छन् । ‘हाल, संयुक्त राज्य अमेरिकाका करीव १,००० काउन्टीहरुमा ३० प्रतिशतभन्दा कमले खोप लगाएका छन् । यी समुदायहरू, मुख्यतया दक्षिण पूर्व र मध्यपश्चिममा सबैभन्दा जोखिममा छन् । यी केही क्षेत्रहरूमा हामीले पहिलेदेखि नै रोगको बढ्दो दर देखिरहेका छौं,“ सीडीसी निर्देशक डा रोशेल वालेन्स्कीले बिहीबार ह्वाइट हाउसको ब्रिफिङगमा भने–‘डेल्टा संस्करण देशभर फैलदै जाँदा, हामी यी समुदायमा बढ्दो संक्रमण देख्ने छौं, यदि हामीले अहिले नै त्यहाँ धेरै व्यक्तिहरूलाई खोप दिन सकेनौं भनें ।’ विज्ञहरूले थप अमेरिकीहरूलाई यो खोप लिन खोप लगाउन आग्रह गरिरहेका छन् । – विजनेश इन्साइडरबाट अनुवाद
