काठमाडौं । नेपालमा कोरोना महामारीको दोस्रो लहर फैलिएपछि सरकारले गत बैशाख १६ गतेदेखि निषेधाज्ञा लागु गर्यो । अत्यावश्यक बाहेकका सबै सेवाहरु बन्द हुनेगरि लागु गरिएको जारी निषेधाज्ञामा सरकारी कार्यालयहरुमा समेत सीमित कर्मचारीहरु राखेर काम हुँदैै आएको छ ।
निषेधाञाका कारण समग्र क्षेत्र ठप्प भएको यस्तो अवस्थामा पनि सरकारी निकाय उद्योग विभागले भने १२ अर्ब बढीको वैदेशिक लगानीका परियोजना स्वीकृत गरेको छ । विभागले उपलब्ध गराएको तथ्यांकअनुसार गत बैशाख १६ यता मात्रै विभिन्न १७ ओटा परियोजनामार्फत १२ अर्ब ११ करोड ७४ लाख रुपैयाँ बराबरको लगानीको प्रतिवद्धता आएको हो ।
जम्मा ३ देशबाट मात्रै लगानीको प्रतिवद्धता आएको यस अवधिमा सबैभन्दा बढी लगानीको प्रतिवद्धता सिंगापुरबाट आएको देखिन्छ । विभागका अनुसार सिंगापुरबाट जम्मा ५ ओटा उद्योग परियोजनामार्फत १० अर्ब ३१ करोड ७४ लाख रुपैयाँ बराबरको प्रतिवद्धता आएको हो ।
यस्तै यो अवधिमा धेरै परियोजनामार्फत लगानी भित्र्याउने देश चीन रहेको छ । चीनबाट यो अवधिमा १५ साना परियोजनामार्फत जम्मा १ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ लगानी प्रतिवद्धता आएको छ । यस्तै अफगानिस्तानबाट भने जम्मा एक उद्योग परियोजनामार्फत लगानी प्रतिवद्धता आएको छ ।
विभागका अनुसार अफगानिस्तानी कम्पनीले ५० करोड रुपैयाँको कुल पूँजी राखेर उक्त परियोजना विभागमा दर्ता गराएको थियो । जसमार्फत ४२ जनाले राजगारी पाउने बताइएको छ । तिनै देशका परियोजनामार्फत आएको उक्त लगानीको परियोजनामा ६ सय ५ जनाले रोजगारी पाउने बताईएको छ ।
गत बर्षको यही अवधिमा अर्थात गत बर्षको लकडाउनको लगभग २ महिनामा नेपालमा १ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ बराबरको लगानी प्रतिवद्धता आएको देखिन्छ । यसरी तथ्यांकलाई तुलना गरेर हेर्दा निषेधाज्ञाको समयमा गत बर्षको लकडाउनको तुलनामा लगानी प्रतिवद्धता १० अर्बले बढेको देखिन्छ ।
चालु बर्षको गत बैशाख १६ यता नेपालमा स्वदेशी लगानीका भने जम्मा ५ उद्योग परियोजनामार्फत २ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ बराबरको लगानी प्रतिवद्धता आएको छ । विभागले उर्जामुलक र उत्पादनमुलक गरी जम्मा २ प्रकारका उद्योगमार्फत आएको उक्त लगानी प्रतिवद्धता स्विकृत गरेको हो ।
विदेशी लगानी प्रतिवद्धता १२ अर्ब बढीको आएपनि स्वदेशी लगानी प्रतिवद्धतामा ठूलो गिरावट आएको उक्त तथ्यांकले देखाएको छ । तर गत बर्षको लकडाउनमा यहि समयमा नेपालमा ४ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ बराबरको लगानी प्रतिवद्धता आएको थियो ।
गत बर्षको लकडाउनमा उद्योग विभागबाट हुने कामहरु अनलाइनबाट मात्रै गरिएको थियो । तर, यो बर्षको निषेधाज्ञामा भने शारीरिक उपस्थितिमै काम गर्न सम्भव भएकाले यो बढेको विभागका सूचना अधिकारी ज्ञानेन्द्र पराजुलीले जानकारी दिए । उनका अनुसार निषेधाज्ञामा पनि विभाग पूर्ण रुपमा बन्द थिएन । कर्मचारीहरु कार्यालय आइराखेकाले लगानी स्वीकृत पोहोरको भन्दा बढी भएको हो ।
