काठमाडौं । विश्वकै सबैभन्दा ठूलो र शक्तिशाली अर्थतन्त्रका रुपमा रहेको अमेरिकामा नयाँ राष्ट्रपति छिट्टै चुनिदै छन् । चुनावमा रिपब्लिकन पार्टीका डोनाल्ड ट्रम्प र डेमोक्रेटिक पार्टीकी कमला ह्यारिसबीच कडा प्रतिस्पर्धा छ । यस निर्वाचनको प्रभाव विश्वभरका बजारमा देखिएको छ । सेयर बजार होस्, सुन वा क्रिप्टोकरेन्सी होस् । चुनावको नतिजाले अब के हुन्छ भन्ने निर्णय गर्नेछ । नयाँ अमेरिकी सरकारले ब्याजदर र विश्वभरका देशहरूसँगको सम्बन्धलाई लिएर कस्तो अडान लिन्छ त्यो पनि महत्वपूर्ण हुनेछ ।

अक्टोबर २०२४ मा विदेशी लगानीकर्ताहरूले भारतीय बजारबाट करिब १.१४ लाख करोड भारतीय रुपैयाँ फिर्ता लगे । यसले भारतलाई रुसपछि विश्वको सबैभन्दा खराब प्रदर्शन गर्ने बजार बनायो । क्लाइन्ट एसोसिएट्स नामको फर्मका लगानी अनुसन्धान निर्देशक नितिन अग्रवालले डेमोक्रेटिक पार्टी फेरि सत्तामा आए भारतलगायत विश्व अर्थतन्त्रमा निकै कम प्रभाव पर्ने बताउँछन् । कारण यो हो कि चीजहरू पहिले जस्तै जारी रहन्छ । तर, यदि रिपब्लिकन पार्टी (ट्रम्प) ले जित्यो भने, यो आशा गरिन्छ कि ट्रम्पले फेरि व्यापार युद्ध सुरु गर्नेछन र आयातित सामानहरूमा कर बढाउनेछ । अग्रवालका अनुसार यदि अमेरिकामा ब्याजदर घटाउन ढिलाइ भयो भने भारतजस्ता उदीयमान बजारमा पनि रेपो दर घटाउन ढिलाइ हुनसक्छ । भारतमा ब्याजदर घटाउन ढिलाइले भारतीय अर्थतन्त्रमा थप दबाब दिनेछ । यो पहिले नै सुस्त गतिमा बढिरहेको छ ।

कस्तो होला सेयरको प्रवृत्ति ?

अमेरिकी चुनावले विश्वभरका बजारमा असर पार्ने विज्ञहरुको विश्वास छ । विभिन्न सम्पत्ति वर्गहरूमा उतार चढाव हुन सक्छ । तर, लगानीकर्ताले दीर्घकालीन रणनीति परिवर्तन गर्नुहुँदैन । लगानीकर्ताहरूले विविध पोर्टफोलियो सिर्जना गर्नुपर्छ । पतनको समयमा पनि किनमेल गरिरहनुपर्छ । ब्रोकरेज फर्म मोतीलाल ओसवालले आगामी दिनमा भारतलगायतका सेयर बजारमा उतारचढाव आउन सक्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । उनका अनुसार इजरायल–इरान द्वन्द्व र अमेरिकी चुनावको नतिजाबारे अनिश्चितता कायमै छ । चीनले आर्थिक प्रोत्साहनको घोषणा गरेपछि विदेशी संस्थागत लगानीकर्ताको पैसा भारतबाट बाहिर निस्किरहेको छ । वेल्थमिल सेक्युरिटीजका इक्विटी स्ट्राटेजीका निर्देशक क्रान्ति बाथिनीले चुनावी परिणामपछि बजारमा आएको उतारचढावका बाबजुद पनि सेयर बजारमा लगानी गरिरहन लगानीकर्तालाई सुझाव दिएकी छन् । ‘इक्विटीले लामो समयसम्म राम्रो प्रतिफल दिएको छ’ बाथिनीले भने । लगानीकर्ताले बजार अनुमान गर्नुको सट्टा घट्दै गएका राम्रा कम्पनीको सेयर खरिद गर्नुपर्छ ।

सुन र चाँदीमा लगानी

विगत एक वर्षयता सुनको भाउ बढेको विज्ञहरू बताउँछन् । अस्थिरता समाप्त भएपछि, यो १० प्रतिशतसम्म घट्न सक्छ । सुनको भाउ बढेमा नाफा बुक गर्न लगानीकर्तालाई सल्लाह दिन्छन् । कम मूल्यहरूमा पछि फेरि किन्नुहोस् । एसएस वेल्थस्ट्रिटकी संस्थापक सुगन्धा सचदेवाले सुनको भाउ निकट भविष्यमा धेरै बढ्न नसक्ने बताइन् । तर, विश्वमा भएका घटनाक्रमका कारण सुनको भाउमा केही उतारचढाव आउन सक्ने उनको विश्वास छ ।

बिटकोइन र अन्य क्रिप्टोको अवस्था

बिटकोइन र अन्य क्रिप्टो टोकनहरू जस्ता डिजिटल सम्पत्तिहरूले पछिल्ला केही सत्रहरूमा उतार–चढाव देखेका छन् । सबैभन्दा ठूलो डिजिटल सम्पत्ति बिटकोइन ७० हजार डलरको स्तर भन्दा तल व्यापार गर्दैछ । एकै समयमा इथेरियम २५ सय डलर अंक तल छ । क्रिप्टोको कुल बजार पूँजीकरण २ प्रतिशत भन्दा बढी २.२५ ट्रिलियनमा घटेको छ । तर, अमेरिकी निर्वाचनपछि डिजिटल सम्पत्ति वर्गमा संस्थागत लगानी आउने विश्लेषकहरुको विश्वास छ । विज्ञहरुका अनुसार अमेरिकामा यो चुनावी सिजनमा क्रिप्टोमा ध्यान केन्द्रित भएको छ । दुबै पार्टीका उम्मेदवारहरूले क्रिप्टो क्षेत्रको विकासलाई समर्थन गरिरहेका छन् । यूएई र इयुजस्ता धेरै देशहरूले स्पष्ट नियमहरू सिर्जना गर्दा, क्रिप्टो लगानीकर्ताहरूको लागि एक प्रमुख सम्पत्ति बन्ने आँकलन गरिएको छ । अनुवाद गरिएको