काठमाडौं । विगतको आर्थिक मन्दीले देखाएको छ कि अर्थशास्त्रीहरूले हामीलाई आधिकारिक रूपमा बताउनुअघि नै हामी पहिले नै मन्दीमा छौं । मन्दी भनेको अर्थतन्त्रमा ठूलो गिरावट हो जुन धेरै महिना टिक्न सक्छ । मन्दीको प्राविधिक परिभाषा भनेको कम्तिमा दुई चौथाइ नकारात्मक आर्थिक वृद्धि भएको अवधि हो, जुन समग्र घरेलु उत्पादन (जीडीपी) द्वारा प्रतिबिम्बित हुन्छ र सामान्यतया बेरोजगारीमा उल्लेखनीय वृद्धिको साथमा हुन्छ ।

मन्दीको अवधि मन्दी कत्तिको गम्भीर छ भन्ने आधारमा मात्र होइन, देशको सरकार र केन्द्रीय बैंकले क्षतिलाई सीमित गर्न कस्तो प्रकारको रणनीति लिन्छ त्यसमा निर्भर गर्दछ । औसतमा, मन्दी सामान्यतया छ र १८ महिना रहन सक्छ । मन्दीको समयमा, देशभरका व्यवसायहरूले पैसा गुमाउँछन्, जसको परिणामस्वरूप बेरोजगारीमा वृद्धि, कम्पनी लिक्विडेशन, टाट पल्टने र व्यवसायहरू बन्द हुन सक्छन । बेरोजगारीमा भएको वृद्धिले उपभोक्ताहरूलाई आफ्नो पैसालाई अर्थव्यवस्था भित्र चलायमान बनाउनको सट्टा बचत गर्न बाध्य पार्न सक्छ ।

मन्दीमा सेयर बजार

सेयर बजार घट्नु मन्दीको प्रारम्भिक सूचक हुन सक्छ । लगानी फर्म डाइमेन्सनल भन्छ–‘तर,आफ्नो लगानी बेच्न हतार नगर्नुहोस् । तथ्यांकले देखाउँछ कि एसएण्डपी ५०० बियरिस बजारमा पार गरेको पाँच वर्ष पछि, जुन हालको उच्चको तुलनामा २०% गिरावटको रूपमा परिभाषित गरिएको छ । यसले प्रतिफल औसत ७०% दिएको देखिन्छ ।’

डाउनटर्नको समयमा लगानीको बारेमा तथ्यांकले के भन्छ ?

जब मन्दी आउन सक्छ, तपाईंको पोर्टफोलियोको लागि पूर्वानुमानबारे जानकार बन्न सकिन्छ । वास्तवमा, डाइमेन्सनल ले तपाईंलाई बजार गिरावटको समयमा तपाईंको लगानी नबेच्न दुई कारणहरू दिन्छ :

१. माथि उठ्ने सम्भावना छ– सन् १९२६ देखि २०२१ सम्म करिब एक शताब्दीसम्म अमेरिकी स्टकले एक वर्ष, तीन वर्ष र पाँच वर्षको अवधिमा ठूलो गिरावट आएपछि औसतमा सकारात्मक प्रतिफल प्राप्त गरेको डाइमेन्सनले बताएको छ । डाइमेन्सनद्वारा प्रस्तुत डाटाले देखाउँछ कि एसएण्डपी ५०० बियरिस बजार क्षेत्रमा पुगेको एक वर्ष पछि, औसतमा २०% भन्दा बढी रिटर्न भयो र पाँच वर्षमा ट्रयाक गर्दा ‘एसएण्डपी ५००’ ७०% भन्दा माथि रिटर्नमा भयो ।

२. मन्दीको समयमा बेच्दा उल्टो हुन सक्छ– अध्ययनले औंल्याएको छ कि यदि तपाईंले मन्दीको समयम आफ्नो लगानी बेच्नुभयो भने तपाईंको लगानीको मूल्य गुमाउनुपर्छ । तर, यदि तपाईंले त्यस अवधिमा बजारमा उपयुक्त समय छानेरकदम चाल्नुपर्छ । अन्यथा मन्दीको समयमा बेच्दा उल्टो हुन सक्छ । डाइमेन्सनलका अनुसार एसएण्डपी ५०० बियरिस बजारमा प्रवेश गरेपछि लगानी बेचेका लगानीकर्ताहरूले पाँच वर्षमा ७० प्रतिशत भन्दा बढीको औसत प्रतिफल गुमाए । अनुवाद गरिएको