काठमाडौं । वारेन बफेट इतिहासमा सबैभन्दा सफल लगानीकर्ता हुन् । बफेटको सफलताको श्रेय उसको व्यावसायिक ज्ञान, व्यापारिक ज्ञान र उनको सरलतालाई दिइएको छ । वारेन बफेटको लगानी मन्त्र र उनको असाधारण सफलता हासिल गर्ने तथ्यहरूको विश्लेषण गर्न धेरै पुस्तकहरू लेखिएका छन् । सेयर बजारमा लगानी गर्ने हरेक व्यक्तिले सेयर बजारका बादशाह मानिने वारेन बफेटलाई पक्कै पनि चिन्छन । धेरै पैसा कमाउने चाहना जोसुकैको हुने गर्छ । शेयर बजारका दिग्गज लगानीकर्ता वारेन बफेटका यस्ता छ वटा टिप्स छन्, जसबाट उनले धेरै पैसा कमाए । वारेन बफेटका यी टिप्सहरू पालना गरेर, तपाईंले पनि धेरै पैसा कमाउन सक्नुहुन्छ ।

आम्दानीको स्रोत

बफेटले जीवनमा पैसासँग सम्बन्धित सफलता प्राप्त गर्नको लागि एक महान मन्त्र दिएका छन् । उनले प्रत्येक व्यक्तिले कम्तीमा २ वटा स्रोत विकास गर्नुपर्ने बताउँछन् । यसको फाइदा यो हो कि यदि तपाईको आम्दानीको एउटा स्रोत कुनै कारणले प्रभावित भयो भने तपाईले अर्को स्रोतबाट आम्दानी गर्न जारी राख्नुहुनेछ । यसो गर्दा तपाईको जीवनमा पैसाको प्रवाह कहिल्यै रोकिने छैन र तपाईको सबै महत्वपूर्ण काम समयमै हुनेछ ।

पोर्टफोलियो विविधीकरण

वारेन बफेटले लगानीकर्ताहरूलाई आफ्नो सबै लगानी एउटै माध्यममा नराख्न आग्रह गरेका छन् । वारेन बफेटको यो सल्लाह भनेको पोर्टफोलियोमा विविधता ल्याउनु हो । सेयर बजारबाट कसरी आम्दानी गर्ने भन्ने थाहा भए पनि आफ्नो सबै पैसा कुनै एक कम्पनी वा क्षेत्रको स्टकमा लगानी गर्नु हुँदैन । आफ्नो पोर्टफोलियोमा सुनमा केही हिस्सेदारी, रियल इस्टेट र अन्य विकल्पहरूमा केही साझेदारी हुनुपर्ने उनी बताउँछन् । यसको फाइदा यो हो कि यदि एक लगानीले इच्छित प्रतिफल दिन सक्षम छैन भने, अर्को विकल्पले तपाईंलाई राम्रो प्रतिफल दिन सक्छ । अङ्ग्रेजीमा एउटा भनाइ छ–‘ डोंट पुट योर अल एग्स इन सिंगल बास्केट ।’ लगानीको यो मन्त्र पैसा कमाउन धेरैले पूर्ण रूपमा पालना गर्छन् ।

तपाईलाई चाहिने कुरा मात्र किन्नुहोस्

वारेन बफेट भन्छन् कि धनी बन्न तपाईलाई नचाहिने चीजहरू किन्नबाट टाढा रहनुहोस् । यसका लागि वारेन बफेटले उदाहरण दिएका छन् कि यदि तपाईंले आवश्यक नभएका चीजहरू किन्नु भयो भने, यसले तपाईंको पैसाको नोक्सान निम्त्याउँछ र तपाईंले त्यसको पूर्ति गर्न आवश्यक चीजहरू बेच्नुपर्ने हुन सक्छ । त्यसकारण तपाईले किनमेल गर्दा पनि बुद्धिमानी निर्णय गर्न आवश्यक छ ।

सस्तोको आशा नगर्नुहोस्

वारेन बफेटले भनेका थिए कि इमानदारी र विश्वास सबैभन्दा महँगो चीज हो, सस्तो मान्छेबाट यसको आशा नगर्नुहोस् । कमाउनका लागि यी टिप्स दिँदै वारेन बफेटले कसैलाई पनि वा कुनै पनि समाचारलाई सजिलै विश्वास नगर्ने बताएका छन् । पहिले छानबिन गर्नुपर्छ र यसमा केही सत्यता छ भने मात्र विश्वास गर्नुहोस् । शेयर बजारमा, कम्पनीहरूले प्रायः आफ्नो नतिजा राम्रो देखाउन धेरै चालहरू चाल्ने गर्छन् । वारेन बफेटको इशारा त्यसतर्फ नै हो । बफेट भन्छन् कि कम्पनीको कार्यसम्पादन वा यसको नतिजामा आँखा चिम्लिएर विश्वास गर्न आवश्यक छैन ।

बुद्धिमानीपूर्वक जोखिम लिनुहोस्

वारेन बफेटले भनेका छनकि तपाईले जति जोखिम सजिलै लिन सक्नुहुन्छ त्यति मात्रै लिनुपर्छ । बफेटले यसको लागि उत्कृष्ट उदाहरण दिएका छन् । खोलाको किनारमा बसेर दुवै खुट्टा पानीमा राखेर गहिराइ नाप्ने प्रयास गरेमा डुब्न सक्ने उनको भनाइ छ । यसका लागि एउटा हातले किनारलाई बलियो गरी एक खुट्टामा सन्तुलन मिलाएर अर्को खुट्टाले नदीको अनुमान लगाउनु आवश्यक छ । यसरी खोलाको गहिराई नाप्ने हो भने डुबेर बच्न सकिन्छ ।

आयको २० प्रतिशत बचत

वारेन बफेटले मानिसहरूलाई धनी बन्नको लागि उत्कृष्ट सुझाव दिएका छन् । वारेन बफेटले भनेका छन् कि यदि तपाईको मासिक आम्दान १ लाख छ भने, तपाईंले २० हजार बचत गर्नुपर्छ । यो २० हजार तपाईंको आपतकालीन अवस्थामा उपयोगी हुन सक्छ । सामान्यतया, मुद्रा प्रबन्धकहरूले यो पनि भन्छन् कि तपाईंले ६ महिनाको घरेलु खर्च बराबरको आपतकालीन कोष कायम गर्नुपर्छ । वारेन बफेटको सल्लाह पनि त्यस्तै छ । अनुवाद गरिएको