काठमाडौं । सन् १९८४ मा दक्षिण अफ्रिकी पत्रिकामा एउटा लेख छापियो । १२ वर्षको केटाले विज्ञान र कथालाई मिलाएर भिडियो गेम बनाएयो । यसमा, नायकले एलियनलाई हराउनुपर्ने थियो । एलियनसँग हाइड्रोजन बम हुन्छ । पछि त्यो बच्चाले यो खेल पत्रिकालाई नै बेचे । व्यापार र विज्ञान कथालाई जोडेर आफ्नो बाल्यकालमा पैसा कमाउने ट्रिक सिकेका यी व्यक्तिको नाम एलोन मस्क हो । आजकल, आफ्नो अन्तरिक्ष कार्यक्रम भन्दा धेरै सोशल मिडिया प्लेटफर्महरू ट्विटर किन्ने र यसमा दैनिक परिवर्तनहरू बारे छलफलमा छन् ।

एलोन मस्क अहिले विश्वका धनी व्यक्तिको सूचीमा दोश्रो नम्बरमा छन् । अहिले अडियो र भिडियो शेयर गरेर नम्बर सेयर नगरी ट्वीटरमा कल गर्न सकिने घोषणा गरेका कारण उनी अहिले चर्चामा छन् । एलोन मस्कसँग अर्बौंको सम्पत्ति छ । उनको आफ्नै जेट, विभिन्न प्रकारका कार र करोडौंको घर छ । उनको जीवनबारे विस्तृतमा हेरौं ।

दुई वर्षमा मात्रै १३ अर्ब रुपैयाँ आम्दानी गरे

हाल ५१ वर्षीय एलनको व्यवसाय सन् १९९९ मा सुरु भएको थियो । त्यसपछि उनले २७ वर्षको उमेरमा आफ्नो भाइसँग मिलेर अमेरिकामा आफ्नो सफ्टवेयर कम्पनी ‘जिप–२’ को लागि सम्झौता गरे । उनी किन अमेरिका गए भन्ने कथा पनि निकै रोचक छ । तर त्यो भन्दा पहिले जानौं उनको जीवन कसरी सुरु भयो । २७ वर्षको उमेरमा एलनले ‘जिप–२’ सम्झौताबाट प्राप्त पैसाबाट ‘एक्स डटकम’ सिर्जना गरे र यो कम्पनी पैसा स्थानान्तरणको संसारमा क्रान्ति गरेए । मस्कको यो कम्पनी अहिले ‘पे–पाल’ नामले चिनिन्छ । सन् २००२ मा यसलाई इबेले किनेको थियो र मस्कले यसका लागि १६५ मिलियन डलर (१३ अर्ब रुपैयाँ) पाएका थिए । यो ठूलो उपलब्धि थियो ।

यसपछि मस्कको ध्यान अन्तरिक्षतर्फ गम्भीरतापूर्वक गयो र उनले ‘स्पेस एक्स’ नामको आफ्नै कार्यक्रम सुरु गरे । स्पेस एक्सले किफायती र नयाँ प्रविधिको अन्तरिक्ष यान मात्र निर्माण गर्दैन, तर अन्य ग्रहहरूमा बस्ने क्षेत्रको अन्वेषणमा पनि संलग्न छ । यसपछि सन् २००४ मा मस्कले इलेक्ट्रिक कार कम्पनी टेस्ला स्थापना गरेपछि उनको यात्राले उचाई लियो । टेस्लाको प्रक्षेपणमा मस्कले भनेका थिए , ‘भविष्यमा सबै कुरा विद्युतीय हुनेछ र टेस्लाको टेक्नोलोजीले रकेटहरू अन्तरिक्षमा जानमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ ।’

एलोन मस्क पाँच अर्बको घरमा बस्छन्, चारवटा पर्सनल जेट र जेम्स बोन्ड जस्ता कारको मालिक

आफ्नै कम्पनी टेस्लाका धेरै महँगो गाडीहरू बाहेक, उनको ग्यारेजमा १९६७ ई–टाइप जगुआर छ । फोब्स म्यागजिनका अनुसार, मस्क पुस्तकहरू मन पराउँछन् र उनीसँग क्लासिक कन्भर्टिबल्सको पुस्तक थियो जसमा कारबारे उल्लेख गरिएको थियो, त्यसपछि मस्कले यसलाई अनुकूलित गरे । तर, मस्क यो कारसँग खुसी छैनन् । उनले यो कारलाई खराब गर्लफ्रेन्ड भन्छ । यसका कारण आफु निकै दुखी भएको उनी बताउँछन् ।

स्पोर्ट्स कार दुर्घटना

उनीसँग म्याक्लारेन नामको स्पोर्ट्स कार पनि छ जुन दुर्घटनामा परेको थियो । बिजनेश इनसाइडरका अनुसार एलोन मस्कले यो कार पेपललाई बेचेपछि करिब एक मिलियन डलरमा किनेका थिए । लक्जरी कारहरू बाहेक, मस्कसँग आफ्नो दैनिक यात्राको लागि आउडी क्यू ७, पोर्से ९११, बिएमडब्लु एम फाइभ स्पोटर्स कारहरु पनि छन् । मस्कसँग लोटस एस्प्रिट पनडुब्बी कार पनि छ । यस कारको डिजाइन फिल्म “द स्पाइ हु लभ्ड मी“ मा प्रयोग गरिएको पनडुब्बी कारबाट प्रेरित छ । मस्कले यसलाई लिलामीमा किनेका थिए । यसको लागत ९ लाख २० हजार डलर थियो ।

लस एन्जलसमा सात बेडरूम बंगला

एलोन मस्कको लस एन्जलसमा चारवटा ठूला बंगला छन् । जसको मूल्य करिब ७० मिलियन डलर (आठ अर्ब) अनुमान गरिएको थियो । उनको दोस्रो बंगलाको लागत करिब १७ मिलियन डलर (एक अर्ब) छ । घरमा जिम, सात शयनकक्ष, अग्लो सिलिङ्, बार र स्विमिङ पूललगायत अन्य सुविधाहरू छन् । पछि, मस्कले एउटा फार्म हाउस किने र आफ्ना छोराछोरीको लागि निजी विद्यालयको रूपमा प्रयोग गरे । यसबाहेक मस्कले थप दुईवटा बंगलाहरू किनेर मर्मत गरिरहेका छन् । यी मध्ये एउटा घर बुमराङ जस्तै छ, जसको लागत ३.७ मिलियन डलर (३० करोड रुपैयाँ) छ भने अर्को घरको लागत करिब २४.२५ मिलियन डलर (दुई अर्ब रुपैयाँ) छ ।

पर्सनल जेट

एलोन मस्कसँग चारवटा निजी हाई–टेक जेट छन् । तर उनको मनपर्ने जी७०० हो । एलनले ट्विटर किनपछि यो किनेका थिए । जेटमा पाँच डाइनिङ स्पेस, दुईवटा विश्राम कोठा र २० वटा झ्यालहरू छन् । यसबाहेक यसमा ७,५०० माइलसम्मको दुइवटा रोल्स रोयस इन्जिन छन् । यसमा सुरक्षित अवतरण र वाइफाइ प्रणालीको लागि डुअल हेड–अप डिस्प्ले पनि छ । यो जेट १९ जना मानिस बोकेर ५१ हजार फिटसम्म उड्न सक्छ ।

बैंक ब्यालेन्सभन्दा नयाँ समस्याको समाधान खोज्नमा जोड

मस्कले कार उद्योगमा क्रान्तिकारी परिवर्तन गर्न, मंगल ग्रहमा उपनिवेश निर्माण गर्न, भ्याकुम टनेलहरूमा चल्ने सुपर–फास्ट ट्रेनहरू चलाउन, मानव दिमागसँग एआईलाई एकीकृत गर्न र विश्वलाई सौर्य ऊर्जामा चलाउन चाहन्छन । स्टारशिप एलोन मस्कको अन्तरिक्षमा जाने योजनाको नमूना मात्र हो । यो हालसम्म विकसित विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली लन्च गाडी हो । यो पूर्ण रूपमा पुनः प्रयोज्य छ र १५० मेट्रिक टन भार बोक्न सक्षम छ । स्टारशिप प्रणालीले एकैपटक १०० जनालाई मंगल ग्रहमा लैजान सक्नेछ ।

मस्क मानिसहरुले उनलाई इन्जिनियर भन्दा पनि इन्जिनियरको रुपमा चिन्न चाहन्छन् । उनी हरेक बिहान उठेर कुनै न कुनै नयाँ प्राविधिक समस्याको समाधान खोज्न चाहन्छन् । मस्क भन्छन् कि बैंकमा कति पैसा छ, मलाई केही फरक पर्दैन । म हरेक बिहान उठेर नयाँ प्राविधिक समस्याको समाधान खोज्न चाहन्छु । तर, एलन बाल्यकालदेखि नै त्यस्तो थिएनन् । उनको दिमाग व्यापारमा पक्कै थियो तर उनी पढाइमा बढी गम्भीर थिए ।

दस घण्टा किताब पढ्थे

सन् १९७१ मा दक्षिण अफ्रिकामा एलोनको जन्म हुँदा त्यहाँ रंगभेदको संघर्ष चलिरहेको थियो । त्यहाँ सेतो अफ्रिकीहरूको संस्कृतिले एलनमा प्रभाव पारेको थियो । एलनको बाल्यकाल आम अफ्रिकी भन्दा फरक थियो । बुबा इन्जिनियर हुनुहुन्थ्यो र घरमा पैसाको कमी थिएन । त्यसैको असर बाल्यकालमा राम्रो स्कुल पाएर किताबको लत लाग्न थाल्यो । उनका कान्छो भाइका अनुसार एलन बाल्यकालमा दस घण्टा किताब पढ्थे । पिकनिक आदिमा पनि किताब पढ्थे ।

जति पास हुन्छ त्यति मात्र पढ्छु

एलनको आमा मेका अनुसार एलनको बुद्धिमत्ता र प्रश्न–उत्तर गर्ने बानीका कारण उनीसँग कसैले खेलेनन् । हाई स्कूलको समयमा, एलोन मस्कले संसारका अन्य ग्रहहरूमा बसोबास गर्ने योजना बनाउन थाले । विद्यालयमा नमुना रकेट ल्याएर ब्लास्ट गराइदिन्थे । एलनले विद्यालयमा एकडेमिक रूपमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गरेनन् । एलनकी आमा भन्छिन् कि एलनले राम्रो अंक धेरै महत्त्वपूर्ण छैन भन्ने महसुस गरे । उनी भन्थे, ‘राम्रो अंक ल्याएर के गरुँ, मलाई यति मात्र पढ्ने इच्छा छ कि म पास हुन सकूँ, मेरो वास्तविक रुचि भौतिक विज्ञान र अन्तरिक्ष हो ।’

१७ वर्षको उमेरमा छोडे अफ्रिका

एलनको आमाबाबुको सम्बन्ध पनि लामो समय टिकेन । सम्बन्धविच्छेद पछि, एलोन र तिनका भाइबहिनीहरू आफ्नी आमासँग बस्थे । आमा क्यानेडियन मूलको थिइन त्यसैले एलोन क्यानाडामा सरे । क्यानडामा बस्नुको पछाडि दुईवटा कारण थिए । पहिलो, एलोन अमेरिका जान चाहन्थे र उनलाई क्यानडामा बसेर त्यहाँ जानको लागि तयारी गर्न सकिन्छ भन्ने लागेको थियो । दोस्रो, अफ्रिकामा सैन्य सेवा आवश्यक थियो र एलोनले यो समयको बर्बादी भएको बताउँथे । एलोनले त्यहाँको विश्वविद्यालयमा भर्ना गरे तर पाँच महिनामै छाडे ।

अखबारबाट नम्बर निकालेर धनीसँग खाना खान जान्थे

एलन रचनात्मक थिए र केहि नयाँ गर्न चाहन्थे । सानै छँदा विभिन्न तरिका अपनाउँथे । उनले आफ्नो भाइसँग क्यानडाको अखबारमा प्रभावशाली व्यक्तिहरू खोज्ने र फोन गर्ने गर्थे । कसैले फोन उठाएमा सँगै खाना खान अनुरोध गर्थे । यसै क्रममा उनले एक बैंक अधिकारीलाई भेटे र सन् १९९४ मा आफ्नो भाइसँग अमेरिकाको यात्रा गरे । उसलाई थाहा थियो कि ऊ दक्षिण अफ्रिकाबाट आएको हो र अमेरिका बुझ्न वा वास्तविक अमेरिकी बन्नको लागि उसले पहिले अमेरिका जानुपर्छ ।
त्यतिबेलासम्म अमेरिकामा इन्टरनेट आइसकेको थियो र याहू बिस्तारै लोकप्रिय हुँदै गइरहेको थियो । क्यालिफोर्निया, कोलोराडो, वायोमिङ जस्ता सहरहरूमा यात्रा गर्दा यी दुई भाइहरूले अब के गर्ने भनेर सोचिरहे । यसपछि दुवै सँगै अमेरिका गए र आफ्नो पहिलो कम्पनी खोले । त्यसपछि एलोन मस्कले पछाडि फर्केर हेरेनन् । उनी विश्वकै धनी व्यक्ति र सफल व्यवसायी पनि बने । उनँलाई चिन्नेहरू बताउँछन् कि उनी आवश्यक पर्दा दिनरात काम गर्छन ।

टेस्ला मोडेलको लागि हप्तामा १२० घण्टा काम

एलोन मस्कलाई चिन्नेहरूले उनी कामको लत रहेको बताउँछन् । टेस्ला मोडल–३ को तयारीका क्रममा एलन आफैंले आफू हप्ताको १२० घण्टा काम गरेको बताएका थिए । यसमा आफूलाई रमाइलो लागेको उनले बताएका थिए । कोभिडमा आफ्नो एउटा कारखाना बन्द हुँदा उनले लकडाउनका बेला लगाइएको प्रतिबन्धको बारेमा खुलेर आवाज उठाएका थिए । उनले कोविडलाई हावा भने र लकडाउनलाई मूर्ख निर्णय भने । यसैबीच, उनको छोरा पनि जन्मियो, जसको नाम उनले X Æ A-12 राखे ।
एक उद्यमीको रूपमा उनी एक दूरदर्शी व्यक्ति हुन् । सेप्टेम्बर २०२० मा उनले ‘छिट्टै आफ्नो कम्पनीका सबै कारहरू सेल्फ ड्राइभिङ हुने’ बताएका थिए । उनले आगामी तीन वर्षभित्र सस्तोमा विद्युतीय कार ल्याउने पनि बताएका थिए ।

मंगल ग्रहमा अन्तरिक्ष आधार निर्माण सबैभन्दा ठूलो सपना

मस्क मंगल ग्रहमा आधार निर्माण गर्न चाहन्छन् । यो उनको सबैभन्दा ठूलो सपना हो । मस्कले एक अन्तर्वार्तामा यसका लागि आफ्नो पूँजीको सबैभन्दा ठूलो हिस्सा लगानी गर्न चाहेको र यो अभियानलाई सफल बनाउन आफ्नो सम्पूर्ण पुँजी लगानी गरेमा अचम्म मान्नु नपर्ने बताएका थिए । एलोन मस्क विश्वस्त छन् कि स्टारशिपले सन् २०२४ मा पहिलो पटक मंगल ग्रहमा अवतरण गर्ने प्रयास गर्नेछ । मस्कका अनुसार यो मंगल ग्रहमा मानवयुक्त आधार एउटा ठूलो सफलता हुनेछ । मस्कले भने, ‘यसले भविष्य राम्रो बनाउनेछ ।’ मस्क भन्छन् कि यदि परमाणु युद्ध वा क्षुद्रग्रहको टक्करका कारण पृथ्वीको अस्तित्व खतरामा छ भने मंगल ग्रह हाम्रो लागि उत्तम ग्रह हो ।

फिल्ममा अभिनय

मस्कले चर्चित फिल्म ‘आइरन म्यान–२’ मा काम गरिसकेका छन् । यसको पहिलो शृङ्खलामा, टोनी स्टार्कले मार्भलमा मस्कको जीवनमा आधारित चरित्र खेलेका थिए । आइरन म्यान निर्देशकले टोनी स्टार्कको चरित्रको सफलतामा मस्कको ठूलो हात रहेको बताएका छन् । जनवरी २०१५ मा, मस्कले वेब सिरिज द बिग ब्याङ्ग थ्योरीको एउटा एपिसोडमा अभिनय गरे । योसँगै आइरन म्यान फिल्मको केही भाग टेस्ला र स्पेसएक्सको अफिसमा पनि खिचिएको छ । बाँकी मस्कले द सिम्पसन, बिग ब्याङ थ्योरी र साउथ पार्क जस्ता चलचित्रमा पनि अभिनय गरेका छन् । अनुवाद गरिएको