काठमाडौं । आइफोन निर्माता एप्पलले चीनसँग असन्तुष्टि जनाएपछि भारतमा आउने योजना बनाएको चर्चा छ । एप्पलले भारत र दक्षिणपूर्वी एसियामा आफ्नो उत्पादन बढाउन चाहेको आफ्ना धेरै कन्ट्र्याक्ट निर्माताहरूलाई बताएको छ। एप्पल चीनको कडा कोभिड प्रतिबन्धबाट समस्यामा परेको छ र अब चीन बाहिर आफ्नो उत्पादन बढाउन चाहन्छ।

चीन बाहिर एप्पलको पहिलो रोजाइ भारत हो। एप्पलले चीनको एन्टि–कोविड नीतिसहित अन्य धेरै कारकहरूको आलोचना गरेको छ। वाल स्ट्रीट जर्नलका अनुसार स्रोतहरूले भारत र भियतनामलाई चीनको सबैभन्दा ठूलो विकल्पको रूपमा वर्णन गरेको छ। यी दुई देशहरू हाल एप्पलको विश्वव्यापी उत्पादनको सानो हिस्सा मात्र हुन्, तर कम्पनीले अब तिनीहरूलाई चीनको विकल्पको रूपमा हेरिरहेको बताइएको छ। एक अनुमान अनुसार, चीनमा स्वतन्त्र कन्ट्र्याक्टहरूले एप्पलका आईफोन, आईप्याड र म्याकबुक लगायतका ९० प्रतिशतभन्दा बढी उत्पादन गर्छन् ।

एप्पलले भारतलाई अर्को चीनको रूपमा हेर्छ

विश्लेषकहरूका अनुसार बेइजिङको दमनकारी कम्युनिष्ट शासन र अमेरिकासँगको द्वन्द्वका कारण एप्पलको चीनमा निर्भरता सम्भावित खतरा हो। यद्यपि, वाल स्ट्रीट जर्नलले सम्पर्क गर्दा, एप्पलका प्रवक्ताले टिप्पणी गर्न अस्वीकार गरे। एप्पलको उत्पादन योजनासँग सम्बन्धित व्यक्तिहरूका अनुसार ठूलो जनसंख्या र कम लागतका कारण कम्पनीले भारतलाई अर्को चीनको रूपमा हेरेको छ।

चीनमा एप्पल

अर्कोतर्फ, चीनमा दक्ष कामदारहरूको ठूलो संख्या छ, जुन धेरै एसियाली देशहरूको जनसंख्या भन्दा बढी छ। एप्पलले आफ्ना ठेकेदारहरूसँग प्लान्टहरूमा आईफोन र अन्य उपकरणहरू उत्पादन गर्न पर्याप्त जग्गा, मानिसहरू र आपूर्तिहरू छन् भनी सुनिश्चित गर्न चीनका स्थानीय सरकारहरूसँग नजिकबाट काम गरेको छ। अप्रिलमा, एप्पलका सीईओ टिम कुकले भने, ‘हाम्रो आपूर्ति श्रृंखला साँच्चै विश्वव्यापी छ र त्यसैले उत्पादनहरू जताततै बनाइन्छ। हामी पनि अनुकूलन गर्न जारी राख्छौं ।’

एप्पलले महामारी अघि नै चीनबाट टाढिन खोज्दै थियो । कोभिड–१९ विश्वव्यापी फैलिनुअघि नै कम्पनीले २०२० को शुरुमा चीनबाट टाढिन खोजेको थियो तर महामारीले यसको महत्वाकांक्षा रोक्यो । यस विषयमा जानकारहरूका अनुसार एप्पलले फेरि आफ्ना ठेकेदारहरूलाई दबाब दिइरहेको छ र उनीहरूलाई नयाँ उत्पादन क्षमता खोज्न निर्देशन दिइरहेको छ।

चीनमा कोभिड

संक्रमणका कारण लामो समयदेखि सांघाई र अन्य सहरमा कडा लकडाउन लगाइएको छ । यसले सांघाईजस्ता ठूला सहरमा कार्यरत विदेशी कम्पनीहरूलाई ठूलो नोक्सान पु¥याएको छ । लकडाउनका कारण धेरै पश्चिमी कम्पनीहरूको आपूर्ति श्रृंखला अवरुद्ध भएको छ। एप्पलले अप्रिलमा नै कोभिड–१९ को पुनस् बढ्दो संक्रमणका कारण चालु त्रैमासिकमा बिक्रीमा ८ अर्ब डलरसम्म नोक्सान हुने चेतावनी दिएको थियो । अनुवाद गरिएको