काठमाडौं । हिजोआज बालबालिका घरमा भन्दा विद्यालयमा बढी समय बिताउँछन् । यस्तोमा हरेक अभिभावकको चाहना हुन्छ कि आफ्ना छोराछोरी विद्यालयमा पठाएपछि ढुक्क हुन सकियोस । आफ्ना सन्तानको पढाई लेखाई, स्वास्थ्य, सुरक्षा र व्यक्तित्व विकास सबैको ग्यारेन्टी होस । पछिल्लो समय हरेक अभिभावकलाई यी विषयमा बढी नै चिन्ता देखिन्छ ।

हुन पनि हरेक आमाबाबु आफ्नो सन्तानको समग्र भविष्यप्रति सधैं चिन्तित रहन्छन । अभिभावकको यस्तै चिन्ता र चासोलाई सम्बोधन गर्ने काम केही वर्षयता ‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ ले गर्दै आएको छ । काठमाडौंको हात्तीगौडामा रहेको विद्यालयले आफ्नो विद्यालयमा अध्ययन गर्ने हरेक विधार्थीको समग्र विकासमा विशेष ध्यान पुर्याउने भएकाले अभिभावक ढुक्क बन्न सक्छन् । किनकि यो विद्यालयमा यसलाई पुष्टि गर्ने आधारहरु छन् ।

इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल

काठमाडौंको कोलाहालभित्र एउटा सुन्दर कोलाजजस्तो छ विद्यालय । जहाँ मुलगेटबाट प्रवेश गरेसँगै काठमाडौंको कोलाहल, प्रदूषण र अत्यासलाग्दो वातावरण सबै भुल्छन विद्यार्थीहरु । फराकिलो चौघेरामा सुन्दर आर्किटेक्टले हरेकको मन लोभ्याउँछ । विद्यालयको एम्बियन्सले नै विद्यार्थीलाई आकर्षण गर्छ । यहीँ खेलिरहुँ, यहीँ पढिरहुँ, यहीँ बसिरहुँ जस्तो भावना पैदा गर्छ विद्यालयको वातावरणले । विद्यालयको मनै प्रसन्न बनाउने यहीँ वातावरणले नै विधार्थीलाई थप सिक्न, बुझ्न र रमाउन पे्ररित गर्छ ।

विद्यालयका अध्यक्ष कुमार कार्की ‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ लाई समग्र शिक्षा केन्द्रका रुपमा व्याख्या गर्छन । कार्कीको भाषामा भन्ने हो भने यो विद्यालय एउटा यस्तोे शैक्षिक केन्द्रका रुपमा अगाढि बढाइएको छ कि यहाँ अध्ययन गर्ने हरेक विधार्थी जुनसुकै क्षेत्रमा विश्वव्यापी रूपमा प्रतिनिधित्व गर्न र स्थापित हुन सक्छन् । एक दशक बढी लामो इतिहास बनाएको विद्यालयमा अध्ययन सकेका विद्यार्थीहरुले स्वदेशदेखि विदेशसम्म आफुलाई अब्बल प्रमाणित गरेको कार्की बताउँछन् । बुढानीलकण्ठ हात्तीगौँडामा रहेको इम्पेरियल वल्र्ड स्कुलमा अत्याधुनिक प्रविधिको प्रयोग गरी कक्षा १ देखि कक्षा १० सम्म पढाई हुने गरेको छ ।

‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ किन रोज्ने ?

अभिभावकका लागि सयौं विद्यालयका बीचमा कुन विद्यालय छान्ने भन्ने सधै दुविधा रहन्छ । यसको लागि विकल्प बनेको छ ‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ । किनकी यो विद्यालयले अभिभावकले आफ्ना बालबालिकाका लागि खोजेको सबै खोजीको विकल्प दिन्छ । विद्यालयका अध्यक्ष कार्की इम्पेरियलले अभिभावक र विधार्थीको चाहनालाई राम्ररी अध्ययन गरेर सोहीअनुरुप विद्यालय सञ्चालन गरिएको बताउँछन् ।

विशेषता

अध्ययन-अध्यापन

आफ्ना सन्तानका लागि विद्यालय छनौट गर्ने समयमा हरेक अभिभावकको सबैभन्दा पहिलो जिज्ञासा नै विद्यालयमा कस्तो पढाई हुन्छ ? शिक्षकहरु कस्तो हुनुहन्छ भन्ने हुन्छ । ‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ यी प्रश्नको सबैभन्दा उपयुक्त जवाफ हुन सक्छ । किनभने यो विद्यालयले विधार्थीका लागि विश्व परिवेशअनुसारको सबैभन्दा आधुनिक प्रणालीको शैक्षिक विधि अवलम्बन गरेको छ । विद्यालयले ब्रिटिस पाठ्यक्रम अन्तर्गतको कक्षा १ देखि कक्षा ६ सम्म (५ वर्ष देखि ११ वर्ष) इन्टरनेशनल प्राइमेरी पाठ्यक्रम (आईपीसी) र कक्षा ७ देखि कक्षा १० सम्म (१२ वर्ष देखि १४ वर्ष) इन्टरनेशनल मिडल एयर पाठ्यक्रमलाई (आईएमवाईसी) नेपालको राष्ट्रिय पाठ्यक्रमसँग मिलाएर पठनपाठन गराईरहेका छ ।

विद्यालयले नेपालको राष्ट्रिय पाठ्यक्रमलाई प्राथमिकता दिदैँ आईपीसी र आईएमवाइसीलाई मिलाएर इङगेजिङ लर्निङको व्यवस्था गरेको छ । यसले बालबालिकाहरुलाई प्रयोगात्मक सिकाईमा केन्द्रित गरेको छ । आईपीसी पाठ्यक्रमअन्तर्गत विषयगत कुराहरुलाई रचनात्मक तरीकाले स्पष्ट अध्ययन प्रक्रियामा केन्द्रित रहेर प्रत्येक विषयमा विशेष लक्ष्य हासिल गर्ने गरि राम्रोसँग विद्यार्थीलाई सिकाईन्छ । जसले गर्दा बालबालिकाहरुलाई जिज्ञासु बनाईराख्छ । आईएमवाईसी पाठ्यक्रमले एकदमै धेरै चुनौती लिएर फरक–फरक विषय वा कुनै पनि नयाँ कुरा सिक्न, खोज्न र त्यसबारेमा बुझ्न सिकाउँछ । यसले विद्यार्थीको समग्र व्यक्तित्व अन्तराष्ट्रियस्तरमा विकास गर्दै व्यक्तिगत शिक्षालाई प्रत्सोहान गर्दछ ।

विद्यालयमा यी दुईवटा इन्टरनेशनल पाठ्यक्रमलाई नेपालको राष्ट्रिय पाठ्यक्रमसँग मिलाएर पढाउने गरिन्छ । यसरी पढाउँदा विद्यार्थीले देशभित्रका कुरा सिक्नुका साथै उनीहरूको पढाइ संसारभर जुनसुकै देशमा पनि उपयोगी होस् भन्ने अवधारणा राखिएको छ । विधार्थीलाई ‘थिम बेस’मा अध्यापन गराइने भएकाले हरेक विधार्थी सोका लागि एक्टिभ र इन्भल्भ हुनैपर्छ । यसले हरेक विधार्थीलाई आफु सक्षम बन्न र सहभागितामुलक कार्यमा समेत अब्बल बनाउँछ । विधार्थीलाई हरेक थिममा इन्ट्री टु एक्जिटसम्म सहभागी गराएर अध्यापन गरिन्छ ।

विद्यालयले धेरै भन्दा धेरै विद्यार्थीहरु जम्मा गरेर पढाउने भन्दा पनि अन्तराष्ट्रियस्तरको गुणस्तरीय शिक्षामा विशेष ध्यान केन्द्रित गरेको छ । प्रत्येक कक्षामा ३० जना मात्र विद्यार्थी राखेर प्रत्येक विद्यार्थीलाई व्यक्तिगत रुपमा ध्यान दिँदै पढाउने हुनाले हरेक विधार्थीले राम्ररी सिक्ने र बुझ्ने अवसर पाउँछन् । विद्यालयका अध्यक्ष कार्कीका अनुसार विद्यार्थीको अभिरुचि थाहा पाएर त्यहीँ अनुरुप पढाइन्छ भने विद्यार्थीलाई पढ्न गाह्रो हुने बित्तिकै शिक्षकहरुले उनीहरुलाई व्यक्तिगत रुपमा समय दिएर सहयोग गर्ने, उसको मनोविज्ञान कस्तो छ ख्याल गर्ने, उसको व्यवहार र स्वभाव जस्ता कुराहरु हेरेर कस्तो खालको एप्रोच प्रयोग गरेको खण्डमा उसले राम्रोसँग सिक्न सक्छ भन्ने पत्ता लगाएर त्यहीअनुसार पढाउने गरिन्छ । विधार्थीका साथै अभिभावकलाई समेत आवश्यक काउन्सलिङ गरेर विधार्थीका लागि उपयुक्त वातावरण श्रृजना गर्ने कामसमेत विद्यालयले गर्ने गरेको छ । विद्यालयले विद्यालयमा अध्यापन गर्ने शिक्षकहरु सम्बन्धित विषयमा अब्बलका साथै विधार्थीलाई फ्यासिलेटरको भूमिका निर्वाह गर्न सक्ने क्षमता भएकाहरु छनौट गर्ने गरेको छ । अहिले विद्यालयमा नेपालका प्रतिष्ठित विश्वविद्यालयमा अध्ययन गरेका शिक्षकहरु रहेका छन् भने समय–समयमा बिदेशबाट समेत अध्यापनका लागि शिक्षकहरु आउने गरेका छन् । ‘हामीले शिक्षक छनौटमा हार्डस्किलका साथै सफ्ट स्किल, कन्टेन्ट, प्यासन, सब्जेक्ट स्पस्लाइजेन र एजुकेसन स्पेस्लाइजलाई प्राथमिकता दिएका छौं ।’ कार्की भन्छन । यस्तै विद्यालयले विदेशी ट्रेनरहरु ल्याएर शिक्षकहरुलाई विभिन्न तालिम पनि दिने गरेको छ ।

कक्षाकोठा

विद्यालयले सिकाईलाई प्रभावकारी बनाउन सो अनुसार नै क्लासरुमहरुको व्यवस्था गरेको छ । यसका लागि विद्यालयमा सिनियर र जुनिय ब्लक छुट्टाछुटै रहेका छन् । साना बालबालिकाका लागि विशेष हेरचाह गर्नुपर्ने भएकाले छुट्टै जुनिएर ब्लकको व्यवस्था गरिएको छ भने क्लासरुममा पनि सोही अनुसार सहज वातावरण बनाइएको छ । हरेक कक्षाकोठामा सिसिटीभिबाट विधार्थीको गतिविधी अवलोकन गरिने भएकाले पनि विधार्थीलाई अनुशाशित बनाएको छ ।

ल्याब

‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ को मुख्य विशेषता नै आवश्यकता अनुसार व्यवस्था गरिएको पूर्वाधार हो भन्न सकिन्छ । विधार्थीका लागि आवश्यक हरेक पूर्वाधारहरु यहाँ तयार पारिएको छ । विधार्थीको सिकाईलाई प्रभावकारी बनाउन साइन्स, कम्प्युटर, म्याथको लागि फराकिला ल्याबहरुको व्यवस्था गरिएको छ । जहाँ पर्याप्त सुविधासहित आवश्यक सामग्रीको व्यवस्था गरिएको छ ।

अतिरिक्त क्रियाकलाप

‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ले आफ्नो विद्यालयमा अध्ययन गर्ने हरेक विद्यार्थीलाई सबै क्षेत्रमा अब्बल बनाउन अतिरिक्त क्रियाकलापमा विशेष जोड दिएको छ । यसका लागि विद्यालयमा छुट्टै डान्स रुम, म्यूजिक रुमजस्ता पूर्वाधारको व्यवस्था गरिएको छ । विद्यार्थीको चाहनाअनुसार उसलाई अगाडि बढाउन विद्यालयले सोअनुसारको व्यवस्था गर्छ । प्राकृतिक कुराहरूबारे पढ्दा प्रत्यक्ष अनुभूति गराउन विद्यालयमा बगैँचा, तरकारी फार्मजस्ता संरचना तयार गरिँदै छ । अहिले विद्यालय हप्तामै वर्कशप तयार हुँदैछ । विद्यार्थीलाई अतिरिक्त क्रियाकलापमा सक्रिय गराउन फुटसल, स्वीमिङ पुल, टेबुल टेनिस लगायतका खेल पूर्वाधारहरु तयार गरिएको छ भने नृत्य तथा संगीतलाई पनि विशेष महत्वका साथ सिकाइने गरिएको छ ।

सेफ्टी एण्ड सेक्युरिटी

विद्यालयले पछिल्लो समय सबै अभिभावको मुख्य चासोको रुपमा लिएको सेफ्टी एण्ड सेक्युरिटीमा विशेष ध्यान पुर्याएको छ । विद्यालयको मुल गेटदेखि कक्षाकोठा, स्पोटर्स ग्राउण्ड, चिल्ड्रेन जोनसम्म सेफ्टी एण्ड सेक्युरिटीका हरेक पक्षमा ध्यान पुर्याएको छ । यसका लागि विद्यालयका हरेक क्षेत्रमा क्लोज सर्किट क्यामराको व्यवस्था गरिएको छ । जसलाई सर्भर रुमबाट हरेक क्षण मनिटरिङ गर्ने व्यवस्था गरिएको छ । क्लासरुमसम्म हरेक विधार्थीका गतिविधि मनिटरिङ गर्ने र सोअनुरुप आवश्यक काउन्सलिङ गर्ने गरिन्छ ।

अर्कोतर्फ विद्यालयमा पर्याप्त सेक्युरिटी गार्डको व्यवस्था छ । साना विधार्थीहरुका लागि क्लासरुमदेखि चिल्ड्रेन जोनसम्म विशेष ख्याल गरिन्छ । सेफ्टी एण्ड सेक्युरिटीका लागि विद्यालयले आफ्नो भवन निर्माणदेखि नै विशेष ध्यान पुर्याएको छ । भूकम्पजस्ता विपतमा समेत विद्यार्थीको सुरक्षाका लागि विद्यालयको भवन पूर्णत भूकम्प प्रतिरोधी बनाइएको छ । यसका लागि विद्यालयका भवनहरु एकतलामात्र बनाइएको छ । विद्यार्थीलाई विद्यालय ल्याउनदेखि, स्कुलमा रहँदासम्म र घर पुर्याउँदासम्म पनि विशेष ध्यान पुर्याउने भएकाले विद्यालयमा आफ्ना बालबालिका सुरक्षित रहेका हरेक अभिभावकले महसुस गर्न सक्छन् ।

फुड

पछिल्लो समय विद्यालयमा फुड अर्थात खानाको विषय पनि सबै चासो र चिन्ताको विषय रहँदै आएको छ । यसमा इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुलले अभिभावकको चासो र विधार्थीको चाहनालाई सम्बोधन गर्ने गरि विशेष व्यवस्था गरेको छ । विद्यालयभित्र रहेको फराकिलो डाइनिङमा विधार्थीले रमाउँदै खाना खाजा सक्छन् । खानाको क्वालिटी र हाइजिन मेन्टेन गर्नका लागि डाइटिसियनले मेनु तयार गर्ने गर्छन । ओपन किचेनमा खाना खाजा कसरी बन्छ भनेर अभिभावक तथा विधार्थीले सहजै अवलोकन गर्न सक्ने व्यवस्था गरिएको छ । विधार्थीको स्वास्थ्यलाई विशेष ध्यानमा राखिने भएकाले कुनै पनि विषयमा सम्झौता नगरेको कार्की बताउँछन् ।

स्पोर्टस एण्ड चिल्ड्रेन जोन

विद्यार्थीलाई अतिरिक्त क्रियाकलापमा सक्रिय गराउन फुटसल, स्वीमिङ पुल, टेबुल टेनिसलगायतका खेल पूर्वाधारहरु तयार गरिएको छ भने नृत्य तथा संगीतका लागि छुट्टै कोठाको व्यवस्था छ । यस्तै साना बालबालिकाका लागि विधालयको खुला चौरमा विभिन्न खेल सामग्रीसहित चिल्ड्रेन जोनको व्यवस्था गरिएको छ ।

भर्ना कसरी पाइन्छ

‘इम्पेरियल वर्ल्ड स्कुल’ले हजारौं विधार्थीका लागि पूर्वाधार भएपनि सीमित संख्यामा विधार्र्थी भर्ना लिदैं आएको छ । विद्यालयमा भर्नाका लागि विद्यालयले विधार्थीको टेष्ट लिन्छ भने अभिभावकसँग परामर्श पनि गर्छ । विद्यालयले आफ्ना बालबालिका भर्ना गर्न चाहने अभिभावकले विद्यालयमै पुगेर विद्यालयको वातावरण अध्ययन गरेर र आफ्ना बालबालिकाबारे विद्यालयमा रहेका काउन्सिलरसँग परामर्श गरेर भर्ना गर्ने व्यवस्था पनि मिलाएको छ ।