काठमाडौं । कर्पोरेट सेक्टरमा पछिल्लो समय ‘साइलेन्ट फायरिङ’ को दबदबा देखिएको छ । विव्वयापीरुपमै देखिएको यस्तो प्रवृत्तिका कारण कर्मचारीहरु धमाधम आफैं जागिर छाड्न बाध्य भइरहेको एक अध्ययन प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छ । यस सम्बन्धमा सार्वजनिक नयाँ रिपोर्टमा अनुसार प्रविधिको द्रुत प्रयोगसँगै साइलेन्ट फायरिङ बढेको दाबी गरिएको छ । यो रिटेन्चमेन्टको रणनीति हो । यसमा कम्पनीहरूले अप्रत्यक्ष रूपमा आफ्ना कर्मचारीहरूलाई जागिर छोड्न बाध्य पार्छन् ।

यो प्रतिवेदन १२२३ कम्पनी र १०६९ कर्मचारीबाट लिइएको जानकारीमा आधारित छ । प्रविधिको बढ्दो प्रयोगका कारण यो प्रवृत्ति बढेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । धेरै कम्पनीहरूले आफ्ना कमजोर कर्मचारीहरूलाई बढी काम दिएर वा महत्वपूर्ण परियोजनाहरूबाट टाढा राखेर काम छोड्न बाध्य पारिरहेका छन् । प्रतिवेदनमा रोजगारदाता र कर्मचारी दुवैका विचारहरू समावेश छन् । यसले धेरै कम्पनीहरूले आफ्ना कर्मचारीहरूलाई नयाँ प्रविधि सिकाउनमा जोड दिइरहेको पनि बताएको छ । योसँगै केही कर्मचारीलाई निकालिएको पनि छ । यो प्रतिवेदनले ‘साइलेन्ट फायरिङ’, प्रविधि र बदलिँदो काम गर्ने वातावरणमा कर्मचारीहरूमा पार्ने प्रभावलाई हेर्छ ।

के हो ‘साइलेन्ट फायरिङ’ ?

आजकल एउटा नयाँ शब्द कार्यस्थलमा धेरै लोकप्रिय छ–साइलेन्ट फायरिङ । यो एक प्रक्रिया हो जसमा कम्पनीहरूले क्रमशः कर्मचारीहरूलाई सीधा बर्खास्त गर्नुको सट्टा कम्पनी छोड्न बाध्य पार्छन् । यो एक प्रकारको कम्पनीको कर्मचारी निकाल्न प्रयोग गरिने भित्रि चाल हो, जहाँ कर्मचारीलाई महसुस गराइन्छ कि ऊ अब कम्पनीको लागि उपयोगी छैन ।

साइलेन्ट फायरिङ कसरी गरिन्छ ?

साइलेन्ट फायरिङका धेरै तरिका हुन सक्छन् । यहाँ तिनीहरूमध्ये केही उल्लेख गरिएको छ :
जिम्मेवारीहरूमा कमीः जुन कर्मचारीलाई कम्पनीले कामबाट हटाउन चाहेको हो कार्यालयमा उक्त कर्मचारीको जिम्मेवारी घटाइन्छ र उनीहरूलाई बेकार महसुस गराइन्छ ।
पदोन्नति रोक्काः जुन कर्मचारीलाई कम्पनीले कामबाट हटाउन चाहेको हो उक्त कर्मचारीको पदोन्नति रोकिन्छ, जसले गर्दा उसको प्रगति रोकिन्छ ।
महत्वपूर्ण बैठकहरूबाट बहिष्कृतः कर्मचारीहरूलाई महत्वपूर्ण बैठकहरू वा परियोजनाहरूबाट बहिष्कृत गरिन्छ, उनीहरूलाई बाहिरको महसुस गराइन्छ ।
तालिमका अवसरहरूबाट वञ्चितः कर्मचारीहरूलाई तालिमको अवसर दिइँदैन, जसले उनीहरूको सीप विकासमा बाधा पुर्याउँछ ।
नकारात्मक प्रतिक्रिया दिनुः कर्मचारीहरूलाई उनीहरूको कामको बारेमा लगातार नकारात्मक प्रतिक्रिया दिइन्छ, जसले उनीहरूको आत्म–विश्वास घटाउँछ ।

नयाँ प्रतिवेदनले के भन्छ ?

एचआर समाधान उपलब्ध गराउने जिनियस कन्सल्टेन्ट्स नामको कम्पनीले सोमबार यो प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको हो । यो प्रतिवेदनले कम्पनीहरूले आफ्ना कर्मचारीहरूलाई मौन छनौटमार्फत जागिर छोड्न बाध्य पारिरहेको बताउँछ । यसलाई ‘साइलेन्ट फायरिङ’ भनिन्छ । प्रतिवेदनले बताउँछ कि १०% नियोक्ताहरूले आवश्यक नपर्ने पदहरूको लागि कर्मचारीलाई आफै जागिर छाड्ने बनाउँछन् । रिपोर्टमा भनिएको छ ‘साइलेन्ट फायरिङ’ प्राविधिक प्रगतिसँग जोडिएको छ । रोजगारदाताहरूले परिवर्तनशील कार्यस्थललाई अनुकूल बनाउन विभिन्न दृष्टिकोणहरू अपनाइरहेका छन् ।

यो सर्वेक्षणमा १ हजार २ सय २३ रोजगारदाता र १ हजार ६९ कर्मचारीबाट राय लिइएको थियो । यसमा तीव्र गतिमा बढ्दो प्रविधिको प्रयोग र बदलिँदो काम गर्ने वातावरणबीच ‘साइलेन्ट फायरिङ’को प्रभाव बुझ्ने प्रयास गरिएको छ । ७९ प्रतिशत रोजगारदाताले आफ्ना विद्यमान कर्मचारीहरूलाई नयाँ प्रविधि सिकाउनलाई बढी महत्व दिने बताएका छन् । तर, १०% नियोक्ताहरूले अब आवश्यक नपर्ने पदहरूका लागि कर्मचारी निकाल्न रुचाउँछन् । ६% रोजगारदाताले कमजोर कर्मचारीहरूलाई बढी काम दिएर काम छोड्न बाध्य पार्छन् ।

मेसिनमा पूर्ण निर्भरता असम्भव

प्रतिवेदनले यो पनि बताउँछ कि ३९% रोजगारदाताहरूले म्यानुअल कामलाई न्यूनीकरण गर्न आगामी पाँच वर्षमा प्रविधिमा पूर्ण रूपमा निर्भर हुने अपेक्षा गरेका छन् । तर, ३१ प्रतिशत रोजगारदाताले प्राविधिक विकाससँगै कर्मचारी विकासमा पनि ध्यान दिन जरुरी रहेको बताउँछन् । लगभग आधा (४८%) नियोक्ताहरूले एआईसंग मानव प्रतिस्थापनको विरोध गरे । काममा मानिसलाई केन्द्रमा राख्नुपर्ने उनीहरुको भनाइ छ । अर्कोतर्फ, ३६% रोजगारदाताहरू एआईलाई पूर्णरूपमा अपनाउने पक्षमा छन् । यसले स्वचालन र प्राविधिक विकासतर्फ बढ्दो प्रवृत्ति रहेको देखाउँछ ।

यसले देखाउँछ कि कम्पनीहरूले नयाँ तरिकाहरू सोचिरहेका छन् र नयाँ प्रविधि र कर्मचारीहरू बीच सन्तुलन कायम गर्न प्रयास गरिरहेका छन् । यस प्रगतिको बावजुद, ५२% नियोक्ताहरूले म्यानुअल काम अझै आवश्यक छ भन्ने विश्वास गर्छन् । यसले देखाउँछ कि कार्यमा मानिसको योगदान अझै पनि महत्त्वपूर्ण छ ।

‘साइलेन्ट फायरिङ’ एउटा विवादास्पद मुद्दा हो । ३४% नियोक्ताहरूले यसलाई पूर्णरूपमा अस्वीकार गर्छन् । जबकि २८% ले यसलाई अक्सर प्रयोग गर्दछन र २९% कहिलेकाहीँ । यसले कामको गति बढाउनुका साथै कर्मचारीलाई उन्नतिको अवसर प्रदान गर्ने उनीहरुको भनाइ छ । कर्मचारीहरूको दृष्टिकोणबाट, ‘साइलेन्ट फायरिङ’ र नयाँ प्रविधिको प्रयोगले उनीहरूको काम गर्ने अनुभवलाई धेरै प्रभाव पारेको छ । ५५% कर्मचारीहरूले महत्त्वपूर्ण परियोजना र निर्णयहरूबाट आफुलाई अचानक बेवास्ता गरिएको बताएका छन् । ६८ प्रतिशत कर्मचारीले व्यवस्थापनले आफूमाथि अत्याधिक दबाब दिएको बताएका छन् ।

कम्पनीहरुले एआई र प्रविधिलाई आफ्नो कामको मानक बनाएको र यसले धेरै कर्मचारीलाई काममा तनाव बढाएको छ । ३२% भन्दा बढी कर्मचारीहरूले प्राविधिक विकासका कारण आफ्नो कामको महत्त्व घटेको महसुस गर्छन् । जसका कारण उनीहरुको प्रगति रोकिएको छ र उनीहरु जागिर छाड्ने सोचमा छन् । अनुवाद गरिएको