बिजखबर संबाददाता
२ साउन,काठमाडौं । नेपालमा पुराना भारतीय रुपियाँ नचल्ने भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैकले हालै सूचना जारी गरी बैंक तथा वित्तीय संस्था र सर्वसाधारणस“ग सन् २००५ भन्दा अघि छापिएका सबै दरका भारु नोट फिर्ता गर्न निर्देशन दिएको हो । राष्ट्र बैंकले आगामी मंसिर १५ गते भित्र सन् २००५ भन्दा अघि छापिएका भारु नोट फिर्ता गर्न निर्देशन दिएको हो ।
राष्ट्र बैंकले भारतिय केन्द्रिय बैंक रिजर्भ बैंक अफ इन्डिया(आरबिआई) को आग्रहमा उक्त निर्देशन दिएको बताएको छ । आरबिआईले सन् २०१५ जुन २५ तारिखमा सूचना जारी गरी सन् २००५ भन्दा अघि प्रकाशन भएका सबै नोट फिर्ता गर्न सर्वसाधारण र बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई निर्देशन दिएको थियो ।
ती नोट फिर्ता गर्न डिसेम्बर ३१ तारिख(०७२ पुस १५ गते) सम्म म्याद दिइएको छ । त्यस्तै सो मिति भन्दा पछि आएका त्यस्ता नोट आरबिआइले स्वीकार नगर्ने जानकारी दिएको छ । त्यसैले आरबिआईलाई समयमै पुराना नोट बुझाउन राष्ट्र बैंकले त्यसको १ महिना अघि डिसेम्बर १ तारिख ( मंसिर १५ ) भित्र आफ्ना कार्यालयमा बुझाउन निर्देशन दिएको हो ।
सन् २००५ भन्दा अघि छापिएका नोटमा सुरक्षासम्बधी विशेषता कम भएकाले धेरै नक्कली नोट बजारमा आएको पाइएकोले त्यस्ता नोट नियन्त्रण गर्ने उद्देश्यले आरबिआइले यस्तो रणनिती लिएको हो ।
आरबिआईले पछिल्ला केही वर्ष यता पुराना नोट फिर्ता गर्ने प्रक्रियालाई निरन्तरता दिदै आएको छ ।
त्यस्तै नेपालमा केही समय अघिदेखि मात्र भारु ५ सय र एक हजारका नोट प्रचलनमा आएका हुन् । यसले गर्दा पनि नेपालमा विगतमा चलनचल्तिमा रहेका पुराना नोट बजारबाट झिक्न आरबिआइले पुनः सूचना जारी गरेको हो ।
अहिले नेपालमा २००५ भन्दा अघि छापिएका नोट निकै कम मात्र रहेको राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता डा. मिनबहादुर श्रेष्ठले बताए । नेपालले आयात गर्ने नोट सबै नया“ हुने भएकाले एक दशक पहिले छापिएका नोटको संख्या निकै कम रहेको उनले जानकारी दिए ।
अहिले नेपाल राष्ट्र बैंकले आरबिआइबाट वार्षिक भारु ६ अर्ब सम्म आयात गनृ सक्छ । मुद्रा आयात गर्दा १ सय र त्यसभन्दा कम दरका नोट ल्याउने गरिन्छ । त्यसले मुद्रा ढुवानी लागत बढी लाग्दै आएको छ । त्यसैले पछिल्लो समयमा ५ सय र १ हजार दरका नोट आयात गर्न सक्ने व्यवस्था गर्न राष्ट्र बैंकले माग गर्दै आएको छ ।
