काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकको नयाँ गभर्नर नियुक्तिका लागि सरकारले सिफारिस समिति गठन गर्ने निर्णय गरेको छ। बुधबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले अर्थमन्त्री विष्णु प्रसाद पौडेलको संयोजकत्वमा तीन सदस्यीय सिफारिस समिति गठन गर्ने निर्णय गरेको हो।
सूचना तथा सञ्चार मन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङका अनुसार उक्त समितिमा पूर्व गभर्नरहरूमध्ये एक जना तथा आर्थिक, मौद्रिक, वित्तीय वा व्यवस्थापन क्षेत्रका विज्ञहरूमध्ये एक जना सदस्य रहनेछन्। उनले भने, ‘हिजो अर्थमन्त्रीको संयोजकत्वमा तीन सदस्यीय सिफारिस समिति गठन गर्ने निर्णय भएको थियो। अब बाँकी दुई जना सदस्य कसलाई बनाउने भन्ने टुंगो आजै लगाइँदैछ।’
नेपाल राष्ट्र बैंकका वर्तमान गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको चार वर्षे कार्यकाल यही चैत २४ गते समाप्त हुँदैछ। उनले चैत २४ गते नियुक्ति पाएर चैत २५ गतेदेखि कार्यभार सम्हालेका थिए। उनको कार्यकाल सकिन करिब एक महिना बाँकी रहँदै सरकारले नयाँ गभर्नर नियुक्तिको प्रक्रिया अघि बढाएको हो।
नेपाल राष्ट्र बैंक ऐन, २०५८ अनुसार गभर्नर नियुक्त गर्नुअघि मन्त्रिपरिषद्ले अर्थमन्त्रीको नेतृत्वमा सिफारिस समिति गठन गर्नुपर्ने व्यवस्था छ। सो समितिले गभर्नर पदका लागि तीन जना योग्य उम्मेदवारको नाम सिफारिस गर्नेछ, जसबाट मन्त्रिपरिषद्ले एक जनालाई गभर्नर नियुक्त गर्नेछ।
राष्ट्र बैंक ऐनअनुसार सिफारिस हुने तीन जनामध्ये एक जना डेपुटी गभर्नर नै हुनुपर्ने प्रावधान छ। यसका कारण हालका दुई डेपुटी गभर्नर स्वतः आकांक्षी हुने देखिएको छ। साथै, नेपाल राष्ट्र बैंकका पूर्व निर्देशक, पूर्व प्रशासक तथा विभिन्न बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ)हरू पनि गभर्नर पदका दावेदारका रूपमा देखिएका छन्।
नेपालको मौद्रिक नीति निर्माण, आर्थिक वृद्धिका लागि आवश्यक मुद्रा प्रवाह, तथा महँगी नियन्त्रण जस्ता महत्वपूर्ण कार्यभार सम्हाल्ने नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नर पद अत्यन्त महत्वपूर्ण मानिन्छ। यस कारण, सरकारले गभर्नर नियुक्ति प्रक्रियालाई प्रभावकारी बनाउन सिफारिस समिति गठन गरेको हो।
सिफारिस समिति गठन भइसकेपछि गभर्नर पदका लागि आवेदन माग गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढाइनेछ।
